Darbeya faşîste ya 12ê Êlule ra dima Zîndanê Amedî de hetêkî ra zulm resabi lewe hetêkê bînî ra zî kadroyanê verênan ê PKKyî tarîx de rîpelê neweyî akerdêne. Zîndanê Amedî de 21ê adara 1982yî de Mazlûm Doganî vat 'Newroze bê tavistişê adirî nêna fîrazkerdene' û pê hîrê niftan şehîd bi. Bi şehadetê ey adirê xoverdayîşî gir bi.

17 û 18ê gulana 1982yî de Ferhat Kûrtay, Eşref Anyik, Necmî Oner û Mahmût Zengîn şehîd bîyî ke çalakîya înan sey 'Şewa Çaran' tarîxê Kurdîstanî de pênase bîye. Ê hamnanî de kadroyanê serkêş û verênan ê PKKyî bira çalakîyêka pîle daye.

14ê temmuza 1982yî de Mehmet Hayrî Durmuşî zîndan de îlan kerd ke seba ke îşkence, teda û kerdişanê xiraban biqedê, seba ke heqê pawitişî bi azadî bêro caardene desy pê Çalakîya Rojeyê Mergî bikero. Dima komêka embazanê ey zî bire daye ke tewrê çalakîya biba. Têkoşînê azadîye Rojeyê Mergî yê Pîlî yê 14ê Temmuze de çar kesayetê xo şehîd dayî.

Hîkayeya cuye û têkoşînê her çar şorişgêran wina ya:

Mehmet Hayrî Durmuş: Alaya xoverdayîşî berz kerde

Mehmet Hayrî Durmuş 1955 de dewa Qumikî ya qezaya Gêxî ya Çewlîgî de dadîya xo ra beno, dibistana verêne, mîyanêne û lîse bi serkewtî qedîneno. Dima dest pê Fakulteyê Tipî yê Zanîngehê Hacettepe keno û şino Anqara.  Ey zanîngeh de Marksîzm, Lenînîzm û meseleyanê neteweyîyan ê kurdan ser o cigêreno. 1975 de o têgêrayîşî şinasneno û tewrê PKKyî beno. Durmuş sinifa hîrêyîne de zanîngehî terikneno û şorişgêrî weçîneno. O pê perwerîya xo ya bi Rayberê Şarê Kurdî, zerrînizmî û xorinîya xo ya serê îdeolojî şinasîyeno.

Durmuş Çewlîg, Amed, Riha û Mêrdîn de karê rêxistine keno. 27ê teşrîna peyêne ya 1978î de dewa Fîsî ya Licê de kombîyayîşê ronîyayîşê PKKyî de seba awankerdişê vernîyazê bernameyî Durmuş wezîfe gêno. O wexto ke 1979 de Qoser de esîr keweno destê dewleta tirke vera pêro îşkenceyan tewirê şorişgêrî mojneno û Zîndanê Amedî de zî vera îşkenceyanê cunta xo ver dano. Adara 1981î de o zî tewrê çalakîya Rojeyê Mergî beno û 44 rojan dewam keno.

14ê temmuza 1982yî de mehkeme de bi israrî heqê qiseykerdişî gêno û bira Çalakîya Rojeyê Mergî yê Pîlî eşkera keno. Durmuş vano: ''Zîndan de zulm û îşkence resayo asta tewr pîle. Cuya ma binê tehlukeyî de ya, merdimî yenê qetilkerdene, seqat verdîyenê. Mehkeme nê kerdişan nêvînena. Seba şermezarkerdişê nê kerdişan ez dest pê rojeyê mergî bikera. Eke ez pê mergê xo xoverdayîşî berz bikera, o çax seba şar û partîya xo do şa biba. Hem tepişîyayîşê xo ra verî hem zî tepişîyayîşî ra dima ez nêeşkaya wezîfeyanê xo yê partîye bi temamî bikera coka gorê mi ser o binusê ke deyndar a.'' Mehmet Hayrî Durmuş roja 61. ya xoverdayîşî de şehîd bi.

Kemal Pîr: Ruhê şorişgêrê enternasyonalîstî

Kemal Pîr dewa Guzelolukî ya qezaya Torulî ya Gumuşhaneyî de, serra 1951yî de dadîya xo ra beno û seba lîse şino Ordu. Kemal Pîr Ordu de neslê 68î û Hakî Karerî şinasneno. Rixmo ke Hakî Karer çend polîsan reyde peyê ci de bibi zî embazîya înan heta Anqara dewam kena. Kemal Pîr 1970 de Zanîngehê Anqara de dest pê Fakulteyê Ziwan, Tarîx û Cografya keno. O çax fikrê marksîst-lenînîstî bala ci ancenê. Dima Karerî reyde Anqara de Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî şinasneno. Kemal Pîr a roje tewrê Apogîran beno.

Kemal Pîr bi ruhê şorişgêrê enternasyonalîstî nêzdîyê meseleya kurdan beno. Wexto ke 1970 de bira agêrîyayîşê Kurdîstanî dîyena, o Dêrsim, Dilok, Hîlwan-Sêwrege û Amed de karê rêxistinîye keno. Kemal Pîr wina qala zehmetîya ê çaxî keno: ''Ma kerdêne ke îqna bikerê. Eke 3 saetan de îqna bîyêne 3 saetan, eke 300 saetan de îqna bîyêne 300 saetan ma pê bilîyayêne.''

Kemal Pîr 1976 de Tuzluçayir de esîr keweno, verî erşawîyeno Zîndanê Kizilcahamamî û dima erşawîyeno Zîndanê Ulubayî. La tîya de zîndanî ra remeno. Reya diyîne 1978 de tepişîyeno û reyna remeno.1979 de Kemal Pîr sey kadroyêkê PKKyî şino kampanê Fîlîstîn-Lubnanî. Dima çarçewa amadekarîyanê têkoşînê çekdarî de agêreno Kurdîstanî la 1980 de serê rayîrê Êlih-Sasonî de tepişîyeno û erşawîyeno Zîndanê Amedî.

Zîndanê Amedî de M. Hayrî Durmuşî ra dima mehkeme de Kemal Pîr qisey keno û vano: ''Ez zî dest pê rojeyê mergî bikera. Seke embaz Alî Çîçekî vat 'PKKyî xoverdayîş musna ma, teslîmîyet nê.' ''

Pîr roja 50. ya çalakîye de çimanê xo bi temamî vînî keno û îdarekarê cunta tira vanê: ''Rojeyê mergî war verde. Ti do bimirî. Çîyo qasê cuye weş nîyo, rixmê her çîyî zî ciwîyayîş weş o.'' La Kemal Pîr înan rê vano: ''Ma hende cuye ra hes kenê ke eşkenê oxirê ci de bimirê.'' Kemal Pîr 7ê êlula 1982yî de roja 55. ya xoverdayîşî de şehîd beno.

Akîf Yilmaz: Sembolê fedakarîye

Akîf Yilmaz 1956 de dewa Beşîktaşî ya Erdexanî de dadîya xo ra beno. Seba ke keyeyê ey xizan bi, neçar maneno ke lîse de mekteb war verdo û dest pê xebatîyayîşî bikero. O wexto ke metropolanê Tirkîya de xebitîyayêne têkoşînî şinasneno û 1976 de tewrê têgêrayîşî beno. Akîf Yilmaz dima Amed de mîyanê komîteya herêmîye de ca gêno û xeylêk çalakîyanê serkewteyan keno. O Darbeya 12ê Êlule ra tepişîyeno û erzîyeno Koxûşê 35. yê Zîndanê Amedî. 

Akîf Yilmaz 14ê temmuza 1982yî de embazanê xo ra eşnaweno ke rojeyê mergî dest pêkeno. O venga gardîyanan dano û vano ke o zî do tewrê rojeyê mergî beno. Akîf Yilmaz bi qerardadî çalakîya rojeyê mergî keno û wexto ke wedarîyeno nêweşxane zî tedawî qebul nêkeno. O roja 63. ya çalakîye de 15ê êlula 1982yî de şehîd beno.

Alî Çîçek: Esterayo sûr ê Kurdîstanî

Alî Çîçek qezaya Hîlwanî ya Riha de 1961 de dadîya xo ra beno û serranê 70an de wexto ke têgêrayîşî Hîlwan de karê rêxistinîye kerdêne tewrê ci beno. Zîndanê Riha ra planê remayîşî yê Kemal Pîrî de o rolêkê krîtîkî ano ca û heta ke Kemal Pîr weş û war Riha ra şoro ci rê rayberîye keno. 1980 de o tepişîyeno û 65 rojan nezaret de îşkence vîneno. 

Dima erşawîyeno Zîndanê Amedî. 14ê Temmuze de mehkeme de o zî heqê qiseykerdişî keno û vano: ''PKKyî xoverdayîş musna ma, teslîmîyet nê. Ma do xo ver bidê.'' O pê nê vateyê xo ruhê xo yê têgêrayîşî eşkeno keno. Alî Çîçek roja 65. ya xoverdayîşî de şehîd beno. Alî Çîçek seba ke ciwan û bikelecan bi embazanê ci ey rê vatêne 'estereyo sûr.' O bi nê hawayî nameyê xo tarîxê kurdan ser o nuseno.