Ferhengeko qijkek ê çekuyanê Pandemî

Dima ke pandemîya vîrusê Korona ya newîye Covid-19 menga kanûne de Çîn de vejîyaye werte çeku û nameyê neweyî zî dekewenî rojdem.

Medyaya Swîsre RTSyî bernameyê weşîye û zanistî CQFD de derheqê pandemîya Covid-19î de seba famkerdişê çekuyanê ke yenê xebitnayene ferhengêk amade kerd.

Pandemî roja ke vejîyaye werte ra nata bi çekuyanê ''vîrusê Korona yê neweyî'', ''SARS Cov-2'' yan zî ''Covid-19'' yena namekerdene.

Pandemî û çekuyê derheqê ci de wina yê:

Koronavîrus (coronavirus):

Seba ke manenê tacêkê qijkekî wina ame namekerdene. Yeno manaya 'vîrusê bitacî.' Bi latînkî corona yena manaya tac.

Koronavîruso newe:

Seba ke verê cû zî vîrusê Korona yê cîyayî estbî, bi nê hawayî yeno namekerdene. Cara leşê merdimî de 4 vîrusê Korona estê ke têna rewşa serdgirewtişî de xo mojnenê ra.

Labelê 3 vîrusê Korona yê ke heywanan ra yenî tesîrê merdiman kenê: Serra 2003î de SARS-Cov-1, serra 2012î de MERS-Cov û serra 2019î de SARS-Cov-2 yê nikayênî tesîrê pêro dinya kerd.

Covid-19:

Nameyo fermî yo ke Rêxistina Weşîye ya Dinya SARS-Cov-2 rê kerd pa. Bi dergî îngîlîzkî de wina nusîyeno: "Coronavirus Disease 2019''

SARS:

Vîrusê korona yê sendromê rayîranê hêlmgirewtişî yê akut î yê xurtî yo.

Endemî:

Eke nêweşîyêke têna tesîrê herêmêke yan zî nufusêk bikera wina yeno pênasekerdene.

Epîdemî:

Epîdemî bi hawayêkê hemdemî tesîrê zaf kesan kena yan zî tesîrê xeylêk komelan kena.

Pandemî:

Eke nêweşîyêke pêro dinya de vila biba sey pandemî yena namekerdene.

Cluster:

Çekuyêka îngîlîzkî ya. Yena manaya kome. Tip de sey merkezê ganî yeno îfadekerdene.