YE: Peyserşawitişê Sûrîyeyijan ê Tirkîya teberê qanûn o

Yewîya Ewropa (YE) ya ke bi rejîmê Erdoganî bazarîya multecîyan kerdêne, nika bi sebebo ke rejîmê Erdoganî multecîyanê Sûrîyeyijan peyser şaweno ‘biqisawet’ a. YE vat peyserşawitişê multecîyan goreyê qanûnî nêyo.

Rejîmê Erdoganî yo ke xeylî wexto ke multecîyanê Sûrîyeyijan vera YE sey şantajî şuxulneno, hewteyanê peyînan de hewl dano ke multecîyan teberê sînorî bikero.

Sazgehanê heqanê merdiman da bi zanayene ke multecîyî binê ‘peyserşîyayîşê biwaştişî’ de bizor yenê şawitene teberê sînorî û heme heqê înan yenê binpaykerdene.  Reyna peynîya menga Temmuze de tewr tay hezar Sûrîyeyijî ameyîbî şawetene îdlîbo ke pêkewtişî dewam kenê. Multecîyê ke şerî ra remayî, hetê îqtîdarê AKP’yî ra  reyna ameyî şawitene herêmanê ke tede pêkewtişî estî. No tewirê AKP’yî hetê Yewîya Ewropa ra biqisawetî yeno taqîpkerdene.

Vervatoxêkê  Komîsyonê Ewropa  Kovara  Der Spiegelî ya ke Almanya de weşan kena rê qisey kerd, vat caardişê peyênî yê hukmatê Tirkî yê vera multecîyan nênê qebûlkerdene. Selahîyetdarê YE vat heta ke şertê peyserşîyayîşê biwaştişî yê Komîserîya Berze ya Multecîyan a Neteweyê Yewbîyayeyî (UNCHR) nêrê ca Tirkîya ganî multecîyan meşawo.

Yewîya Ewropa pêkerdişê multecîyano ke rêxistinanê cimatê sivîlî sey teberê merdimîye name kerdibi,menga Adar a  2016’î de pîya bi rejîmê Erdoganî îmza kerdbi. Goreyê pêkerdişo ke rayberîya Almanya de ame viraştene de multecîyê ke Sûrîye, Iraq û Afganîstanî ra verê xo danê Ewropa, Tirkîye de yenê vindarnaye û Tirkîya vera naye Ewropa ra pere gêna.  Menga Temmuze de Komîsyonê Ewropa  semedê  hewcedarîyanê  Sûrîyeyijanê ke Tirkîye de yê, Enqere rê paketê hetkarîye ya 1,4 Mîlyar Euro amade kerd.