Pulurê Dêrsimî de loqmayê Gaxanî ame vilakerdene

Dêrsim de dewijî seba tradîsyonê Gaxanî yo ke yeno manaya şawitişê serra kahane û verwazîkerdişê serra neweye rayîranê vewrenan ra şîyî û loqmayê xo vila kerdî.

Tradîsyonê elewîyanê kurdan ê bi nameyê Kalo Gaxan dewam keno. Dewanê Zîyaret û Kelekî yê Pulurî de dewijê ke loqmeyê xo pewtî binê vewre û zimistan de kewtî rayîran ke şorê jîyargeyan.

Her serre roja pancşemeyî ya peyêne de dewijê Pulurî rew wurzenê û amdekarîya Gaxanî kenê. A roje roja Kalo Gaxanî ya. Dewijê Pulurî bi loqmeyanê xo duayanê Pîr Zeynel Batarî reyde şîyî Jîyargeyê Qilasîsî. Jîyarge de çilayî ameyî tavisnene, gulbangî ameyî kerdene. Pîr Zeynel Batarî û dewijan seba cuyêka bêşerî û haştîye duayî kerdî.

Xal Gaxan Yan zî Kalo Gaxan Kam o?

Xal Gaxan yan zî Kalo Gaxan hewteyê 3. ê kanûne de dest pêkeno û heta hewteyê yewînî yê çeleyî dewam keno. Roja sêşemeyî ra yeno destpêkerdene ke roje bêro girewtene. Nê rojeyîî yê 3 rojan zî hîrê menganê zoran ê zimistanî nîşan danê. Pîr, murşîd û pîran reyde cemî yenê kerdene.

Domanî serê sibayî wurzenê û kincanê xo yê tewr rindekan danê xo ra. Dima zî şinê Xal Xek reyde dîyarîyan danê arê. Pîya şinê verê beran û vanê ''Gaxanê şima bimbarek bo''. Bi kilaman kayê Xal Xekî kay kenê û dîyarîyanê xo gênê. Dîyarîyî exlebî goze, basteq, dendike ûsn ê.

Werdê ke yenê arêdayene şan keyeyêk de yenê pewtene û êyê ke manenê keyeyanê feqîran ra yenê vilakerdene. Werdî exlebî ard ra yenê pewtene. Deijê pîya zerfet pewjenê ke ard, ron û germudeya sîrîne ra yeno meydan.Keyeyan de zî pesare û dane yenê pewtene. Dima ke tay dane yena werdene domanan rê yena vilakerdene. Tay dane zî gewa heywanan ser o yena dardekerdene.