Dîcle di hezarî serrî yo menzerayêka winayêne rê nêbî şahid

Ekolojîste Guner Yanliça ke derheqê berzbîyayîşê sewîyeya awe ya dimayê visyayîşê qapaxêkê Awbenda Dîcle ra qisey kerd vat 2 hezarî serrî yo ke Dîcle ra awe herekêna la heta ewro menzerayêka winayêne rê şahid nêbîya.

Qezaya Gêlî yê Amedî de visîyayîşê qapaxêkê Awbenda Dîcle ra dima berzbîyayîşê sewîyeya awe ya Royê Dîcle hewna zî dewam kena. Dereyê Dîcle yo ke tede ge-ge berzîya awe resena 6 metreyî, qismêkê Baxçeyê Hewselî yê ke Lîsteya Kultur û Mîrasî yê Dinya yê UNESCOyî de yê zî binê awe de mend. Ekolojîste Guner Yanliçe ke ANFyî rê qisey kerd û vat muxadeleyê ke Royê Dîcle ser o yenê kerdene bîyî sebebê nê netîceyan.    

 ‘MA QAPAXANÊ BÎNAN RA ZÎ BIFIKAR Ê’

Yanliçe vat: “Eke şima vajê ma serdestê xoza yê, her ca de HES awan bikerê, awbendan awan bikerê netîce de şimado raştê na menzera bêrê. Dîcle 2 hezarî serrî yo herekêna la hewna menzerayêka winayêne nêdîye. Ma perçeyêkê xoza yê, serdestê ci nêyê. Ganî ma aye dir aheng de bê.

Çîyo ke ma tayê pê rehet benê çinêbîyayîşê merdeyan o. La halê qapaxanê bînan ra ma bifikar ê.qapaxê bînî çiqa saxlem ê ma nêzanê. Baxçeyanê Hewselî zirarêko pîl dî. Nika seba yew qapaxî sewîye mabênê 4 – 6 metreyî de bî berz, eke di qapaxî bîyêne do mabênê 8 – 10 de bîyêne berz. A game do zirar hîna pîl bîyêne, heta do bîyêne sebebê vîndîbîyayîşê canan.

'BI AWBENDAN CAYÊ DEREYÎ VURÎYA'

Yanliça ke îfade kerd do herekîyayîşê awe hewna hîrê rojî zî dewam bikero û heta nika panc qezayî û 11 mehlayî nê ra mutesîr bîyê dewamê qiseykerdişê xo de nê vatî: “Helbet cuya awkîye ya ke kîşta ekosîstemê royî de ya zî nê ra zirar dî. Bi virazîyayîşê awbendan cayê dereyî vurîya. Rîyê nînan ra bi desan tewirê heywanan ê doran ra bîyî vîndî. Eslê xo de no qewimîyayîş do çîyêkê zaf muhîmî biyaro meydan. Seke Dîcle îspat bikero ke a ro ya herekêna. Heta menganê hamnanî mumkun nêyo ke ê qapaxan tamîr bikerê, na yewe ra do ro bi xuşe xuşe bi herekîyo.”   

Yanliçe peynîya qiseykerdişê xo de zî vat ke viraştişê awbendan sey marîfet zanê û nê vatî: “Hende peymeyanê pîlan de awbendan virazenê la zihîf û teknîkî ra dûrî yê. 2014 de Sêrte de bê ke hîşyarî bêro kerdene vernîya awbendî amîbî akerdebe, bi desan kesî awe de mendîbî û 6 kesan cuya xo vîndî kerdebî. Dimayê nê meseleyî ra mucadeleyê huqûqîyî ra zî netîceyêk nêamebi girewtene.”