Pêşnîyaza persî ya kirmanckî nêameye qebûlkerdene

Parlamenterê HDPyî yê Çewlîgî Erdal Aydemîrî 21ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke de pêşnîyaza persî ya kirmanckî daye meclîsê tirkî la pêşnîyaze hetê serekîya meclîsî ra nêameye qebûlkerdene.

Parlamenterê Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) yê Çewlîgî Erdal Aydemîrî 21ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke ya Dinya de bi waştişê cewabdayîşê Wezîrê Karanê Zereyî yê Tirkî Suleyman Soyluyî pêşnîyaza persî ya kirmanckî û tirkî daye la pêşnîyaze hetê serekîya meclîsî ra nêameye qebûlkerdene.

Peşnîyaza persî ya ke kirmanckî amaya nuştene wina ya:

UNESCOyî serra 2000î de, 21ê Gucige sey Roja Ziwanê Dayîke yê Dinyaye îllan kerd. Ziwan mahremê merdimîyo tewr muhîm o û estbîyayîşê kultûrî ancax bi ziwan yeno îfadekerdene. Serê rîyê erdî de hewt hezarî ra zêde ziwanî estê û nînan ra % ra 40ê xo xetere der ê û ziwanê dayîka ma Kirmanckî zî mabênê nê ziwanan de ca gêno. Ewro kirmanckî hîna zî hetê mîlyonan kesî ra yeno qisey kerdene, la seba ke sey ziwanê fermî yo nuştekî û sey ziwanê perwerdeyî nêno şuxûlnayene ver bi vîndîbîyayene şono.

Erdlerzê Xarpêtî de,wezîfedara xelesnayîşî yew cinîya ke binê enqazî de mendbî de bi kirmanckî tekilîye naye ro û cinîye bi no qeyde ame raxelesnayene. Bi nê qewimîyayîşî rayapêroyî dî ke ziwanê dayîkê çiqas muhîm o û ganî sazî û dezgeyan de sey ziwanê tekili û nuştişî ca bigîro. Bi ziwanê dayîke perwerde heqêde însanî û qanunî yo. Ma na heqê bi ziwanê xo îfade kenîme û seba pêroyê ziwanan taleb kenîme.

No xusus de:

1-Yew ziwan o ke hetê bi mîlyonan kesan ra yeno qisey kerdene, binê xetereyî der o û şima na rewşe ver çi fikirîyenê?

2- Rayîrwanan ra bi hezaran kesê ke tena ziwanê dayîka xo kirmanckîyî zanê meydanê teyareyî yê Îstanbulî şuxûlnenê. Nê meydanê teyareyan de bi 36 (hîris û şeş) ziwanan anonsî yenê kerdene û çira Kirmanckî anonsî nênê kerdene û sebebê nê çi yo?

3-Ewro bi xeylê nimûneyan merdim eşkeno muhîmîya ziwanê dayîke bido îspat kerdene. Ziwanê Dayîkê ganî sey ziwanê fermîyî sazîyan de bêro qebûl kerdene. No derheq de yew xebatê şima esto, yan zî yew xebatê şima do bibo?


4-Ziwan verê ciwîyayîşê kultûrî akeno û bê ziwan kultûr zî beno vîndî. Seba ke bi ziwanan kultûrî zî nêmirê, şima yew program kerdo xo ver?


5-Derheqê perwerdeyîyê bi ziwanê dayîke yew xebatyê şima esto gelo?


6-Hetê Wezaretê Kultır u Turizm ra, çend eseranê muhiman ê Zazaki çapkerdış, fikirêk yan zi niyetêk esto?


7- Meselaya tayinê melimanê Zazaki di goreyê ixtiyaç tayin nêviraziyeno. Sebebê kêmdayişê kadroyê Zazaki di sebeb çi yo?