Del Ponte: Kurdan rê xîyanet û sucê şerî ame kerdene

Dozgera verên a DCN Del Ponte dîyar kerd ke Sûrîye de sucê şerî ameyê kerdene û vat: “Seba hêzê hukmî qanunê KENY lazim o.” Del Ponte pratîkê NY ê deheqê Sûrîye rexne kerd û vat: “Serkewtiş nîyo, vera kurdan xîyanet û sucê şerî esto.”

Serdozgera verêne ya Swîsre û Serdozgera Dadgeha Cezayî ya Mîyanneteweyî (DCN) Carla Del Ponte pratîkê Neteweyanê Yewbîyayeyan ê Şerê Sûrîye, Sûrîye de sucê şerî, herême de estbîyayîşê tirkan û îşxalê Dewleta Tirkan vera Vakur û Rojhelatê Sûrîye nirxnayî.

Del Ponto ard vîrî ke wezîfeyê 5 serran ê mîyanê Komîsyonê Persayîşî yê Xoser yê Sûrîya yê Netewanê Yewbîyayîyan de bîyayîşî ra dima  di sebeban ra serewte îstîfa kerdo û vat: “Sebebo yewin no bî; her çiqas ke ma karê girîng kerdî zî Emnîyetkarîya Netewanê Yewbîyayîyan (KENY)  seba persayîşê sucanê şerî yê ke Sûrîye de ame kerdene dadgeha mîyannetewî nênaye ro.

Sebebo diyîn zî no bî, Komîsyonê Persayîşî yê Xoserî yê Sûrîye seba eşkerakerdişê sucanê şerî yê ke Sûrîye de ameyê kerdene destpêkî de baş gurîya la dima nêşî nê sucan ser. Coka estbîyayîşê nê komîsyonî seba mi bî bêmana û mi zî seba şermezarkerdişê na rewşe îstîfa kerd.”

Neteweyanê Yewbîyayîyan “hetkarîya Merdîmî” ra teber çîyêk nêkerd.

Seba rolê Neteweyanê Yewbîyayîyan ê şerê xomîyanî yê Sûrîye Del Ponte vat: “Şerê Xomîyanî yê Sûrîye de rolê Netewanê yewbîyayîyan tena hetkarîya merdimî bî. Seba wereardişê haştîye Netewanê Yewbîyayîyan çîyêko girîng nêkerd. Netewanê Yewbîyayîyan destpêk de waşrt ke Cenevre de pêdîyayîşan bikê la ser nêkewtî. Çîyo tewr xirab zî DAÎŞ û hetgîrê huşkîye, Sûrîye de bîy vila.” Derheqê pêdîyayîşanê Cenevre de Del Ponte vat: “Çi heyf ke mi heta nika tewr serkewtişêk nêdî.”

'Mi fehm nêkerdo ke çira kurdî nênê dawetkerdene’

Derheqê dawetê kombîyayîşanê Cenevre kerdişê kurdan de zî Del Ponte vat: “ez nêzana ke çira kurdî nîyamê dawetkerdene, mi fehm nêkerdo. Ganî kurdî seba nê pêdîyayîşan bêrê dawetkerdene û nê pêdîyayîşan de çalak bê. Kurdan DYA reyde vera DAÎŞî bi hawayêkê çalakî têkoşîyayî. La nika eynî DYA ameya a sewîya ke kurdan ra destê xo şuwena. Çîyo tewr xirab zî kurdî vera galanê Tirkîya tena ameyê caverdayene. Kurdî yew prosesê hesasî de yê la çi heyf ke problemê mewcutî yê kurdan xêmê komelê mîyanneteweyî de nîyê.”

'Sûrîye de estbîyayîşê Tirkîya binpaykerdişê huquqê mîyanneteweyî yo’

Del Ponte ard ziwan ke Tirkîya bi taybetî zî Erdogan kurdê Sûrîyê tim xo rê sey problem dîy û vat: “Bi bahaneyê emnîyetê sînorî, huquqê mîyanneteweyî bi hawayêkê giranî binpay kerd, kewt erdê welatêkî û yekser tewrê şerê Sûrîye bî.”

'Neteweyê Yewbîyayî û komelê mîyanneteweyî nêçare yê ke dest bierzê na mesela’

Del Ponte nîşan kerd ke emnîyetê sînorî çirey seba Tirkîya nêbî mesela û vat: “Labelê na xo rê kerde bahane û wazena ke kurdan na herême de meverda. Çîyo ke mi matmende verdano o yo ke vera na rewşe Neteweyê Yewbîyayeyî û komelê mîyanneteweyî çîyek nêkeno. Seba ke komelê mîyanneteweyî û Netewanê Yewbîyayîyan kurdî vera Tirkîya nêpawitî na rewşe ez dejnaya û hêrs kerda. Rewşa ke kurdî nika tede yê baş nîya. Komelê mîyanneteweyî û Neteweyê Mîyanneteweyî nêçare do dest bierzê na mesela.”