KCKyî ra komelê mîyanneteweyî rê mektuba 'çeka kîmyewî'

Komîteya Têkilîyanê Teberî ya KCKyî derheqê şuxilnayîşê çeka kîmyewî yê Tirkîya de temsîlkarîyanê welatanê Ewropa yê Hewlêrî, Sekreterîya Pêroyî ya NYyî û Rêxistina Qedexekerdişê Çeka Kîmyewî (OPCW) rê mektube şawite.

Nameyê Komîteya Têkilîyanê Teberî ya KCKyî ser o Ronî Serdemî temsîlkarîyanê Amerîka, Almanya, Fransa, Kanada, Îngilîstan, Hollanda, Rûsya û xeylêk welatanê bînan ê Hewlêrî, temsîlkarîya Yewîya Ewropa Sekreterê Pêroyî yê Neteweyanê Yewbîyayeyan (NY) Antonio Guterres, Yewîya Ereban û partîyanê sîyasîyan ê herême rê mektube şawite.

Mektube de qala sûcanê şerî yê vera merdimîye yê dewleta tirke ameye kerdene û bêvengîya dewletan ameye rexnekerdene. KCKyî waşt ke vera şuxilîyayîşê çekan ê kîmyewîyan û hêrişan ganî çew bêveng nêmano û hîşyar kerd ke hêrişê îşxalî îstîkrarê herême xeripnenê, eke tedbîr nêro girewtene netîceyî do herkesî rê gef biwanê.

KCKyî vat:

''Şuxilîyayîşê çekan ê kîmyewîyan o ke hetê dezgehê şima ra ame qedexekerdene, bi hawayêkê eşkerayî vera krîter û peymananê OPCWyî yo. Wextê peyênî de welatanê Rojhelatê Mîyanênî de sey Sûrîye û Iraq de çekê kîmyewî şuxilîyayî, ma dî ke dezgehê şima cade nêrazîbîyayîşê xo mojna. Heyf ke nê çekê qedexekerdeyî hetê dewleta tirke ra Sûrîye, Iraq û Tirkîya de bi sîstematîkî şuxilîyayî la ma heman tewir nêdî.

2019 de Serêkanîyê de Tirkîya pê gazê fisforî xeylêk merdimê sivîlî birîndar kerdî. NYyî Tirkîya şermezar nêkerde, ceza nêdaye ci. Ney dewleta tirke teşwîq kerd ke 23ê nîsana 2021î rana ta Başûrê Kurdîstanî de vera HPG û sivîlan çeka kîmyewî xebitnena.

Heyf ke ma neçare mendî ke na bêvengîya dewletan û NYyî sey netîceya hemkarîya bi Tirkîya şirove bikerê. Çunke sûcê Tirkîya çin hesibîyenê û vera ci çîyêk nêno kerdene. Hukmatê AKP-MHPyî sey şuxilîyayîşê çeka kîmyewî xeylêk sûcê şerî û sûcê vera merdimîye kerdî la reyna zî seke welatêko demokratîk o sey muxatabî yeno qebulkerdene.''

KCKyî mektube reyde raporê serê sûcanê Tirkîya yê Kongreya Neteweyî ya Kurdîstanî zî pêşkêş kerd.

KCKyî vat: ''Semedo ke xeylêk sûcê Tirkîya bi hîrayî ameyî belgekerdene wextê ci ameyo ke nê welatî bi hawayêkê eşkerayî bêrê şermezarkerdene û wezîfedar û mesuldarê dewleta tirke bêrê muhakemekerdene. Ma zanenê ke şima sey NYyî şuxilnayîşê çeka kîmyewî yê Tirkîya û tesîrê hêrişanê îşxalî yê vera şarî nêzdî ra teqîb kenê. Ma pê bawer ê ke semedo ke sûcê dewleta tire bêrê vindarnayene şima do têgêrayîşê xo bizêdînê. Ma pê bawer ê ke şima do şuxilnayîşê çeka kîmyewî ra semed Tirkîya şermezar bikerê,  bawerîya xo pê rêxistina xo bizêdînê û tesîrê peymanan ê mîyanneteweyîyan pîl bikerê.''