KULTUR Û HUNER

Xeberê peyênî

• Her Kuçe Rê Zarok MA 

  Kanîwarî qalê prosese awanbîyayîşê Zarok MA kerd û vat, Zarok MA naye ra 11 serrî ver bi muracatê 8 kesan ê kursî binge girewt. Dime ra konservaturê Aram Tîgranî rê 256 domanan muracat kerdî, bi no qayde bingeyê ci ame viraştene.
• Enstîtuyê Kurdî yê Amedî 

  Enstîtuyê Kurdî yê Amedî serra 2004 de ame awankerdene. Enstîtu seba ke derheqê ziwan, edebiyat û kulturê kurdan de cigêreayîş bikero û aver bero ame awankerdene.
• Dinyaya Rengin a Gogh û Tarîtîya Tarîxî 

  Nawitgeho bi nameyê “Kiefer/Van Gogh” ke dinyaya rengin a Van Gogh bi tarîtîya tarîxî ya Kiefer ano leyê yewbînî, mîyanê 28ê Hezîrane û 26ê Teşrîna Verêne 2025î de Royal Academy of Arts de meymananê xo ser o vinete yo.
• Swîsre seba festîvala domanan amade ya 

  Hunermend Rotînda zî do beşdara Festîvala Domananê Kurdan bibo. Festîvale 13ê temmuze de saete 10.30 de, warê Winterthur Barbara-Reinhartî de do bêra kerdene.
• Enstîtuyê Kurdî yê Îstanbulî  

  Ensîtuya kurdî ya îstnanbulî warê perwerdekerişê ziwanê kurdkî de xeylî xebatî kerdî û şarê kurdî rê dersanê kurdkî dayî. Enstîtu hetanî an roje 50î ra zede berhemî çap kerdî. Mîyanê nê berheman da kitabê kurmanckî, kirmanckî (zazakî) û soranî est ê.
• Festîvala Munzurî: Tewrbîyayîşê hunermendan do hêz bido komelî 

  Rêxistinê ke Festîvala Kultur û Xoza ya Munzurî organîze kenê, vat Festîvala Munzurî tîcarî nîya, zemînê paştdayîşê komelkî û kulturî ya û semedê tewrbîyayîşî veng da.
• Rojava De Domanî Bi Hûner Benê Girdî 

  Rojava de emserr projeyê hîrêyin ê “Zarhûnerê Hamnanî” ame viraştene. Domanî bi huner nasnameyê xo nas kenê û hetê sosyalî ra aver şonê.
• Cinîyî haştîye nîqaş kenê: Ma rêxistinbîyayîşî xurt bikerê! 

  Gimgim de cinîyê ke festîvala cinîyan de ameyî têhet bi kargehanê prosesê haştîye û sernameyanê serekeyan ê rojdemî nîqaş kenê.
• Îdrîs Yazarî ra kitabo newe: Sînayoxa Axirzemanî 

  Kitabê Îdrîs Yazarî yo newe “Sînayoxa Axirzemanî“ Weşanxaneyê Vateyî ra vejîya.
• Fatoşa ke raşta hêrişê nîjaperestî amebî: Çew nêeşkeno ma bitersno 

  Muzîsyena ciwane Fatoşe Ereklîya ke Mannheim de wexto ke deyîra bi kurdkî vatêne raştê hêrişê nîjadperestî amebî gerre kerd. Fatoşe dîyar kerd ke ê do bi ziwanê xo yê dayîke vajê û çew nêeşkeno înan bitersnê.
• Kurdan de Dengbêjîye 

  Dengbêjîye kulturê kurdan de cayo zaf gird û xorîn gêna. Çekuya dengbêj eslê xo de çekuyanê deng (veng) û bêj (vaj) ra yeno were. Dengbêjî qalê tarîx, destanan, hîkayeyanê eşq, şer, xoverdayîş û meseleyanê bînan ê ke derheqê şarê kurd de yê kenê.
• UTAMARA ra Festîvala Domanan a Tradîsyonele ya 20ine 

  Merkezê Kombîyayîşê Cinîyan ê UTAMARA yo ke eyaletê Rheiland-Pflazî yê Almanya de yo, bi şîarê ‘Şima nêeşkenê xeyalanê ma bidiznê’ emser reya 20ine festîvala domanan a tradîsyonele kerde.
• Kayê (Govende) Folklorî yê Kurdan 

  Kayê (Govendê) folklorî yê kurdan, kulturê kurdan da cayo zaf girs gênê. Nê kayî zafêrî veyveyan de, roşanan de û Newroze de yenê kaykerdene. Kayê folklorî yê kurdan yanî govendî bi muzîk û hareketan ê rîtmîkî yenê kaykerdene.
• FîlmAmed: Ma wazenê wayîrê hiş û vîrê nê erdî vejîyê 

  Festîvala Fîlmanê Dokumenteran a FîlmAmedî ya 9ine dest pêkena. Endamê Komeleya Akademîya Sînema ya Rojhelatê Mîyanênî Emîn Îsîyî vat: ‘’Festîvalêka rengîne pabeya ma ya.’’
• Parlamentoyê Îngilîstanî de seba dokumenterê ‘Rojava’ eleqeyo pîl 

  Dokumenterê ‘Rojava-Mabênê Demokrasî û Şerî de’ Parlamentoyê Îngilîstanî de ame mojnayene. Dokumenter qalê modelê Îdareyê Xoserî yê Rojawanî û têkoşînê azadîye yê şarê kurdî keno.
• Kurdan de kulturê xalîyan 

  Xalîyê kurdan hetê sembolan, hîkayeyan û cînsîyetê komelkî ra jî wayîrê wateyêde xorînî yo. Nê hetî ra ma eşkînê bivajê ke xalîyê kurdan seba şarê ma yew wareyêde girîng o.
• Festîvala Respectî de kurdî bi govende vera nîjadperestîye weriştî we 

  Festîvala Respectî ya 28ine de şaristanê Exeterî yê Brîtanya de kurdan komxebata ‘Govende’ awan kerde û vera nîjadperestîye veng da.
• Marsilya de Festîvala Ciwanan a Engîn Sîncerî ameye kerdene 

  Festîvala Ciwanan a Engîn Sîncerî ya 15ine Marsilya de bi şîarê ‘’Şorişê Kulturelî reyde ver bi Sosyalîzmî’’ ameye kerdene.
• Cenevre de kombîyayîşê xoverdayîş û kulturê kurdan 

  Cenevre de Şewa Kultur û Hunerî ya Kurdan a 14ine de ame dîyarkerdene ke huner ziwanê xoverdayîşî yo. Endamê Dîwanê Hemserekîya KCDK-E Musa Farisogullariyî vat: ‘’Huner ganî polîtîk bibo, şar bi hunerî xo rêxistin bikero.’’
• 150 Kilamê Kurdkî Vîndîbîyayîşî ra Raxelisînayî 

  Arêkera folklorî Berîvan Matyare, dima rêça ziwano vîndîbîyaye û kulturî de şîye û kilamî, vateyê verenan û îdyomî ke hetê cinîyan ra ameyê vatene ardî pêser û kitabe xo yê bi nameyê “Stranên Dawetan” de nuştî.
• Seba şîîra ‘Dîrok’î ya Kaytanî klîbo anîmasyon 

  Seba şîîra ‘Dîrok’î ya Alî Haydar Kaytanî klîbêko anîmasyon ame amadekerdene. Şîîre hetê Hekîm Sefkanî ra ameye wendene, klîb zî hetê Çekdar Farqînî ra ame viraştene.
• Kamuran Alî Bedîrxan, Kovara Hawarî  

  Kovara Hawar a ke hetê Celadetî ra yena weşanayene serra 15 Gûlane 1932 de dest bi weşanê xo kena, Kamuran zî na kovare de nuseno. Senî ke yeno zanitene na kovare de alabeya latînkî yena xebitnayene û lehçeya kirmanckî (zazakî) de zî nuşteyî vejîyenê.
• Şewa kilam, sanîk û şîîran ameye kerdene 

  Merkezê Cigêrayîşanê Dêrsimî Cemxaneyê Gazî yê Îstanbulî de ‘Şewa kilam, sanîk û şîîran’ serûber kerde.
• Mîr Celadet Alî Bedîrxan, Kurdkî û Lehçeya Kirmanckî/Zazakî 

  Kitabo tewr verên ê kirmanckî, Mewlidê Kirdî (Mewlidê Nebî) yê Mela Ehmedê Xasî yo. “Mewlidê Kirdî (Mewlidê Nebî) 1898 de ameyo nuştene. Mewlidê Kirdî (Mewlidê Nebî) yê Mela Ehmedê Xasî serra 1933 de hetê Mîr Celadet Alî Bedîrxanî ra yeno weşanayene.
• Şaîrê Dêrsimî: Sayder/Seycan/Saycan/Sayê Alê Moşî 

  Senî ke Dêrsim de Sey Qajî westaya deyîranê xemgîn û hîsan o, Sayder zî westaya deyîranê eşq û sewdayan o. Sayder bi deyîranê xo yê eşq û sewdayan Dêrsim de şaîro tewr namdaran ra yew o.