Deklarasyonê HDPyî: Ma weçînayîşê verwextî wazenê!
HDPyî vera qeyûman deklarosyonêk amade kerd û vengdayîşê weçînayîşê verwextî kerd.
HDPyî vera qeyûman deklarosyonêk amade kerd û vengdayîşê weçînayîşê verwextî kerd.
HDPyî bi tewrbîyayîşê pêro wareameyîşanê xo Salona Hilton Hotelî ya Anqare de kom bi. Kombîyayîşî de HDPyî deklorasyonê vera qeyûman eşkera kerd.
Deklarasyonê HDPyî wina yo:
“1. Eşkera yo ke hînî Tirkîya bi rejîmê qeyûman têgêrena. AKPyî xîretê darbeya 15ê temmuze sey firsendêk dîye û bi Rewşa Îstîsnayî darbeyêka sîyasî kerde. Polîtîkayê tayînkerdişê qeyûman vera cuya hempare sey dînamîtan o. AKPyî netîceyê weçînayîşê 31ê adare qebul nêkerdî ke meşrûtîyeta înan a komelkî nêmende. Îqtîdaro ke zîhnîyetê qeyûman ser o ame awankerdene seba ameyoxê demokrasîyî gefêko tewr pîl o.
2. Tayînkerdişê qeyûman ê vera kurdan caardişêko huqûqê dişmenîye yo. Polîtîkayê tayînkerdişê qeyûman weçînayîşê 31ê adare ra dima zî dewam kerd. No her çi ra ver binpaykerdiş û nêhesibnayîşê îradeyê kurdan û wçînayîşî yo. Wazenê prototîpê rejîmî awan bikê. Polîtîkayê îqtîdarî yê xere û teberî yê ke yenê kerdene eşkera kenê ke îqtîdarê AKP-MHPyî dişmenîya kurdan keno.
3. Seba caardişê demokrasîyî heqê weçinitişî û weçinayîşî şertê tewr bingeyî yê. Huqûqê Heqanê Merdiman ê Cîhanşumûlan û Qanûnê Bingeyênî yê Tirkîya zî nê şertan qebul kenê. Xespkerdişê înan heqaretê îradeyê komelî yo.
4. Demokrasîyo herêmkî bingeyê demokrasîyî yo. Vera despotîzmî temînatêko tewr pîl o. Eke demokrasîyo herêmkî nêbo heqêk û azadîya demokratîke aver nêşinê û cuya sîyasî binê tehlûkeyî de bimana. Naye ra tayînkerdişê qeyûman vera demokrasîyî darbeyêka eşkera yo û verê faşîzmî akeno.
5. Modelê ma yê demokarsîyî bi ferasetê demokratîk û ekolojîkî azadîya cinîyan ano ca û heman wextî de modelêko cîhanşumûl o ke bi sîstemê hemserekîye û temsîlîyetê têdûşt xo awan keno.
Bingeyê sîstemê hemserekîte ruhê têdûştîye û azadîya cinîyan o û ma do destûr nêdê ke no sîstem bibo hedefê operasyonanê îdraqî. Hemserekîye xeta ma ya mor a û şertê ma yê cuya newîye ya. Seba ke hemserekîye têkoşînê cinîyan a qeyûman reya verêne hêrişê hemserekîye kerd. Sere de tevgêrayîşê cinîyan ma venga pêro kesa, rêxistinan, partîyan, dezgehan danê ke vera nê hêrişan destkewteyanê ma bipawê, wayîrê ci bivejîyê û nê sîstemê temsîlîyetê têdûşt û hemserekîye bidê caardene.
6. Temsîlkarê îqtîdarî wazenê ke Tirkîya bi sîstemê qeyûman îdare bikê û her ca de nê sîstem bîyarê ca. Vervejîyayîşê polîtîkayê qeyûman yeno meneya bihêzbîyayîşê meclîsî, qanûnê bingeyî yê haştîya şaran û rayîrşîyayîşê hempar ê hêzanê komara demokratîke. Ma do heta peynî paradîgmaya Komara Demokratîke û çareserîya meseleyanê ke se serre yê dewam bikê û nînan bipawê.
7. Îqtîdar seke qanûnî çin ê tevgêreno û seba ke rejîmê qesre mende bibo polîtîkayê qeyûman xebitneno û na yena meneya serdestîya zulmêkî û ''Rejîmê Tayînkerdişî''. Raporê Mêrdînî yê Mufetîşanê Wezaretê Karanê Zereyî yê Êlula 2019î de na bi hawayêkê eşkera asena.
8. Polîtîkayê tayînkerdişê qeyûman têna sey vera HDPyî, şaredarîyan û şare kurdan yeno dîyene ke no bi xo stratejî û planê îqtîdarî yo. Rayîrê serkewtişê nê stratejî çinkerdişê muxalefetê sîyasî yo. Seba ke HDP astengêko tewr pîlî yê îqtîdarî yo tim hêrişê ma kenê.Rewşa Îstîsnayî kenê derg, rejîmê qeyûman bi dezgehan legal kenê û eke np polîtîka bêro seyrkerdene kifş o ke rejîmê qesre îqtîdarê xo do biko mende.
9. Rejîmê qeyûman heman wextî de rejîmêkê parekerdişê rantî û zengînkerdişê sermayedaranê înan ê. Rejîmêko winasên têna bi polîtîkayanê şerî û hamasetê neteperwerîye eşkeno serdestîya xo dewam biko.
10. Zaf terefgîrî estê ke vanê wa HDP parlamento û şaredarîyan ra xo bianco. La HDP bi nê hawayî têna waştişê îqtîdarî ano ca. Ganî nêro vîrkerdene ke HDP bi ked û têkoşînî bibo wayîrê nê destkewteyan. Pawitişê nê destkewteyan wezîfeyê ma yo.
11. Birra ma kifş o; HDP do destkewteyan, parlamento û şaredarîyanê xo ra fek vera nêdo. Ma do tewirê xo yê demokrasîyî de israr bikê.
12. Ma venga rayaumûmîye danê ke awankerdişê demokrasîyî, pawitişê destkewteyan û destvisnayîşê destkewteyan ê neweyan têna bi têkoşînêkê hempar ê hêzanê demokrasîyî mumkîn o. Ma eşkenê bi têkoşînêkê topyekûn ê demokratîkî û bêîtaatîya sivîle xoverdayîşê xo pîl bikê. Seba rayaumûmîya mîyanneteweyî; Erdogan bi kerdişanê xo yê vera kurdan wazeno ke otorîteyê xo xurtêr biko û kerdişanê xo yê antîdemokratan her cayê welatî de dewam keno.Rewşa ewroyîne ya Tirkîya wayîra potensîyelêkê winasî ya ke eşkena xirabîya vila bika.Nasname û bawerî çi benê wa bibê ganî ma pêro berpirsîyarîya xo bîyarê ca. Ma venga pêro hemwelatîyan danê ke vera pêro teda û gefanê faşîstan ma pîya têkoşînêkê hemparî bikê û îtîfaqê demokrasîyî bîyarê ca.Nasname û bawerî çi benê wa bibê ganî ma pêro berpirsîyarîya xo bîyarê ca. Ma venga pêro hemwelatîyan danê ke vera pêro teda û gefanê faşîstan ma pîya têkoşînêkê hempar bikê û îtîfaqê demokrasîyî bîyarê ca. Seba ke şarê Tirkîya zulmê îqtîdarî ra bêrê xelisnayene ma vanê wa weçînayîşê verwextî bêro viraştene. No vengdayîşê meydan wendişî yo. Ma tîya ra vanê hodrî meydan. Ma veng danê heme muxalefetî ke wa paştî bidê nê waştişê ma.''