Polîtîkaya bêcezaverdişî kena ke domanî bibê hedef

Pirodayîş û şîdetê polîsan ê Nisêbînî yê vera domanêkî bi sebebê nêrazîbîyayîşan. Labelê mîyanê 20 serran de xeylêk domanî Kurdîstan de kişîyayî, înan rê îşkence ame kerdene la nê kerdişan rê ceza nêdîyaye.

Nisêbîn de wextê janê Korona de polîsêkî pê çeke da peyê domenêkî û da ci ro. Rayaumûmîye vera serebûtî nêrazîbîyayîşê xo mojna. Derheqê polîsî de tehqîqat dîya destpêkerdene labelê bi giranî wexto ke nêrazîbîyayîşê rayaumûmîye qedîyeno nê polîsî dest pê heman têgêrayîşan kenê. Wexto ke merdimî ewnîyenê dewa û serebûtanê winasênan vînenê ke cezaya ke polîsan û rayedaranê winasênan rê dîyena seke xelat a. Bêcezaveradayîşê nê kerdişan beno sebeb ke domanî bibê hedefê hêzanê asayîşî.

'Domanê ke kerrayî eştî'

Serra 2010î de pê vurnayîşê TMKyî ke sey 'Domanê ke kerrayan erzenê' ame pênasekerdene pê sûcdarkerdişê 'domanê ke ver bi sûcî hedef bîyî'  domanê 15 serrîyan ra qijêr ê rê ceza ameye dayene. Kiştoxanê domanan rê cezaya qijkeke dîyaye û tayê ci zî vera dîyayî. Goreyê TÎHVî bi taybetî şaristananê kurdan de serra 2015î ra nata 241, goreyê rêxistinanê sivîlê komelî zî 477 domanî kişîyayî. 28ê kanûna 2011î de Robozîk de 34 kesî kişîyayî û înan ra 18 kesî doman bîyî. Goreyê Şubeyê Amedî yê ÎHDyî 10 serran de 16ê vci domanî 36 kesî seba ke  wesayîtê zirxînî qedîya înan ser merdî. 

Wextê ablûqa yê 2015-2016î de xeylêk domanî pê fîşekanê wesayîtan ê zirxînan kişîyayî. Bîşeng Goran (12), Nîdar Sumer (17), Mahmût Gûlak (16), Mûgdat Ay (12), Cemîle Çagirga (10), Tahîr Yaramiş (35 rojî), Elîf Şîmşek (8), Berat Guzel (12), Ramazan Gumuş (14), Hîdayet Tek (4), Esra Şalk (2), Muslum Îlhan (8), Enes Erdem (9) nê domanan ra yê. Serra 2015î de qezaya Cizîre ya Şirnexî de Gulere Yanalaka ke 7 mengan digane bîye, fîşek gina pîzeyê ci û bi giranî girîndar bîye. Dergûşa ci zî merde. Serra 2015î de notiran Mîraya 3 menge keyeyê ci de kişte.  Wextê ablûqa de xeylêk domanî birîndar bîyî.

Polîsî vera dîyayî yan zî polîsan rê cezaya şenike dîyaye

21ê teşrîna peyêne ya 2004î de qezaya Qoserî yê Mêrdînî de Ugur Kaymaz babîyê xo reyde ame kiştene. Rixmo ke 16 serrî derbaz bîyî hema zî dewa bi edalet netîce nêbîye. Çar polîsê ke ameyêne hukmkerdene, vera dîyayî. Mehkemeya Berze zî qerarê veradayîşî tesdîq kerd. Rixmo ke Mehkemeya Heqanê Merdiman ê Ewropa 140 hezar TL tazmînat Tirkîya rê birna, waştişê dawaya newîye nêameye qebulkerdene. Dosya nika Mehkemeya Qanûnê Bingeyînî de ya.

4ê gulana 2017î de qezaya Sîlopî ya Şirnexî de birayî Muhammed Yildirim (7) û Furkan Yildirim wexto ke keye de ra kewtêne hetê wesayîtê zirxînî ra ameyî qetilkerdene. Netîceya hukmkerdişê 2 serran de ramitoxê wesayîtî Omer Yegît têna 2 serr û 6 mengan ceza girewte. Mehkeme na ceza zî kêmîya kerde 2 serran û mengêke. Dima zî ceza vurnaye cezaya pereyan a 19 hezar lîra. 

Ceylane Onkol qezaya Licê ya Amedî de pê topê hawanî 28ê êlula 2009î de dinyaya xo bedilnaye. Dosyaya Ceylane Onkol de hema qeraro peyên nêame dayene. Keyeyî di reyî muracatê Mehkemeya Heqanê Merdiman a Ewropa (DMME) kerd DMME serra 2017î de qerar da ke dewa de binpaykerdiş çin o. Dosyaya cigêrayîşî hetê Mehkemeya Komare ya Licê ra 5 serran ra dima ameye batalkerdene. Keye û avûkatanê ÎHDyî Wezaretê Karanê Zereyî rê dewa akerde labelê Mehkemeya Şêwirmendîye 16ê gulana 2019î de qerar da ke tazmînat bêro dayene keyeyê Ceylane.

Qezaya Cizîre ya Şirnexî de 14ê çeleyê 2015î de Nîhat Kazanhano 12 serre wexto ke verê keyeyî de kay kerdêne hetê hêzanê asayîşî ra ame kiştene. Mehkeme hêverî cezaya muebede daye polîs M.N.G. la dima ceza vurnaye kerde cezaya zîndanî ya 16 serran  û 'nêzdîbîyayîşê holî' ra zî ceza sey 13 serr û 4 mengan kêm kerde. Derheqê polîs H.V. de zî qerarê veradayîşî ame caardene.