Qirkerdişê Parisî de astengîya 'sirê dewlete'

Dosyaya ke Paris de qirkerdişê 3 cinîyan ê kurdan ser de ya, aver nêşina. Sîyasetmedarî sirê dewlete nêwedarnenê û servîsê polîsan zî aktîf nîyê.

Ronayoxanê PKKyî ra Sakîne Cansiz, Temsîlkara KNKyî ya Parisî Fîdane Dogan û Endamê Têgêrayîşê Ciwanan Leyla Şaylemez 9ê çeleyê 2013î de Paris de ameybî qetilkerdene. 

Qirkerdişî ra dima tehqîqat dîya destpêkerdene la pêro îşaretan servîsê îstîxbaratî yê dewleta tirke MÎT mojnayêne. Dokumentanê ke 2014 de vejîyayê werte mojna ke fermanê qirkerdişî Anqara dayo. Fermano ke 18ê teşrîna peyêne ya 2012î de dîyayo û nimite bi, serê ci de îmzaya selahîyetdaranê MÎTî estbîye. Ferman de eşkera bi ke çarçewa operasyonî de Sakîne Cansiz wa hetê Omer Guneyî ra bêra bêtesîrkerdene.

Qeydêkê vengî 12ê çeleyê 2014î de înternetî ser o amebi vilakerdene. Nê qeydî de eşkera bi ke Omer Guneyî elemananê MÎTî reyde no qirkerdiş plan kerdêne. Omer Guney 2014 de wexto ke zîndan de bi seba planê remayîşî MÎTî ra hetkarîye waştbî.

Kiştox Omer Guney 17ê çeleyê 2013î de amebi destbendkerdene û 17ê kanûna 2016î de dewaya qirkerdişî ra mengêke verî bi hawayêkê şikdarî zîndan de merd. A raşte dewa qaşo menga kanûne de do dest pêbikerdêne la sebabanê nedîyaran ra taloqê 23ê çeleyê 2017î bibî. Muhakemekerdişê Fransa zî bi bahaneya ke kiştox merdo dosya qefilnaye.

La dima ke Başûrê Kurdîstanî de serebûtêko girîng qewimîya dosya newe ra abîye. 4ê tebaxa 2017î de operasyonê gerîlayan de 2 selahîyetdarê payeberzî yê MÎTî tepişîyayî ke nînan vera kadroyanê PKKyî planê suîkastî kerdêne. Erhan Pekçetîno ke mesuldarê operasyonanê teberî bi û Aydin Gunelo ke mesuldarê çimeyanê merdiman bi îtîrafanê xo de qeydê vengî û dokumento ke nimite bi sereraşt kerd û nameyê endamanê MÎTî yê ke pêvînayîşan de bîyî eşkera kerdî.

Mîyanê plankerdoxanê Qirkerdişê Parisî de Hetkarê Musteşarê Îstîxbaratî û Hetkaro verên ê Serekê Falîyetanê Etnîk-Parçekerdişan Sebahattîn Asal zî estbi. Asalî wextê muzakereyanê PKK-dewleta tirke de sey hetkarê Şefê MÎTî Hakan Fîdanî pêvînayîşan de ca girewtbi.

Nê pêro serebûtan Anqara nîşan kerdêne. Ê prosesî de Belçîka de zî çîyêko ecêb qewimîya. Hezîrana 2017î de vera Hemserekê KONGRA-GELî Remzî Kartal û Endamê Konseya Rayberdişî ya KCKyî Zubeyîr Aydarî xîretê suîkastî ame kerdene û 18ê hezîrana 2021î de bire dîyaye ke dewa bêra kerdene. 1ê teşrîna verêne ya 2021î de roniştişo verên ê dewa ame kerdene. Na dewa torra ajanîye ya dewleta tirke û Qirkerdişê Parisî tay roşnî kerde. Vejîyabi werte de Sersefîro verên ê Parisî yê Tirkîya Îsmaîl Hakki Musa zî tede xeylêk kesan Qirkerdişê Parisî de rolêk kay kerdêne û goreyê dokumentan nê kesî hetê Musayî ra ameyê koordînekerdene.

Ame tesbîtkerdene ke ekîpa suîkastî raşta raşte pabesteyê Qesra Serekkomarîya Tirkîya û Anqara yê. Fotograf, qeydê telefonî, îtîrafî û teqîbê teknîkî mojnenê ke Qirkerdişê Parisî û xîretê suîkastî yê Brukselî pê fermanê Anqara ameyê kerdene.

Nê qewimîyayîşî ra dima keyeyanê 3 cinîyanê ke qetil bîyê kerd ke Paris de tehqîqatêko bîn bêro akerdene. La vera roşnîkerdişê qirkerdişî de sîyasetmedarî û servîsê polîsî yanî dewleta Fransa bi xo esta. Fransa rixmê vengdayîşan û nêrazîbîyayîşan zî delîlan eşkera nêkena. Eşkera bibi ke merkezê ekîpa suîkastê Belçîka Fransa bi. Rixmê ney zî polîsanê Fransa hemkarîya bi Belçîka red kerde.

Avûkatanê keyeyanê 3 cinîyan ra Jean-Louis Malterre îfade kerd ke 9 serran de dosyaya qirkerdişî qet aver nêşîya. Malterreyî ANfyî rê qisey kerd û vat: ''Dosya de heyf ke qet yew averşîyayîş çin o. Selahîyetdaran nêwaşt ke sirê dewlete wedarnê. Servîsê polîsî zî aktîf nêasenê.''

Konseya Kurdan a Demokratîke ya Fransa (CDK-F) û Têgêrayîşê Cinîyan ê Kurdan ê Fransa (TJK-F) zî heman çi ard ziwan û vat: ''Seba ke Fransa nêwazena sirê dewlete wedarna verê raştîyan gêna. Bi nê hawayî hukmatê Fransa vera sûco ke dewleta tirke erdê Fransa de kerdo bêceza verdeno. Heta ke edalet û raştîye mîyanê tarîtîye de bimana Fransa do sûcdar biba!''