Vengdayîşo tarîxî rojdemê Neteweyanê Yewbîyayeyan de yo

MRAPî ke “Vengdayîşê Haştîye û Komelê Demokratîkî” kirişt rojdemê Konseya Heqanê Merdiman a Neteweyanê Yewbîyayeyan, bale ante rolê Rayber Apoyî yê semedê çareserkerdişê meseleya kurdan ser û vat heqê hêvî yeno binpaykerdene.

Têgêrayîşê Dostîya Mabênê Şaran û Têkoşînê Vera Nîjadperestîye (MRAP) “Vengdayîşê Haştîye û Komelê Demokratîkî” yê Rayber Apoyî û qerarê Kongreya 12. ya PKKyî kiriştî rojdemê Konseya Heqanê Merdiman a Neteweyanê Yewbîyayeyan (NY). MRAPÎ çarçewaya Roniştişanê Heqanê Merdiman ke do mabênê tarîxanê 16ê hezîrane û 9ê temmuze de Ofîsê Cenevre yê NYî de bêrê kerdene raporêk da konseye û waşt wa paştî bidîyo prosesî.

Raporde derheqê xoverdayîşê kurdan û prosesê peyênî de zanayîş ame dayene û bale ameye antene rewşa Rayber Apoyî zîndananê Tirkîya ser. Raporde rolê Rayber Apoyî yê semedê çareserîya mesleya kurdan ame vîrvistene û ame vateyene ke heqê hêvî yeno binpaykerdene. Reyna bale ameye antene  binpaykerdişê heqanê merdiman û îşkenceyê vera tepişteyan ê sîyasîyan ser û ame vatene ke sîstemê Îmraliyî pêro welatî ra vila bîyo. Rapor de ame vatene ke  Komîteya Vera Îşkenceyî ya NYyî (CAT) bale anto  binpaykerdişê heqan ê tepişteyan ser û vato gerek na rewşe bêro bedilnayene.

Rapor de semedê wayîrvejîyayîşê heqê hêvî yê Rayber Apoyî ame vengdayene û ame vatene ke Mehkemaya Heqanê Merdiman a Ewropa 18ê adara 2014î de qerarê Ocalanî de vat îlkeyê heqê hêvî ameyo binpaykerdene û Komîteya Wezîran a Konseya Ewropa êlula 2024î de mesele newe ra girewt rojdemê xo, cezayê winayênî sey îşkenceyî name kerdî û vat gerek semedê her tepişteyî no newe ra bêro destgirewtene. Raporde derheqê prosesê peyênî de zanayîş ame dayene û ame vatene ke Rayber Apoyî îradeyê xo yê semedê haştîye ramojna.

Qismê netîce û vernîyazan ê raporî de nê ameyî vatene: “Rejîmê tecrîdî yê vera Rayber Apoyî û tepişteyan ê bînan huqûqê mîyanneteweyîyî binpay keno û verê çareserkerdişê meseleya kurdan de astenganê tewr girdan ra yew o.

Nê demî de ke çimê komelê mîyanneteweyîyî rolê herêmî yê Tirkîya ser de yo binpaykerdişanê heqanê ke qewimîyenê nêeşkenê nêvînayîşî ra bêrê. Seba ke prosesê haştîye û demokratîkbîyayîşî ser bikewo MRAP nê vengdayîşan keno: Selahîyetdarê tirkî gerek qeraranê MHME û vernîyazanê CAT û Komîteya Heqanê Merdiman ê NYyî yê 2024î bîyarê ca. Ofîsê Komîserîya Berze yê Heqanê Merdiman a Neteweyanê Yewbîyayeyan gerek averşîyayîşanê Tirkîya rê taybet dîqet bikero û aktuelkerdişê raporê xo yê 2017î bierjno.”