Tirkîya û Vakurê Kurdîstanî de ewro termînê perwerde û musnayîşî yê neweyî dest pêkerd. Amed, Şirnex û Êlih de dezgehanê ziwanî yê kurdan bi waştişê perwerdeyê ziwanê dayîke eşkerayîye dayî.

Amed de  Komeleya Cigêrayîşê Ziwan û Kulturê Mezopotamya  (MED-DER), bi waştişê perwerdeyê ziwanê dayîke Parka Koşuyolu ya Rezanî de eşkerayîye daye. Îdarekarê ÎHD, Egîtîm Sen, Komeleya Ekolojî,TMMOB DBP,TUHAY DER, OHDyî yê bajarî û xeylêk kesî tewrê eşkerayîye bîyî.

Hemsereko verên ê MED-DERî Rifat Roniyî bale ante muhîmîya perwerdeyê ziwanê dayîke ser û vat ê nizdîbîyayîşê dewlete yê vera kurdan û kurdkî qebul nêkenê û vera nê do tim têkoşîn bikerê.

Hemserekê DBPyî yê Amedî Hayrettin Altun zî vat: ''Ganî goreyê hûmara kurdan mamosteyî bêrê tayînkerdene. Wa ziwanê kurdkî bibo ziwanê perwerdeyî û ziwano fermî. Heta ke ziwan bazar û mekteban de fermî mebo do tim raştê asîmîlasyonî bêro.  Wa ziwanê kurdkî sey ‘X’  nêro namekerdene. Ma kurdî bi serran nê zilmî qebul nêkenê, ma do  tim vera çînhesibîyayîşî xover bidê.''

Metnê çapemenîye hetê îdarekara MED-DERî Dîlane Guvenç ra ame wendene. Eşkerayîye de nê ameyî vatene: ''Goreyê madeyê 42yî yê qanûnê Tirkîya mektebanê dewlete de têna perwerdeyê tirkî est o. Domanê kurdan reyna ziwanê dayîke ra mehrum yenê verdayene. Bi mîlyonan domanê kurdan ziwan, heqîqet, nasname û kulturê xo ra do bêrê raqilnayene. Wextê ronayîşê Komera Tirkîya ra nata şarê kurdî tim raştê înkar û çînhesibnayîşî yeno. Kurdî tim cehd kenê ke ziwan, kultur û erjanê xo yê mîlîyan bipawê. Têkoşînê şarê kurdî eslê xo de semedê azadîya kultur ziwanê kurdan yeno kerdene. Şarê kurdî wazeno ke wa kurdkî bibo ziwano fermî, verê mektebî ra  heta unîversîte bibo ziwanê perwerdeyî.

Bi mîlyonan domanê kurdan wazenê ziwanê dayîke de perwerde bivînê, ziwanê xo de biwanê, xeyalanê xo ziwanê xo de bivînê, şîîranê xo ziwanê xo de biwanê, romanê xo bi ziwanê xo binusê. No heq sey heme domananê dinya, heqê domananê kurdan o zî. No heqêko meşrû, bigeyî, însanî û unîversal o ke semedê domananê kurdan sey nan, awe û hewayî muhîm o.  Bitaybetî welîyî ganî şarê kurdî vera polîtîkaya înkarî ya vera kurdan vengê xo berz bikero. Şarê kurdî do tim têkoşînê pawitişê ziwanê kurdkî bidomno.''

Şirnex û Êlih de zî ame waştene ke wa kurkdî bibo ziwano fermî û ziwanê perwerdeyî û veng dayî kurdan ke wa wayîrê kurdkî bivejîyê.