Hêrişê qirkerdişî û xoverdayîşê vera ci

Dewleta tirke 75 rojî yo pê hêrişanê îşxalî nêeşkena xoverdayîşê gerîlayan bişikna. Gerîlayî xurtbîyayîş, hûmara zêde ya artêşa tirke, xurtbîyayîşê teknîkî û hêzê hewayî yê artêşa tirke pê taktîk û metodê dewrê neweyî pûç kerdî û kerdî avantaj.

Şewa 24ê nîsane artêşa tirke ya îşxalkere vera Herêmanê Pawitişî yê Medya dest pê hêrişanê îşxalî kerd. Tarîxê Kurdîstanî de xoverdayîşo winasên nêame dîyene. La raştîya Kurdîstanî de xîret yeno dayene ke serê ney bêro girewtene. 

Merkezê Îrtîbatî û Çapemenîye yê HPGyî derheqê netîceyanê şerî de bi perîyodîkî agahîyan pare keno. Coka merdimî zêdêr bala xo danê stratejî û metodanê taktîkan ser. Vera nê hêrişanê xoverdayîşê gerîlayan û metod û taktîkê dewrê neweyî çî yê? Ma do verî bala xo bidê nînan ser.

Mabênê 23-21ê gulane de wextê hêrişanê giranan de gerîlayî zêdêr pozîzyonê xopawitişî de bîyî, înan halê qelsî yê artêşa îşxalkere tesbît kerdêne û pê çalakîyan derbî dayêne înan ro. La 21ê gulane ra dima her ç vurîya. Hînî artêşa îşxalkere pozîsyonê xopawitişî de bîye, gerîlayî zî pê çalakîyanê aktîfan pozîsyonê hêrişî de bîyî.

Taktîkê artêşa tirke zêdê wina yenê ziwan; Çîyo winasên nîyo ke merdimî tira vajê surprîz û temxîm beno. Merdimî eşkenê nînan wina rêz bikerê;

-Hetê hûmare ra ê zêde yê (Goreyê doneyanê dewleta tirke 8000 pîyade) leşkerî zaf zêde yê.

-Teyarayê keşfî û îstîxbaratê înan ê hewayî estê.

-Pê teyarayan, helîkopteran û SÎHAya ê wayîrê îmkananê hêrişî yê.

-Avantajê înan estê ke baregehanê leşkerîyan ê xeta sînorî ra pê obus, hawan, katuşa û moşekanê balîstîkan bombardumanan kenê.

Tesbîtê warêkî ra dima artêşa tirke uja xurtî ra dana bombayan ver (nerm kena), dima leşkeran war de ana war. Giro ke pîyadeyî hêrişê ci kenê bi 24 saetan yenê çimdarkerdene. 

Faktorêko bîn zî rewşa psîkolojîke ya pîyadeyan a ke warê şerî de nêeşkenê hewcedarîyanê xo yê cuyaneyan peyda bikerê û rewşa birîndarîye de lez tehlîyekerdişî beno meseleya cidî. Yewinêke warê şerî de 24 saetan nêeşkena bimana. Pîyadeyî neçare yê ke rojêke de vurîyayîşan bikerê. Sey propagandaya Wezîrê Şerê Tayberî yê Tirkî  no sey normal û rojane yeno mojnayene. 

Artêşa tirke erdî ra yanî sey pîyadeyan vera gerîlayan de bin kewte. Artêşa îşxalkere kena ke pê teknolojî û teknîkê xo nê binkewtişî mîyan bikera. Se ra 99 dewleta tirke pê teknîkê xo şer kena. 2012 ra verî zî wina bi. Dewleta tirke ney nêvînena û vana qey ha ser kewena. La nê kerdişî vera merdimîye yê. Rixmê ney zî selahîyetdarê dewleta tirke nînan pawenê û sey serkewtiş vînenê.

Taktîko serek ê yê artêşa tirke bombardumanî yê. Taktîko bîn zî 'temas bikere, apey xo biance û pê teknîkî xo bide ser.' Eşkera yo ke na babete de pê komanê noker û kontrayan netîce yena girewtene. 

Cîyatîya tewr girînga ke artêşa tirke hêrişanê xo yê îşxalî de kerda bi hawayêkê mendeyî ca bîyayîş o. No têgêrayîş estbîyayîşê gerîlayan çin nêkeno û têgêrayîşê gerîlayan zî teng nêkeno. Heta na rewşe kena ke gerîlayî hîna zaf ser bikewê, taktîkanê xo aver berê. Hetê ney o esas û tehlukeyîn no yo ke îşxal û talanî zêdîyenê. Şaşîya esase ya hêzanê PDKyî zî no yo. Dewleta tirke hemkaran reyde Sûrîye ra cergan zî ana warê şerî. Vera nê îşxalî tay eşîrê kurdan bêveng ê. 

Qaîdeyo esas ê şerê gerîlayan nedîyarî ya. Gerîlayî pê planêkê sabît û pê taktîkanê dîyaran tênêgêrenê. Gerîlayî warêkê qijî de eşkenê bi rehetî têbigêrê û şer bikerê. Yewinê gerîlayan eşkenê bi sereyê xo înîsîyatîf bigêrê û perspektîfan aver berê. Terzê têgêrayîşê gerîlayan ê bi nameyê 'Nêm-Otonom' wina vejîyeno werte. Xora kêmasîyê gerîlayan zî estê. La nê hêrişanê nikayênan de ma vînenê ke şerkerdişê gerîlayan aver şîyo û eşkeno netîce bigêro.

Ma eşkenê çalakîyanê verênan ê gerîlayan ra mîsalê ney bidê. Tîmê bi 3 kesan hedenê xo teqîb keno, erzeno hedefî ser û dima mîyanê şaşîya leşkeran de dano înan ro, dest nano  malzemeyan ser û agêreno. No pratîk 2016-9 de aver şi û bi seyan mîsalê ci estê. 

Hêzê gerîlayî 23ê nîsane ra nata pê taktîkanê cîyayan têgêrenê. Hêrişanê verênan de gerîlayan xorinîya erazîyan de vera bombardumanan xo pawitêne. Artêşa tirke wina hesab kerdêne ke derba girane bida gerîlayan ro û netîce bigêra.Hêrişê 23-24ê nîsane bênetîce mendî. Gerîlayan zî lez no vurna firsendêk. Wextê bombardumanan de gerîlayan zî taktîkê xo aver berdî. Hêzanê gerîlayan taktîkê artêşa tirke, hêzê ci yê hewayî, zêdîyayîşê hûmara ci û bombardumanî xo rê kerdî firsendêk.

Hêzanê gerîlayan seba ke îstîxbaratê hewayî û bombardumananê giranan pûç bikerê sîstemê binerdî yanî mewzîyê şerî û tunelî viraştî. Nê mewzîyî kerdî cayê xoverdayîşê xurtî Nê taktîkî hêzê hewayî yê tirkan pûç kerdî û bi taktîko girîng ê şerê gerîlayan. Bi nê hawayî pîyadeyî zî ameyî pirodayene, helîkopterî ameyî derbkerdene. Merdim na babete de têna biewna eşkerayîyanê Wezîrê Pawitişî Hulusî Akarî bes o. Akar vano: ''Koy û kendalî dekewtiş û vejîyayîşê înan zehmet o. Helîkopterî nêeşkenê erdî ra tekelan ronê.''

HPGyî nê prosesî de tîmê nêm-otonomî yê profesyonelî vistî vernî. Nê gerîlayî bi serran perwerde bîyî. Nê gerîlayê ke tira 'Gerîlayê Modernîteya Demokratîke' zî vajîyeno, teknolojîya şerî yê odernî gênê verê çiman û teorîya newîye ya gerîlayan peyda kenê. Mewzîyê şerî û taktîkê tunelan zî goreyê nê çaxî ameyî amadekerdene. La tunelê şerî têna parçeyêkê şerê gerîlayan o. Taktîko sereke yê teorîya gerîlayan tîmê gerîla yê profesyonelî yê. 

Yewinê nêm-otonomî yê gerîlayan bi temamî pê metodê xeyaletan û pê pisporîya xo rêxistin benê. Tîmê nêm-otonomî goreyê şertanê xo taktîkan kenê. Nêm-otonomî ra qest no yo ke nê gerîlayî tay temas kenê qerargehî, têna plansazî û hedefê xo eşkera kenê, biranê xo bi xo danê, na çarçewe de têgêrenê, çalakîyan kenê û netîceyan gênê. Tîmê nêm-otonomî rewşa xo û şertan analîz kenê, goreyê takt3ik û metodê têgêrayîşî xo dîyar kenê. Artêşa tirke cara armanc kena ke pê hacetanê îrtîbatî, pê îstîxbaratê hewayî û erdî derban bida gerîlayan ro. La wexto ke nê çîyî destê ci ra gêrîyenê bena kor û seqat, nêeşkena aver şora.

Tîmê gerîlayan ê nêm-otonomî hetê profesyonelî ra wayîrê qabîlîyetê zêdeyî yê. Verî mîyanê sîstemê gerîlayan de tîmêke de 12 gerîlayan ca girewtêne û her yewê înan branşek de profesyonel bi Her gerîla suîkast, sabootaj, otomatîkê mîyanênî, hawan, doçka û weşîye de bîyêne pispor. La ame dîyene ke na rewşe gerîlayan zêdêr kena hedef û qabîlîyetê înan kêmîneno. Coka tîma gerîlayan ameye newekerdene. Ewro metodo tewr raşt û netîcegîr beno ke siba raşt nêbo yan zî netîce nêdo. 

Tîmê gerîlayan ê nêm-otonomî 3,4 yan zî 5 kesan ra yenê meydan. Nê sîstemê neweyî yê gerîlayan de gerîlayî pê tîmanê 3-4-5 kesan rêxistin benê, tay branşan ser o benê pispor, perwerdeyê îdeolojîk û pratîkî ra derbaz benê û vejîyenê meydanê şerî. Bi nê hawayî qebîlîyetê têgêrayîşê gerîlayan zêdîyeno, gerîlayî benê lez, sey hedefê qijî asenê. Nê tîman de gerîlayî pêro pisporê şerî yê, westeyê branşan ê. Mîyanê nînan de her gerîla hem sekban hem sabotajwan hem zî pisporê çekan ê giranan o. Hetê pratîkî ra hema zî tay kêmasîyî estbê zî  hetê metod û taktîkê gerîlayan ra nê tîmî pê serkewtişî pratîk bîyî û înan netîce girewte.

Şuxilnayîşê averşîyayîşanê teknîkî û nînan ra îstîfadekerdiş parçeyê şerê gerîlayan o. Hêzê Pawitişê Hewayî yê Şehîde Delale îsbatê ney ê. Nê hêzî pê destekê dewletan nêronîyayî. Dewleta tirke dewletan ra destek gêna, sey Gladîoyê NATOyî her teknîkê neweyî visnena destî. Gerîlayî pê îmkananê tayan, pê  îmkananê teknîkan teknolojî şuxilnenê.

Hêzê Pawitişê Hewayî yê Şehîde Delale pêro sîstemê pawitişî yê artêşa tirke, NATO û Amerîka ra derbaz bîyî. Yew zî çekê giranî yê kumandakerde û dûrî yê gerîlayan ê ke gerîlayî pê sîstemê bastî nînan virazenê û wina kenê ke Wezîrê Şerê Taybetî yê Tirkîya pê şaş meneno. Wezîr nê çekan sey 'hetkarîya nimite ya dewletan' pênase keno û no zî neçarîya înan eşkera keno. La eke bêro vîran gerîlayan 11 serrî verî çeka bi nameyê Zagrosî viraştbi la reyna înan vatbi ke dewletanê pîlan na çeke daya gerîlayan. Nê averşîyayîşê gerîlayan wina şefanê şerê taybetî yê Tirkîya şoq kenê.

Ganî ma vajê ke vateyê Wezîrê Şerê Taybetî yê sey 'Ma kewtî mîyanê înan, ma eşt înan ser, ma ê xirab kerdî' vateyê pûçî yê û propaganda yê. Tunelê şerî xora semedo ke îşxalkerî bêrê pêşwazîkerdene ameybî amadekerdene. Îşxalkeran verî hêrişê nê tunelan kerd. La tira poşman bîyî. Xulasa nika warê şerê tunel û mewzîyan warê nimite nîyê, pêro zî eşkenê pê çimanê bêrê dîyene û serê giran de yê. Coka hîkayeya artêşa tirke ya ke vana 'ma gêrayî ci û dî' bêçaretîye ra ber çîyêk nîyo.

Seke netîce 2015î ra nata Planê Çinkerdişî yê dewleta tirke û hêrişê ci yê îşxalî hê verê çiman de yê. Coka eşkera beno ke nika ra pey metodê şerî yê gemarinî, hêrişê îşxalî do dewam bikerê. Têgêrayîşê PDK û medyaya ci zî nîşaneyê ney ê. Kurdî ganî her çîyî ra amade bibê, çunke îxtîmal o ke îtîfaqê nimiteyî naye ra ber do bi hawayêkê eşkerayî bêrê kerdene.  Ganî na rewşe nêba sebebê xeripîyayîşê xeyalan. Gerîlayê azadîye nika bi hawayêkê tarîxî xo ver danê û têkoşîn kenê. Gerîlayî ney reyde derbanê giranan danê dişmenî ro û bedelan danê. No pê îradeyêkê pîlî û pê bawerîya raştikêne beno. Coka ma gama mende temam bikerê û her ca de têkoşîn bikerê. Çunke serfîrazîye encax wina bena nêzdî.