Kurdî game erzenê, dewleta tirke seyr kena

Vengdayîşê Rayber Apoyî ra dima rixmê bira feshkerdiş û çekverdayîşî ya PKKyî zî dewleta tirke gamêke nêeşte. Komîsyono ke seba nîqaşkerdişê çareserîya meseleya kurdan zî Meclîs de nêame ronayene.

PROSESÊ KOMELÊ DEMOKRATÎKÎ

1ê teşrîna verêne ya 2024î de Meclîs de Serekê MHPyî Devlet Bahçelîyî destê xo da wekîlanê DEM Partî. Heman roje Bahçelîyî eşkerayîyêke daye û qalê caardişê haştîya zereyî kerd. Wekîlanê DEM Partî zî bi pozîtîfî cewab da ney. Serekkomarê Tirkîya Erdoganî zî mesajê ‘’Ganî ma zere û teber de pêbikerê’’ da.

8ê teşrîna verêne de Bahçelîyî vat: ‘’Mi seba yewîye û wayûbiratîye destê xo derg kerd.’’ 9ê teşrîna verêne de Erdoganî zî vat: ‘’Ma wazenê ke meseleyanê welatî bi pêkerdişî çareser bikerê.’’

22yê teşrîna verêne de Bahçelîyî Meclîs de vat: ‘’Wa tecrîdê vera Ocalanî wedarîyo, bêro Meclîs de qisey bikero û rêxistine fesh bikero.’’

Bi nê hawayî reya verêne bi fermî tecrîdê Îmraliyî ameyo qebulkerdene û nîqaşê caardişê ‘’heqê hêvîye’’ ancî dest pêkerd.

Hemsereka DEM Partî Tulaye Hatîmogullari zî vat: ‘’Muxatabê haştîye Abdullah Ocalan o. Cayê çareserîye Meclîs o û ma amade yê ke seba ney înîsîyatîf bigêrê.’’

Dima Wekîlê DEM Partî Omer Ocalanî 23yê teşrîna verêne de Îmrali zîyaret kerd û mesajê Rayber Apoyî pare kerd. Rayber Apoyî mesajê xo de wina vatêne: ‘’Tecrîd dewam keno. Ez amade ya ke prosesî zemînê şîdetî û şerî ra bianca zemînê huqûq û sîyasetî.’’

KCKyî mesaj sey pozîtîfî ercna û waşt ke wa tecrîd wedarîyo.

La 30ê teşrîna verêne de Şaredarîya Esenyurtî ya CHPyî rê, 4ê teşrîna peyêne de Şaredarîyanê Êlih, Mêrdîn û Xalfetî yê DEM Partî rê, 22yê  teşrîna peyêne de Şaredarîyanê Dêrsim û Pulirî yê DEM Partî rê, 29ê teşrîna peyêne de Şaredarîya Miksî ya DEMî rê qeyûmî ameyî tayînkerdene.

14ê kanûnê 2024î de zî Wezîrê Karanê Teberî yê Tirkîya Hakan Fîdanî vat ke Tirkîya qerardar a ke YPGyî werte ra wedarna.

28ê kanûne de Wekîlanê DEM Partî Sirri Sureyya Onder û Pervîne Buldan çar serran û nêm ra dima Îmrali de Rayber Apoyî reyde pêvînayîş kerd. Rayber Apoyî tîya de vat: ‘’Seba serkewtişê prosesî ganî pêro terefê sîyasîyî tewrê ci bibê. Seba ney zî zemîno tewr girîng Meclîs o.’’

29ê kanûne de Hemsereka Konseya Rayberdişî ya KCKyî Besê Xozat vat ke ê peyê îradeyê Rayber Apoyî de yê. 

Heyetê Îmraliyî yo ke Sirri Sureyya Onder, Pervîne Buldan û Ahmet Turkî ra  ameyêne pê 5-6-7ê çeleyî de Meclîs de pêro partîyî zîyaret kerdî.

La 10ê çeleyî de Şaredarîya Akdenîzî ya DEM Partî rê qeyûm ame tayînkerdene.

Heyetê Îmraliyî 11ê çeleyî de zîndan de Selahattîn Demîrtaş, Fîgene Yuksekdag, Selçuk Mizrakli û Leyla Guven zîyaret kerdî. Înan zî paştî daye mesajanê Rayber Apoyî.

14ê çeleyî de Bahçelîyî waşt ke wa ancî Rayber Apoyî de pêvînayîş bêro kerdene. 22yê çeleyî de zî Heyetê Îmraliyî ancî Rayber Apo dî.

29ê çeleyî de narey Şaredarîya Sêrtî rê qeyûm ame tayînkerdene.

4ê sibate de Hemserekê DEM Partî Tuncer Bakirhanî pare kerd ke Rayber Apo do vengdayîşêkê tarîxî bikero û hinî ganî dewlete û îqtîdar zî game bierzê.

6ê sibate de Endamê Konseya Rayberdişî ya PKKyî Murat Karayilanî vat ke seba çekverdayîşî ganî bi qerarê Rayber Apoyî Kongreya PKKyî bêra yewca.

13ê sibate de Hemserekê Konseya Rayberdişî ya KCKyî Cemîl Bayikî da zanayene ke Rayber Apoyî mektubêke şawita înan.

15ê sibate de Şaredarîya Wanî rê qeyûm ame tayînkerdene. 18ê sibate de xeylê sîyasetmedar, sendîkawan û hunermendî ameyî destbendkerdene û nînan 30 kesî 21ê sibate de tepişîyayî.

24ê sibate de Şaredarîya Kagizmanî rê qeyûm ame tayînkerdene.

27ê sibate de Ahmet Turkî, Pervîne Buldan, Sirri Sureyya Onder, Tulaye Hatîmogullari, Tuncer Bakirhan, Cengîz Çîçekî û Ozgur Erolî sey heyetê DEM Partî Rayber Apoyî de pêvînayîş kerd. Dima heyetê ‘Vengdayîşê Haştîye û Komelê Demokratîkî yê Rayber Apoyî’ rayaumûmîye de pare kerd. Rayber Apoyî vengdayîş de waşt ke ganî PKK çekan war verdo û xo fesh bikero.

Erdoganî û Bahçelîyî zî paştî daye na eşkerayîye.

Vengdayîşê Rayber Apoyî ser o Komîteya Rayberdişê Merkezî ya PKKyî 1ê adara 2025î de adirbirnayîş îlan kerd. Komîte vat ke eke asayîş bêro caardene û Rayber Apo bi xo îdareyê ci bikero ê amade yê ke kongre zî arê bidê.

Hetkarê Serekkomarê Tirkîya Cevdet Yilmazî zî îfade kerd ke ganî no firsendo tarîxî seba haştîye hol bêro şuxilnayene.

Sirri Sureyya Onderî, Tuncer Bakirhanî û Serekwekîla Koma DEM Partî Gulîstane Kiliç Koçyîgît zî paştî daye eşkerayîya Komîteya Rayberdişê Merkezî ya PKKyî û înan waşt ke na babete de Meclîs zî hinî mesuldarîyanê xo bîyaro ca.

La rixmê bira adirbirnayîşî ya PKKyî zî dewleta tirke hêrişanê xo yê vera Rojawan û Herêmanê Pawitişî yê Medya dewam kerd.

Heyetê Îmraliyî 17ê adare de AKP û MHPyî de kombîyayîşî kerdî.

Sirri Sureyya Onderî û Pervîne Buldan 10ê nîsane de Erdoganî de pêvînayîş kerd. Onderî derheqê pêvînayîşî vat: ‘’Zaf pozîtîf derbaz bi. Armancê ma caardişê haştîye yo.’’

Bahçelîyî zî 11ê nîsane de eşkerayîyêke daye û pêvînayîş wasifna.

14ê nîsane de Sirri Sureyya Onder krîzê qelbî ra wedarîya nêweşxaneyî. 

21ê nîsane de Pervîne Buldan û avûkat Faîk Ozgur Erolî Îmrali de pêvînayîş kerd û vat ke Rayber Apo seba prosesî ‘hêvîdar o.’

24ê nîsane de Heyetê DEM Partî Wezîrê Edaletî Yilmaz Tunç de pêvînayîş kerd û waşt ke tecrîdê Îmraliyî wedarîyo.

3yê gulane de Sirri Sureyya Onderî dinyaya xo bedilnaye.

9ê gulane de PKKyî da zanayene ke 5-7ê gulane de Kongreya 12ine arê daya. 12ê gulane de zî PKKyî pare kerd ke kongre de înan bire daya ke PKKyî fesh bikerê û çekan war verdê.

1ê teşrîna verêne ya 2024î de vengdayîşê Bahçelîyî ser o prosesê nê qewimîyayîşan dest pêkerd. Ê çaxî ra nata sere de Rayber Apoyî kurdan seba çareserîya meseleya kurdan îradeyêko xurt mojna.

Sere de DEM Partî partîyan û rêxistinane komelê sivîlî destek da biranê Kongreya 12ine ya PKKyî.

La dewleta tirke û îqtîdarê AKP-MHPyî tena eşkerayîyî dayî, gamê zelalî seba çareserîye nêeştî.

Hema zî tecrîdê vera Rayber Apoyî dewam keno, qeyûmî erk kenê, sîyasetmedarê kurdî tepişte yê.

1ê hezîrane de Paketa Hukmî ya 10ine ameye qebulkerdene la tede qalê ‘heqê hêvîye’ yan zî qalê ‘rewşa tepişteyanê nêweşan û tepişteyanê ke cezaya înan qedîyaya’ nêame kerdene.

Rixmê biranê feshkerdiş û çekverdayîşî yê PKKyî zî dewlete hema zî reformêko huqûqî nêkerd. Heta seba nîqaşkerdişê meseleya kurdan Meclîs de komîsyonêk awan nêkerd.

Nê prosesî de Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdan mesuldarî û erkê xo kerdî. Naye ra pey wina pawîyeno ke dewleta tirke û îqtîdar gamanê zelalan bierzê.