Qezaya Heskîfî ya ke tarîxê ci 12 hezar serre yo de seba Awbendê Ilisuyî îmhakerdiş dewam keno. Tarîx û hîkayeyê Heskîfî yê 12 hezar serre seranê peyênan de rastê texrîbatêkê pîl ameyî. Cayanê ke balê zaf turîstan antêne de emser tede zaf înşaatî yenê viraştene, şikefteyî bi dînamîtan yenê teqnayene. Reyna zaf berhemê tarîxîyî sey turbe, camîî û dêrê tarîxî cayanê xo ra yenê rakerdene û yenê berdene cayanê bînan.  Her çiqas Heskîf hetê UNESCOyî ra bêro pawitene zî heta nika UNESCOyî vera nê îmhayan çîyêk nêvat. Bi îhaleyanê pîlan warê tarîxîyî yenê pêşkêşkerdene.

Mabênê serrêke de cayê Camîyê Eyyûbîyan, Hemamê Artûkan, Turba Zeynelzey, Bero tarîxî yê Roma cayê xo ra ameyî rakerdene û ameyî berdene bi cayanê bînan. Heskîf bi betonan ame dekerdene. Nê talankerdiş û wêrankerdişan reyde 123 tewirê heywan û ganî yê ke Royê Dîcle de ciwîyenê do çin bibê.

'Vîrê Kurdan Çin Kenê'

Ekolojîst Guner Yanliçî pare kerd ke seba Heskîfî erey nîyo û vat: "Bi Awbendê Ilisuyî wazenê ke vîrê kurdan çin bikê û bi hezaran hemwelatîyan zî bidê koçkerdene. Dewlete bi nê polîtîka wazena kultur, tarîx, xoza, edebîyatê kurdan ê ke Heskîf warê çimeyê nînan o çin bika. Dewlete ni nê hawayî hêrişê pêro kurdan û xozayê Kurdîstanî kena."

"Heskîf seba ameyoxê merdimîye zaf girîng o. Rîye awbendî ra bi hezaran merdimî do cayanê xo ra koç bikê. No bi xo binpaykerdişê heqanê merdiman o."

Yanliçî bale ante ser ke Heskîf tim rojeve de yo û vat: "Labelê ganî kesêk nêvajo ke her çi qedîyayo. Seba Royê Dîcle û Heskîfî hema zî erey nîyo."