'Ganî qedexeyê vera PKKyî cade bêro wedaritene'

Ewro semedê wedaritişê qedexeyê vera PKKyî Wezîrîya Karanê Zereyî ya Almanya rê muracat ame kerdene. Avûkatan vat ganî Hukmatê Fedaralî sîyasetê xo yê vera kurdan de berê prosesêkê neweyî abikero.

Semedê wedaritişê  qedexeyê vera Partîya Karkerê ya Kurdîstanî (PKK)  ewro Almanya de gamêka newî ameye eştene. Almanya de rîyê qedexeyê PKKyî ra  29 serrî yo kurdî yenê krîmînalîzekerdene, sîyasetmedar û aktîvîstê kurdan yenê muhakemekerdene û beyraqe û sembolê Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdan qedexe yê. Semedê îptalkerdişê nê qedexeyî avûkatanê Dr. Lukas Theune û Dr. Peer Stolle bi nameyê PKKyî  muracatê Wezîrîya Karanê Zereyî kerd.

Badê muracatî wird avûkata û Komeleya Demokrasî û Huqûqî ya Mîyanneteweyî (MAF-DAD) ra Dîlane Akdogan Konferansê Çapemenîya Fedarele de kombîyayîşê çapemenîye kerde. Kombîyayîşo ke moderatorîya ci avûkate Heike Geisweidî kerd de ame vatene ke ganî Hukmatê Fedaralî sîyasetê xo yê kurdan de berê prosesêkê neweyî abikero.

Kombîyayîşî de verî avûkate Geisweide qisey kerd û  bale ante ser ke bi qedexyê PKKyî Almanya de vera kurdan senî neheqîye yenê kerdene. Geisweide vist vîrî ke Tirkîya de zî vera kurdan zexto sîstematîk  yeno kerdene û hêrişê vera kurdan çend şino zafêr benê û vat coka ganî Almanya hinî sîyasetê xo yê vera kurdan bibedilno paştî medo nê qedexeyî.

Avûkatanê ke muracat kerdî ra Dr. Lukas Theune zî vat: ''29 serran de PKK de zaf çîyî bedilyayî. PKK wazeno ke welato ke kurdî tede ciwîyenî de wa bibê wayîrê heqanê xo yê kulturkî  û otonomî û semedê nê têkoşîn reyra beno. PKKyî bi taybetî Rojawanê Kurdîstanî de ronayîşê Îdareyê Xoserî rê serkêşîye kerd ke  xeylêk  nasname û bawerîya ra kesî tede ca genê. PKKyî 2015 de Şingal de êzidîyî qirkerdişê DAÎŞî ra xelisnayî û wext Hukmatê Federalî nê semedî ra ci rê spas kerd. Tirkîya de zextê vera kurdan zêdîyenê. HDPyo ke tewr zaf kurdan temsîl keno ci rê dewaya qefilnayîşî ameye akerdene. Reyna Tirkîya huqûqê mîyannetewyî binpay kena û welatanê bînan ê ke cîranê ci yê de zî şer kena. No hetê hukmatê Almanya ra zî yeno zanayene û ame şermezarkerdene. Coka no qedexe hinî nêeşkeno semedê pawitişê  menfeatanê polîtîkan bêro domnayene.''

Avûkatan ra Dr. Peer Stolle zî vat: ''Seba ke 29 serrî verê serebûtê şîdetî ameyî kerdene qerarê qedexeyî ameyo girewtene. Eke ewro çîyê ke bîyî sebebê qedexeyî nînê qewimîyayene ganî qedexe bêro wedaritene. Yew belge û çîn o ke ramojno PKKyî Almanya de sûc kerdo. Beno ke 1990 de serebûtê şîdetî bîyî. Ma muracatê pîsporê warê sûcî Prof. Roland Hefendehmî kerd û waşt ke wa 90yan ra heta ewro şîdeto ke ameyo kerdene tesbît bikero. Prof Hefendehmî vat zafê şîdetî rîyê qedexeyî ra ameyî kerdene û eke qedexe wedarîyo no şîdet zî qedîyeno. Reyna goreyê raporanê Yewina Polîsan ê Ewwropa  Europolî zî PKK şîdet nêkeno. Xora wextê Newroze ra nata zî qewimîyayîşê muhîmî bîyî. Îdareyê PKKyî vat ê do qanûnê Almanya rê hurmet bikerê.''

Dîlane Akdogan zî  bi nameyê MAF-DADî ard ziwan ke ê paştî danê nê muracatî û vat: ''Kurdî rîyê nê qedexeyî ra yenê krîmînalîzekerdene û heme heqê înan ê qanûnî yenê binpaykerdene. Reyna xeylêk sîyasetmedar  û aktîvîstî kurdî ameyî muhakemekerdene û erzîyayî zîndanan. Zafê  înan zî ameyî tebersînorkerdene. Atkîvîstanê almanan ê ke paştî dayî kurdan ê zî raştê zextê polîsan ameyî. Sîyasetê dewleta tirke yê vera kurdan Almanya de yeno domanyene.  No qedexe yeno no mana ke Almanya paştî dana şerê dewleta tirke yê vera kurdan. Eke qedexe bêro wedaritene no semedê qedînayîşê şerê vera kurdan zî beno gamêka xurte. Ma sey komelê kurdan wazenê wa problemî bi dîyalogî bêrê çareserkerdene. Ma wazenê bibê parçeyêkê nê komelî, wazenê wa nasnameyê ma yo kultukî û sîyasî bêro naskerdene.''