'Kerdişê vêşnayîşê înfazî çimeyê xo sîstemê Îmraliyî ra gênê'

Wekîla DEM Partî Newroze Uysal Aslan birê vêşnayîşê înfazî yê Heyetanê Îdare û Çimdarîye ercnayî û pare kerd ke na kerde çimeyê xo sîstemê tecrîd û îzolasyonî yê Îmraliyî ra gêna.

TECRÎDÊ ÎMRALIYÎ Û ZÎNDANÎ

Bi biranê keyfîyan ê Heyetanê Îdare û Çimdarîye înfazê tepişteyan bi hawayêkê sîstematîkî yenê vêşnayene. Tewr peyên Veysî Aktaşo ke Zîndanê Îmraliyî de tepişte yo rixmo ke cezaya ci qedîyabî înfazê ci amebi vêşnayene.

Wekîla DEM Partî ya Şirnexî û Endama Komîsyonê Heqanê Merdiman a Meclîsî Newroze Uysal Aslan birê vêşnayîşê înfazî yê Heyetanê Îdare û Çimdarîye û ''cezayê dîsîplînî'' yê Zîndanê Îmraliyî ANFyî rê ercnayî.

Newroze da zanayene ke serra 2020î de çarçewa qerargirewtişî ya Heyetanê Îdare û Çimdarîye ameya hîrakerdene û pêro selahîyetê nê heyetan destê dozger û mudirê zîndanî de yê. 

Newroze vat: ''Nê heyetî ewro seba ke tepişteyan binê teda de bitepişê û polîtîkayanê dewlete zîndanan de bîyarê ca xebitîyenê. Nê heyetî ge ge bê ke tepişteyan de pêvînayîş bikerê înfazê înan vêşnenê. Yanî zî pêvînayîşan de heyetî tepişteyan rê persanê polîtîkayan ê sey 'Ti do ancî ê kitaban biwanî? Kincanê neteweyan xo rê bikerê? Eke wekîlê HDPyî bêrê to bivînê, ti do se bikerî?' persenê. 

Bi nê persan heyetî tepişteyan tehrîk kenê, poşmanîye ferz kenê û bi bira ke 'têkilîya ci ya bi rêxistine est a' înfazanê tepişteyan vêşnenê. A raşte goreyê biranê mehkeme na bire huqûqî nîya. Ancî tepişteyan rê yeno ferzkerdene ke bi îmzakerdişê belgeyêke qebul bikerê ke ê poşman bîyê. Ma naye ser o çend reyî cigêrayîşî kerdî. Îdareyanê zîndanan vat ke belgeyêka winayêne çin a. 

Heyf ke se ra 98ê birê heyetan hetê hakîmanê înfazî ra bê cigêrayîşî yenê tesdîqkerdene. Heta nika ma naye ser o zaf îtîraz kerd la netîce nêgirewte. Tewr zaf tepişteyê ke zîndan de 30 serran mendê binê tesîrê nê biran de manenê. Ma çend reyî venga Komîteya Vergirewtişê Îşkenceyî (CPT) û Konseya Ewropa da ke mudaxeleyê nê kerdişan bikerê. Ancî dezgehanê sey ÎHD û OHDyî zî nê babete de zaf xîret kerd. Hinî hema hema pêro tepişteyê sîyasî raştê vêşnayîşê înfazî yenê. Bahaneyê vêşnayîşê înfazî zî cezayê dîsîplînî yê. 

Mehkemeya Heqanê Merdiman a Ewropa (MHME) bire dabî ke seba ke 25 serrî yo zîndan de yo rewşa tepişîyayîşî ya Birêz Abdullah Ocalanî newe ra bêra ercnayene. Tirkîya ganî hinî mekanîzmayêka newîye û qanûnanê neweyan viraza. Tirkîya de qanûnê zîndanan bi persê 'Gelo Ocalan do bieşko ney ra fayde bivîno?' yenê amadekerdene. Seba ke vera sîstemê Îmraliyî nêrazîbîyayîşêko komelkî çin o zîndanan de tecrîd û îzolasyon hende zêdîyayî. 

Veysî Aktaş ne eşkeno keyeyê xo û avûkatanê xo bivîno, ne eşkeno telefon de qisey bikero. Yanî hayîya ci ya bi dinyaya teberê zîndanî çin a. Rixmê ney zî înfazê ci serrêke ame taloqkerdene. Çunke mekanîzmaya dewlete wina fikirîyena ke eke Aktaş zîndanî ra vejîyo, siba ney bîr beno ke Abdullah Ocalan zî do bieşko vejîyo teber. Birêz Ocalan, Aktaş û tepişteyê bînî bi serran o Îmrali de binê şertanê giranan de tepişîyenê. Ewro pêro birê bêhuqûqî, îşkence, kerdişê xirabî, vêşnayîşê înfazan ûsn. çimeyê xo nê sîstemê Îmraliyî ra gênê.

Veysî Aktaş, Omer Hayrî Konar, Hamîlî Yildirim sewqê Îmraliyî ra verê cû eşkayêne telefon de qisey bikerê, avûkat û keyeyanê xo bivînê. Dima ke ê 2015 de sewqê Îmraliyî bîyî ê nêeşkayî avûkatanê xo bivînê û înan teyna hîrê reyî keyeyê xo dîyî, reyêke zî telefon de qisey kerd. Eşkera yo ke 'qayîdeyê' Îmraliyî est ê û her kes goreyê ci muamele vîneno. Bi cezayanê dîsîplînî her hîrê mengan de yew seba pêvînayîşê keyeyan her 6 mengan de seba pêvînayîşê avûkatan qedexeyî dîyenê. 

Nê cezayê dîsîplînî goreyê huqûqî ney keyfî yê. CPTyî 2019 de  bire dabî ke nê cezayî raşt nîyê. La ancî zî nê cezayî dewam kenê. CPTyî ele biwaştêne do bieşkayêne na bira xo bido caardene, cezayan asteng bikero yan zî Îmraliyî zîyaret bikero.''