Komeleya Kulturî û Paştdayîşê Keyeyanê ke Mezopotamya de Domanê Xo Vîn Kerdî (MEBYA-DER) derheqê binpaykerdişanê heqan ê serra 2019î de kombîyayîşêkê çapemenîye kerd. Wekîla HDPyî ya Amedî Remzîye Tosun, Hemserekê HDPyî yê Amedî Hulya Alokmen û Zeyyat Ceylan, îdarekarê TUAY-DERî û keyeyê ke merdimê xo vîn kerdî tewrê kombîyayîşî bîyî.

Hemserekê MEBYA-DERî Yuksele Almas vera caardişê testê DNA yê keyfî nêrazîbîyayîşê xo mojna û vat: "Dezhegê tipî bi mengan netîceyê DNA eşkera nêkenê. No sey îşkenceyê sîstematîkî yo. Mesela bîne zî na ya ke keyeyê ke wazenê cenazeya xo bigêrê, înan rê meyîtê perçebîyayeyî yenê mojnayene. Bi nê hawayî îşkenceyêko sîstematîk bi keyeyanê gerîlayan yeno kerdene. Ganî nê têgêrayîşî ra cade fek bêro verdayene."

Almase da zanayene ke Amed de 3, Meletî de zî 12 cenazeyî morgan de yenê vindartene û astengî têna hetê dezgehanê tipan ra ney, her hetî ra yenê kerdene. Almase vat: "Zaf cenzaeyî keyeyan ra yenê remnayene û bê wecîbeyanê dînîyan yenê definkerdene. Seba ke destûr nêno dayene ke kesêk tewrê definî bibo têna verdenê ke keyeyî cenazeyanê xo şewe defin bikê.   Dewlete asteng kena ke ma paştî bidê keyeyan. Bi nê hawayî yeno waştene ke keyeyê gerîlayan bêrê tênaverdayene û no zî tedayêka psîlokolojîke yo. Her çiqas ma yenê astengkerdene zî ma dewam kenê ke paştî bidê keyeyan."

Almase venga keyeyanê cenazeyanê Garzanî da ke nê cenazeyî dewa Oleka Jorî ya Bedlîsî de goristanê Garzanî ra ameyî remnayene û ameyî berdene bi Dezgehê Tipa Edlî yê Îstanbulî. Almase keyeyan ra waşt ke seba ke ê cenazeyan bigêrê wa muracatê Serdozgerîya Komare ya Bedlîsî bikê. Almase ard ziwan ke Meletî de 270, Amed de 28, Wan de 65 û Sêrt de 100 cenazeyî goristananê bêkesan de ameyî definkerdene û vist vîrî ke Erzirom, Bedlîs, Xarpêt, Riha û Mêrdîn de zî bi seyan cenazeyî goristananê bêkesan de ameyî definkerdene. Hemserekê MEBYA-DERî Almase waşt ke seba ke keyeyî goristananê bêkesan ra cenazeyanê xo bigêrê wa muracatê MEBYA-DERî bikerê.