OHD û TUAY-DER: Wa zîndanan de cigêrayîş bêro kerdene

Rêxitinanê heqî derheqê bipaykerdişanê heqanê ke zîndanan de zêdîyene eşkerayîye daye û waşt Îmrali zî tede wa heme zîndanan de cigêrayîş bêro kerdene.

Komeleya Hetkarîya Bi Keyeyanê Tepişteyan a Amedî (TUAY-DER) û Komeleya Huqûqnasanê Seba Azadîye (OHD) raporo ke derheqê rewşa zîndanan de  amade kerdo eşkera kerd.  Kombîyayîşo ke banê OHDyî de ame kerdene xeylêk temsîlkarê rêxitinanê komelê sîvîlî tewrê ci bîyî.

Avûkata Komîsyonê Zîndanan ê Şubeyê Amedî yê OHDyî Adîle Salman ard ziwan ke janê Korona zî sey firsetî ke ame şuxulnayene û zîndanî açarîyayî warê tecrîdî. Salmane vat: Binê nameyê 'ferfomê hukmî' de selahîyetê îdareyê zîndanî zêdîya û tepişteyê sîyasîyî teberê bedilnayîşanê 'qanûnê înfazî' de ameyî verdayene. Netîceya binpaykerdişanê heqan de di hewteyanê peyênan de 5 tepişteyan û menga peyêne de pêro pîya 8 tepişteyanê sîyasîyan dinyaya xo bedilnaye. Sere de tepişteyê nêweşî ganî zextê giranî yê vera tepişteyan cade bêrê wedaritene. Hema ke zafêr mergî û nêweşîye giranî nêqewimîya ganî selahîyetdarî cade tedbîran bigêrê. Ma veng danê Wezîrîya Edaletî, dezgehanê heqanê merdiman û huqûqî yê ke wa vera rewşa zîndanan çîyêk bikerê.''

Salmane ard ziwan ke înan teşrîna peyêne û kanûne de zîndanê Amed, Xarpêt,Meletî û Elbîstanî zîyaret kerdî binpaykerdişanê heqanê ke tespît kerdî pare kerdî: ''Aktîvîteyê sosyalî ameyî qedexekerdene û tepişteyê gerîyayî binê tecrîdî. Her ca de kamerayî ameyî cakerdene ke warê taybetî yê tepişteyan zî yenê teqîpkerdene. Muayekenê kelemçeyînî yenê kerdene, revîran de hekîmî çîn ê û sewqî erey yenê kerdene. Wextê karantîna yê 15 rojan bi keyfî yeno dergkerdene û tepişteyî pê karantîna raştê şîdetê psîkolojîkî yenê. Koguşî yenê sereştene û malzemeyê tepişteyano taybet yeno serûbinkerdene. Sereştiş û wextê hûmartişî de  memûrê înfazî zaf yenê ke şertanê Korona binpay kenê. Tedbîrê semedê Korona kêm ê. Cezayê dîsîplînî yê keyfî yenê dayene ke nê benê sebebê astengkerdişê tehlîyeyanê bi şertî. Bîlasebeb bi bahaneyanê cîya cîyayan înfazî yenê dergkerdene. Tepişteyî bi hewayêkê keyfî yenê surgunkerdene û keyeyanê înan ra yenê dûrîfînayene.''

Salmane waşt wa semedê zîndanan nê berê kerdene: ''Seba ke tepişteyî warêkê weşîye de bimanê wa malzemeyê pakkerdişî bêrê temînkerdene. Malzemeyê xo pawitişî û pakkerdişî herinda karantîna ra ernayîşî  de wa bêpere bêrê dayene. Zîndanê Îmraliyî zî tede ganî heyetêko xoser heme zîndanan de cigêrayîş bikero û derheqê şertanê zîndanan de zanayîş bido rayapêroyîye. Ganî tepişteyê nêweşê ke binê rîskê pîlî de yê cade serbest bêrê veradayene û înfazê înan peyde bêro eştene. Îşkenceyo ke zîndanan de yeno kerdene ganî cade bêro vindarnayene û memurê ke goreyê huqûqî tênêgêrenê derheqê înan de cipersayîş bêro destpêkerdene. Seba ke îşkence û muameleyê bînî yê teberê merdimî bêrê qedînayene ganî hukmat lazabez mekanîzmayanê xoseren bifîno dewre. Vera binpaykerdişanê Dezgehanê Ceza Înfazî wa Wezîrîya Edaletî û Komîsyonê Cipersayîşê Heqanê Merdiman ê Meclîsî cade wezîfeyê xo bîyaro ca.''