Her ke şino Başûr de kişîyayîşê cinîyan zêdîyeno. Tena vextê peyênî de Hewlêr, Silêmanî û Dihok de 30 cinîyî kişîyayî.

Endama Akademîya Jineolojî Necîbe Qeredaxî û rojnamegere Savoye Serdar derheqê babete de ANFyî rê qisey kerd. 

Necîbe Qeredaxî vist vîrî ke şîdetê vera cinîyan serebûtêko rojane nîyo û destpêkê tarîxî ra nata est o. Necîbe vat: ''Şîdetê vera cinîyan, tecawuz û tacîzê vera cinîyan komelî de bi hawayêkê zelalî yenê kerdene. Qurbanê şîdetî mîyanê komelî de verî cinî û doman ê ke rêzê komelî de hetê qelsîye ra rêzê verênî de yê. Şîdetê vera cinîyan polîtîk o, qirkerdişê cinîyan zî sîstematîk o. Îqtîdarê Başûrî na babete têna sey propagandaya sîyasîye şuxilneno, qanûnan vejeno la nêano ca. Îqtîdar seba vergirewtişê şîdetî tênêgêreno, no zî keno ke şîdet û kişîyayîşê cinîyan bizêdîyê

Vera şîdetê camêrdan bêvengîyêka pîle est a. No zî serebûtanê winasênan zêdîneno.  Seba çareserkerdişê na mesele ganî komel bigêro çareserîyêke. Ganî komel sîstemêkê alternatîfî awan bikero. Komel xora pê kişîyayîşanê cinîyan qayîl nîyo la rêxistinkerde zî nîyo. Her teref goreyê menfaatanê xo ewnîyeno na mesele ra. Seba çareserîye ganî pêro komel û dezgehî pîya yew çareserîye peyda bikerê.''

Rojnamegere Savoye zî sebebê kişîyayîşê cinîyan ra yew zî bawerî ya û vat: ''Raperina Başûrî ra dima komel de vurîyayîşê pîlî yê hişmendî nêqewimîyayî. Goreyê bawerîya Îslamî cinîyî parsûyê camêrdan ra virazîyayê. Mîyanê komelî de heta nika nasnameyêk seba cinîyan nêame dayene. Cinîyî zî sey nika nêameyê qebulkerdene. Seba çareserîya kişîyayîşê cinîyan ganî cinîyî pawitişê xo bikerê, bêrê agahdarkerdene û rêxistinîya xo  awan bikerê.''