ÎHDyî Amed de raporê îşkenceyî yê 10 serran eşkera kerd

Şubeyê Amedî yê ÎHDyî raporê îşkence û nêzdîbîyayîşê xirabî yê 10 serranê peyênan eşkera kerd.

Komîsyonê Têkoşînê vera Têgêrayîşanê Xiraban ê Şubeyê Amedî yê ÎHDyî raporê binpaykerdişê heqan ê mabênê 2010-2019î rayaumûmîye reyde  bînaya xo ya Amedî de pare kerd.

Serekê Şubeyê Amedî yê ÎHDyî Abdullah Zeytun û îdarekarê komele eşkerayîye de amade bîyî. Endamanê Komîsyonî Ezgî Silademîr û Yakup Guvenî rapor wend.

Rapor de dîya zanayene ke mabênê serranê 2010-2019î de 3 hezar û 569 kesê ke heqê înan ameyî binpaykerdene û 690 kesê ke bedenê înan zerar dibi muracatê komele kerd. 10 serranê peyênan de tewr zêde serranê 2017 3u 2018î de heqî ameyî binpaykerdene. 10 serran de 47 zîndanan de tepişteyan rê îşkence ame kerdene. Rapor de ame parekerdene ke tewr zêdêr polîsan hemwelatîyan rê îşkence kerd û zaf eşkera yo ke 234 gardîyan û 280 polîsan tepişte û hemwelatîyan rê îşkence kerd. 

Goreyê raporî wexto ke hukmatî pê dîyalogan û metodanê haştîyaneyan nêzdîyê hemwelatîyan bi îşkence zî kêmîya la wexto ke ziwanê dewlete û hukmatî wişk bi rêjê şîdet û îşkenceyî zî zêdîyayî. Kesê ke îşkence û şîdet kerd, nêameyî cezakerdene. Bi taybetî serranê 2013-2015î de prosesê dîyalogan de îkence kêmîya û 24ê temmuza 2015î destpêkê şerê çekdarî ra dima îşkence û şîdet reyna zêdîyayî. 15ê temmuza 2016 prosesê OHALî ra dima zî îşkence û şîdetê polîs û leşkeran zêdîyayî.

ÎHDyî raporê xo de wina vat: ''Ewro têgêrayîşê xirab û îşkenceyî her cayê Tirkîya de estê. Bi taybetî adara 2020î ra dima polîs û leşkeran Edîrne, Qers, Mersîn û Bartin de pêro hêzî vistî xo destî. Serra 2010î de bi îdîaya îşkence û têgêrayîşê xirabî 5 cinîyan, 5 domanan, 29 camêrdan bi temamî 34 kesan muracatê ÎHDyî kerd. Serra 2011î de 6, 2012 de 61,  2013 de 50, 2014 de 72, 2015 de 46, 2016 de 79, 2017 de 100, 2018 de 99, 2019 de 82 kesanê ke heqê înan ameyî binpaykerdene, muracatê ÎHDyî kerd.

10 serranê peyênan de pê sûcdarîya îşkence û têgêrayîşê xirabî 689 kesan muracat kerd. Înan ra 97 tenî cinî û 592 tenî camêrd bîyî.Tewr zaf serranê 2017-2018î de muracatî ameyî kerdene. Nê îşkencekeran ra 324ê ci gardîyan, 280ê ci zî polîs û 71ê ci leşker bîyî. 26ê ci zî nêameyî tesbîtkerdene. 335 kesî zîndanan de, 168 kesî kuçeyan de, 81 kesî verê çiman de, 80 kesî zî wextê nezaretî de, 24 kesî makîneyê zirxînî de, 12 kesî dewan de, 11 kesî cayanê bînan de, 9 kesî zî leşkerîye de maruzê îşkenceyî bîyî.''

ÎHDyî waşt ke kesê ke îşkence û têgêrayîşê xirabî kerdî ganî bêrê hukmkerdene û cezakerdene.