Endamê Komîteya Rayberdişî ya PKKyî Murat Karayilanî tewrê bernameyê taybetî yê Stêrk TVyî bi û eşkerayîyê girîngî kerdî.

Temamîya roportajê Karayilanî wina yo:

Hêzanê PDKyî pê wesayîtanê zirxînan Metîna de waşt ke debikewê kampa gerîlayan û tay serebûtî qewimîyenê. Şima nê xîretî senî ercnenê?

Ewro dewaya azadîya şarê kurdî prosesêkê girîngî ra derbaz bena. Têkoşînê azadîya şarê kurdî ser o planê dişmenî û neyarî estê. Seke zanîyeno Rayber Apoyî Vakur de 2013 de adirbirnayîşêk îlan kerd û adirbirnayîşî 2 serrî û nême dewam kerd. La dewleta tirke dî ke kurdî Rojhelatê Mîyanênî de bîyî bihêzêr. Rixmo ke pêvînayîşî resabîyî astêke û peymanêka hempare amebî kerdene la Erdoganî qebul nêkerd û sey Bahçelî û Dogu Perînçîkî dişmenî reyde îtîfaq kerd. Înan gedef kerd ke PKK tasfîye bikerê û pêro parçeyanê Kurdîstanî de destkewteyanê kurdan çin bikerê. Hedefê nê konseptê neweyî no yo.

Nê esasî ser o 6 serrî yo vera ma şerêko hîra esto. Îmrali de vera Rayber Apoyî îşkence esto, xebera ma Serekî ra çin a. 10 hezar embazê ma zîndanan de yê. Vakurê Kurdîstanî de her roje merdimî binê nameyê endamîya PKKyî de tepişîyenê, şarê ma rê îşkence û zulm yenê kerdene. Hetê bînî ra Vakurê Kurdîstanî dde operasyonê leşkerî estê. Nika Garzan, Wan, Mêrdîn, Botan de operasyonî estê.

Başûr de zî dişmen wazeno game bi game erdê kurdan îşxal bikero. Îşxalê Heftanîn û Xakûrkê ra dima 23-24ê nîsane de vera Metîna, Zap û Avaşînî hêriş ame kerdene. Başûr de waranê embazanê ma ser o her roje pê 30 helîkopterê keşfî gêrenê. Ge ge ê danê Mexmûrî ro, ge ge danê cayê bînî ro.

Wextê winasênî de ke vera ma hêrişê çetinî yenê kerdene ma do senî hêrişê pêşmergeyan bikerê? No çîyo aqilane yo? Çira ma pê destê xo vera xo cepheyêkê diyînî abikerê? Hem zî Metîna de. Tîya de ne aqil ne zî yew binge esto. Yanî gerîlayan hêrişê pêşmergeyan nêkerdo. La gerîlayî bîyê gêj ke xo rê cepheyêkê bînî abikerê.

O çax no çi yo? Plan esto ke pêşmergeyî vera gerîlayan şer bikerê. Ma seba hêrişê vera pêşmergeyan fermanêk nêda. Ma şerê zereyî yê kurdan sey felaketî vînenê, şaşîyêka tewr pîle vînenê. Ma fermanêko winasên nêda û ma do nêdê zî. Kayêk esto. Ma hol zanenê ke nê wextê tarîxîyî de şerê zereyî yê kurdan seba ameyoxê kurdan do tehlukeyêkê pîlî virazo.

Na babete de ganî no serebûtê Metîna bêro famkerdene. 4ê serê sibayî de 2 baskan ra pê pêro hacetanê şerî û wesayîtanê zirxînan ê xo şerî rê amade kenê û dekewenê warê gerîlayan. Yew manaya naye çin a. No warêko leşkerî yo û 25 serrî yo no war binê serwerîya gerîlayan de yo. Bêxebere seke erzenê ma ser ameyî. Ê eşkayêne xebere bidê ma. Nika wina vanê ke înan çîyo qanûnî kerd. O çax wa xebere bidîyêne. Yan zî 2-3 wesayîtî bierşawitêne. 100 wesayîtê zirxînî yê şerî çi eleqe? Vanê 'Ma tîya de serwer ê. Ma seba ke girêkî ra şorê girêkê bînî yan zî cayê bînî çewî ra destûr nêwazenê.' Sere û çiman ser, ti serwer î. Kekê mi uca ra 5 kîlometreyê dûrî de şer esto. Nika xo bide kişte. Ti çira hetkarîya Tirkîya kenî? Koyanê to de şer esto, mij û dûman o, darê to birîyenê la ti peyê ê hêzî de vindenê. No exlaq o?

Yew îzehet û bingeyê ney çin o. Vanê 'Ma tîya de serwer ê, ma rayîrî ra şîyêne gerîlayan hêrişê ma kerdo.' Gerîlayan hêrişê kesî nêkerdo. Nika mabênê ma de yew eleqe esto, tay dostî mabênê ma de estê. Nika pêro dinya de pêro merdimî pê dîyalogan meseleyanê xo çareser kenê. La çira kurdî wina nêkenê? Wazenê şer bikerê? Wina bêveng, leşkerî û nişka ra hêriş kenê. Çira, no xizmetê çita keno?

Rixmo ke mecalê dîyalogan estbi çira Metîna de nişka ra mudaxeleyêko leşkerî yê PDKyî qewimîya?

Ma zî persenê çira qewimîyayo. Nika vakurê Metîna de xeta Kestê û Girê Zendûra de, herêma Zapî Kela Bedewê de, Avaşîn û dola Maran de, Girê Mervanosî de îşxalê tirkan teng bîyo û artêşa tirke nêeşkera aver şora. Xoverdayîşê Zendûra û Mervanosî seba kurdan sereberzî ya. Cinî û lajê kurdî 43 rojî yo vera îşxalê Tirkîya xo ver danê û nêverdenê îşxalê Tirkîya aver şoro. Raşt o, xoverdayîşê Kela Dimdimî zaf derg bi la o çax wina teknolojîya çeke çinbî. Nika dişmen hende çekan şuxilneno la reyna zî pê xoverdayîşê gerîlayan nêeşkeno. Dişmen vera gerîlayan fatisîya. No zaf girîng o, çîyo normal nîyo. No seba pêro kurdan eşkeno destkewteyanê pîlan peyda bikero yan zî vera dewleta tirke kurdan bikero îrade.

Dewlete nika neçare manena ke muracatê kurdan ê îxanetkaran kena. Seba ke debikewa girê Zendûra kurdan şuxilnena. Mîyanê qoricîyanê Sêgirkê de kurdê xayînî estê. Dewlete wazena nînan debikera tunelanê şerî yê Zendûra la nêeşkena, kurdan erzena ver ke pê destê înan kurdan bikişa. Heyf ke tarîxê kurdan de no tim estbi. Ge ge artêşa tirke kutikanê bikamerayan erşawena. Yanî ge kurdan şawena ge kutikan. Kurdan kena herinda kutikan. La tîya de xoverdayîşêko pîl esto û dewleta tirke tede teng bîya.

Bire û mudaxeleyê PDKyî seba dewleta tirke benê paşştdayîş, vera gerîlayan benê xîret. Ewladê kurdî uca de xo ver danê, ti peyê înan gênî binê ablûqa. No mesajêk o. Mi hêvî kerdêne ke vera îşxalî ê do tay tay paştî bidê ma. La ez vînena ke wina nêbi.

Tarîxê kurdan de eşîrê têdûştî vera dewleta Osmanîyan pîya vindertêne. Dişmeno pîl û barbar ameyo vera ma şer keno la ti dormeyê înan gênî. No raşt nîyo. Ez hêvî kena ke selahîyetdarê PDKyî zî na raştîye bivînê. Çîyêko winasên tradîsyonê kurdan de çin o, kurdan rê nêşino. Vera ma hêrişê pîlî estê. Eke şima ma rê hetkarîye nêkenê vera ma cepheyêke zî amekerê.

Mi eşnawit û agahîya mi pê esta ke Hulusî Akarî îdareyê PDKyî rê vato 'ganî pêşmergeyî zî tewrê şerî bibê.' 20ê gulane de îdareyê PDKyî seba ney kom bi.Hewce nêkeno ke ma vajê înan çi bire girewte.

La çîyo bîn zî esto û raşta zî zaf nimite bi. Heta nika mi vatêne ez rojêke Kek Mesûdî bivîna û ci reyde pare bikera yan zî eke ez selahîyetdaranê PDKyî bivîna înan rê vana. La nika ez ha verê rayaumûmîye de pare kena. Çend mengî verî tay pê rayîranê çend dostan dewleta tirke heta Erdoganî bi xo mi rê xeberêke erşawite û vat 'Tirkîya de yan zî Vakurê Kurdîstan de adirbirnayîş îlan bikerê la parçeyanê bînan de se kenê bikerê. Ma do bilîyê şima nêbê.' Yanî vera ma adirbirnayîşî îlan bikerê û nakokîyê xo yê bi PDKyî çareser bikerê. No kayê dişmenî yo. Ganî ma vera nê kayê dişmenî şîyar bibê. Dewleta tirke hertim kurdî wina xapînayê û da pê. No dişmen o, tarîxê ma yo. Dewleta tirke û Osmanîyan tim soz dayêne şarê ma la sozê xo nêardêne ca.

Wextê Komployê Mîyanneteweyî de keyfê Tirkîya ameyêne û vatêne 'PKK do nêmano.' O çax zî ma adirbirnayîş îlan kerdbi. Dewleta tirke se kerd? Vera têgêrayîş û sîyasetê Başûrê Kurdîstanî xeta sûre îlan kerde. Xeta sûre yanî dişmen. Wexto ke 2008 de Zap de ê vera gerîlayan bin kewtî înan xeta sûre wedarnaye. Reyna serranê 90an de vera ma înan Hîzbullah vist şer. Komployî ra dima dewlete şîye serê Hîzbullahî û tay hevalê înan kiştî. Dewleta tirke wina ya tim kurdî xapînayî, kerd ke pê destê kurdan kurdan tasfîye bikera û xo serwer bikera.

Nika zî dewleta tirke mîyanê planêkê winasênî de ya. Ez hêvî kena lke pêro terefî vera nê planî şîyar bibê. Dewleta tirke wazena şerê zereyî yê kurdan viraza. Ma pawenê ke na raştîye hetê rayaumûmîye û pêro hetanê sîyasetê kurdan ra do bêra dîyene.

Pê ameyîşê kampa gerîlayan a Metîna armancê PDKyî çita yo?

Metîna kenê di parçeyî. Hêzê PDKyî tîya de ca bîyî. Hêzê ma nêzdîyê nê cayan ê. Ewro embazan agahîye daye vat 'Verê ma de rayîr virazenê. Mabênê ma de 200-300 metre estê.' Ma rê persenê vanê 'Ma se bikerê?' Ma zî vat 'Embazî vinderê. Ma eşkenê rayîr bidê heta cayê înan' Kepçe û wesayîrê zirxî ardî. Verê kampanê embazanê ma de rayîran virazenê. Ma rayêke agahîye girewt ke înan Iraqî reyde peymanêke zî viraşta. Ê wazenê tay hêzê Iraqî zî beşdarê operasyonî binê. Tîya de Girê Çarçelî de wazenê operasyon bikerê. Gerîlayî bi serran o Girê Çerçalî de yê. Gerîlayî pê tedaya leşkerî yan zî pê zorbazîye xo apey nêgênê.

Şima çira yenê vera ma cepheyê diyînî akenê? Gerîlayî çend serrî yo tîya de yê. Şima vanê 'Şima tîya de çi gêrenê?' 40 serrî yo ma tîya de yê. Adirbirnayîşê 2013î de rol û mîsyonê Kak Mesûdî zî estbî. Pê destûrê şima û tesdîqê şima ma gerîkayî ardî tîya. Çira heta nika şima vengê xo nêvet? Dima dewleta tirke proses xera kerd û waşt ma şer bikerê. Vakur de, Başûr de û her ca de ameye ma ser.

Dîyalektîkê Kurdîstan esto. Kurdîstan ma nêkerd 4 parçe. Dişmen kerdo. Dîyalektîkê Kurdîstan çita yo? Serranê 60 û 80an de pêşemergeyan Vakur de kar kerdêne. O çax pêşmergeyanê Şemzînan, Çelê, Koma û Koyê Cûdî Vakur de faalîyet kerdêne. Şima serwer ê. La nika rewşa îstîsnayî esta. Têgêrayîşê şima xizmetê kurdan nêkeno. Seke verî zî ma vatbi ma nêwazenê vera kurdan çeke bişuxilnê. Tay ma ra dûrî vinderê.

Metîna de rewşêka tehlukeyîne esta. Her hele mumkîn o mabênê ma û PDKyî de şer dest pêbikero. Ez sere de KNKyî venga partîyanê kurdan dana ke ma nêwazenê bidê wayûbirayanê xo ro. La ê kewtî mîyanê şerê ma yê vera îşxalê Tirkîya. Ez rîca kena ke pêro partî û hêzî vera ney bêveng nêmanê û mudaxele bikerê.

Ez venga selahîyetdaranê PDK, YNK, Goran, Yekgirtî, Komal, Zehmetkêşan, Sosyalîst, Partî Şuî, pêro roşnvîr, dezgehanê sivîlan dana ke wa tewirêk bigêrê û bêrê. Beno ke merdim nêeşko bêro Avaşîn. La Metîna de rayîrî virazîyayê û ameyî hetê merkezî. Her kes wazeno bêro bivîno ke kam heqdar o kam nîyo. Ma qetî dûştê serwerîya hukmatî nîyê. La seke ma vat dîyalektîkêkê Kurdîstanî esto.

Ez venga kesanê wayîrwijdanan, demokrat û welatperestan, ê kesanê ke nêwazenê gonîya ciwananê ma birijnê dana ke ma vera dişmenê îşxalkerî şer kenê. Peydakerdişê şerê zereyî xizmetê şarî nêkeno. Vanê PKK hêriş keno. PKKyî ça de hêriş kerdo?

Ez venga her kesî dana ke nê xîretê şerî vindarno. Ez kurd a, mi emrê xo seba Kurdîstanî xerc kerd. Ez emrê xo yê mendeyî zî do seba Kurdîstanî xerc bikera. Partîya ma, Serekê ma nêwazenê reyna şerê zereyî yê kurdan biqewimîyo. Ma seserra 21. de yê, d3iyalogî estê, nîqaşî estê. Eke ma nêeşkenê pîya ronişê mabênçîyî zî çin ê?

Ma şerê vera tirkan ra ney şerê zereyî ra tersenê. 46 rojî yo ma pê xoverdayîşê xo îsbat kenê ke ma eşkenê dişmenî bin bikerê. Ma dişmen kerd teng. Eke şima hetkarîya ma nêkenê ma rê mebê asteng. MA venga şarê kurdî bi taybetî venga şarê Behdînanî danê ke dişmen ameyo ma tasfîye bikero. Eke ma tasfîye bikero do çi bîyaro serê Kurdîstanî. Coka ganî şarê ma, risîpîyê kurdî wa bikewê mîyan û verê şerê muxtemelî yê zereyî bigêrê.

Endamê Polîtburoyê PDKyî Fazil Midnêyî nê serebûtî ra dima partîya şima rê vat 'PKK kîrakerde yo.' Seba nê ziwandergîye şima se vanê?

No vate bêwijdanî û îftîra yo. Kamî PKK kîra kerdo? Îran? Îranî hema newe Selmas de 4 embazê ma şehîd kerdî. Ma binê hêriş û tedaya ci de yê. Tirkîya tim hêrişê ma kena. Şima qala Iraqî kenê? Aha Tirkîya û Iraq pîya operasyon kenê. O çax kamî ma kîra kerdo?

Ma fedayîyê nê welatî yê. Sey ey ne mal ne mulk ne zî keyeyê ma esto. Têna yew ganê ma esto ke ma şarê xo rê bexş kerdo. Ez pê bawer a ke sere de şarê Behdînanî şarê ma zaneno ke no mêrik kam o, senîn o. Ma rê aya girînge têna kurdayetî ya. Dewleta tirke hende hêrişê înan kena, dewan kena vengii daristanan roşena la ê nêeşkenê dewlete rê çîyêk vajê. Dewleta tirke dişmena kurdan a.

Nê vateyî ra aseno ke înan bira şerî girewta ke birêka şaş a. Seba bahaneya şerî zî vateyê winasênî anê ziwan. Xora tay çapemenîya înan tim propaganda kena, vana PKK bîyo belaya sereyê Başûrî. Eke PKK çinbo dewleta tirke Başûr rehet nêverdayêne. Eke nê kesî vanê qey PKK qedîyayo, dewleta tirke PKK çin kerdo coka vateyê winasênî vanê heyf kenê. PKK çin nêbeno. PKK pê gonîya laj û kênayanê kurdan awan bîyo, bi mîlyonan zerrîwazê ci estê. Ti hem wina pê PKKyî heqaret kenî hem zî pey ra danê ci ro. Şarê kurdî do naye xo vîr a nêkero.

Ma pê peymane 40 serrî verî ameyî tîya. Serra 95î de zî mabênê ma de peymane virazîyaye û na peymane de nusîyena ke 'Heftanîn, Zap û Xakûrkê ca û warê PKKyî yê.' 2013 de zî ma pê destûrê Başûrî gerîlayî antî Başûrî. 1991 de reya verêne PKKyî vera rejîmê Saddamî gule eşt. Ma vera DAÎŞî Kerkûk, Mexmûr û Şingal pawitî. Ma wazenê nê xîretê şerê zereyî biqedo. Reşkerdişê têgêrayîşê PKKyî, bi çekuya 'kîrakerde' pênasekerdişê PKKyî do zerar bidê înan zî.

Çend rojî verî HPGyî veng da ke wa serebûtê Metîna hetê heyetan ra bêro cigêrayene. Yeno îdîakerdene ke hetê PKKyî ra ê pêşmergeyî kişîyayê. No raşt o yan nê?

Goreyê raporanê fermîyanê ke embazanê ma uca de kerd û goreyê çîyanê bînan no serebût wina qewimîyayo; No hêz hetê vakurê Kanî Masî de têgêreno û baskêka bîne zî Amedîyê de têgêrena. Embazî seba ke baska Kanî Masî şîyar bikerê şinê guleyî teqnenê. La baske nêvindena û derbaz bena. Uca de no wesayît teqeno. Ma cigêrayîş kerd. Embazê ma çeka sey sarox nêxebitnenê. Embazî şaş manenê ke serebût senî qewimîyayo. O çax hewa de zî 5-6 teyarayê keşfî estbî. Ma nêda nê wesayîtî ro. Nika vanê 'PKKyî îtîraf kerdo ke wesayît teqnayo.' Ma pê çekanê ferdîyan guleyî eştî. Eşkera yo ke vera înan fuze yan zî roket şuxilîyayo.

Ma waşt ke heyetêk bêro cigêrayîş bikero. Wextê winasênî de serebûto winasên provakasyon o. Ma zanenê ke ê pêşmergeyî bêgune bîyî, heta nêzanayêne hê şinê ça. Ez keyeyanê înan rê, merdimanê înan rê serweşîye wazena. Nê serebûtî ma zî kerdî xemgîn.

Verî medyaya PDKyî vat teyarayanê şerî dayo wesayîtî ro la dima vat 'PKKyî hêriş kerdo.' Ma rê neheqîye yena kerdene û romet erzîyeno ma mil. Tewirê ma, cuya ma eşkera yê. Ma wazenê no serebût eşkera bibo. Seba ney zî ma amade yê

Mesajê şima yo peyên çita yo?

Na safhaya têkoşînê ma safhayêka girîng a. Na safhaya merdiş û mendişî ya. Wa her kes ney bizano. Seba ke îşxalê tirkan kurdan qir bikero bire dîyaya. Ganî ma meseleyanê xo pê dîyalogan çareser bikerê. Vera ma tehlukeyêko pîl esto. Îqtîdaro nikayên ê Tirkîya wazeno pêro destkewteyanê kurdan çin bikero. Coka ma yewîya neteweyîye zî nîyarê ca ganî ma zerar nêdê yewbînan.

Ez nêvana ma bêkêmî yê. Kêmasîyê ma zî estbê. Ge ge embazî vateyan nêanê ca yan zî erey anê ca. Ma zî tay çîyan rê nêbenê cewab. La ma stratejîya azadîya kurdan teqîb kenê. Ez wazena reyna pêro şarê Vakur, Başûr, Rojhelat û Rojawanê Kurdîstanî şîyar bikera. Ma teqîb bikerê, sîyasetê kurdan teqîb bikerê û tewirê xo biweçînê. Rexneyê xo vajê. Ma wazenê kurdî ser bikewê. Heqê kurdan esto ke nê erdî ser o bi hawayêkê azadî biciwîyê. Dewleta tirke wazena naye werte ra wedarna.

Ma wazenê vera hêrişanê dewleta tirke şer bikerê û bedelê ci çi beno wa bibo ma do qetî ser bikewê. Eke ma nê pêlê îşxalî bişiknê Kurdîstan do azad bibo, seba asûrî, ereb, sûryanî, armenî û şaranê bînan tehluke do biqedo. Ma na babete de qerardar ê ke têkoşînê xo de ser bikewê. Hêvî û bawerîya ma wina ya.

Bêguman na babete de ma her kesî ra paştdayîş wazenê. Bi taybetî babeta neteweyî de ma wazenê her kes paştî bido ke yewîye, hemparîye bêrê caardene. Ganî her kes seba ney xîret bikero û qisey bikero. La kam şaş bo şarê kurdî do vera ci vindero. Ma wina hêvî kenê û nê hêvîyê ma gandar ê. Ez pê bawer a ke nê prosesî de hêrişê dişmenî çend estbê zî îmkanê ma estê ke ma ser bikewê. Ma pê hêvî û bawer kenê ke no ameyox do ameyoxê Kurdîstanî bibo.