Endama Komîteya Rayberdişî ya PKKyî Murat Karayilanî cewab da persanê Radyoya Dengê Welatî. 

Dewleta tirke 20ê temmuze de hêrişê dewa Perexî kerd û 9 hemwelatîye Iraqî qetil kerdî, bi desan kesî zî birîndar bîyî. Dewleta tirke qey sîvîlan zî hedef gena?

Pêroyê Iraq û Başûrê Kurdîstanî de no serebût  hîra yeno muneqeşekerdene. Dewa Perexî Heftanîn de ya û sînorê Tirkîya ra dûr a. Uca yew baregehê leşkerî yê dewleta tirke yo gird est o. Dewleta tirke Heftanîn de 23 qilî îşxal kerdî û tede baregehê leşkerî viraştî. Qismekê înan nizdê Perexî de yê. Peyê Perexî de zî kolonyalîstê tirkan est ê.  Xora hetê rojawanî de sînor est o. Çew eşkeno vaje ke na herême bin kontrolê dewleta tirke de ya. Raşta ya cêrê ci de xeta Kerê de hêzê sînorî yê Iraqî; tay zî pêşmergeyî est ê la herême eslê xo de binê kontrolê dewleta tirek de ya.

Nika ganî no zaf eşkera û zelal bêro îfadekerdene;

* Eleqeya PKKyî pê nê serebûtî çîn a. Uca dewleta tirke est a .

* Senî ke selahîyetdaranê Iraqî zî vat, dewleta tirke no serebût kerd.

* Dewleta tirke no serebût xeletîye ra nêkerd; bi zanayîş da piro. No qetî yo. Çunke tam wiverê ci de yo; o wext de uca 400-500 wesayît bibî. Nizdê hezar turîstî uca de yê. Dewleta tirke zî zana ke cayê turîstan o. Dewleta tirke pê tekînîko ke destê ci de yo binê dare de yew kesî vînena û ci rê sûîqat kena. Senî beno ke xeletîye ra hêrişê warê pîknîkî bikero?  Tîya de xeletîye çîn a û fermandarêkî pê kêfê xo hêriş nêkerd o. No nêzdîbîyayîşê sîyasetê dewleta tirke yo ke wazeno Başûrê Kurdîstan û Iraq de hukm bikero. Wazenê ke bi tersî şarî tîya vejê û herême bigêrê binê kontrolê xo. Xora no hêrişo verên nîyo; çend serrî yo no sîyaset yeno rayraberdene. Başûr, Rojawan û Vakurê Kurdîstanî de çarçeweya nê sîyasetî de şarê ma yeno qetilkerdene. Bitaybetî no sîyasîyet Başûrê Kurdîstanî de yeno rayraberdene. Eynî çî Metîna û Xakurkê de zî est o. Dewleta tirke cayanê ke îşxal kena de şarî nêwazena. Bi qala kilme dewleta tirke no hêriş bi zanayîş  kerd.

Belka hende nêrazbîyayîş nêpawitêne. Çunke verî zî zaf qirkerdişî kerdî la vera înan nêrazîbîyayîş nêame mojnayene. Mesela verî dormeyê Qendîlî de Şêladizê de tewr peyînî Bamernê de xeylêk qirkerdişî bîyî. Mesela par Şingal de Sikenîyê de da nêweşxaneyî ro 8 sîvîlî şehîd bîyî. Eke o wext dewleta Iraqî, hukmatê Kazimî vera ci bivejîyayêne, ewro no serebût nêbîyêne. Reyna 2020 de di fermandarê leşkerî yê payeberzî yê Iraqî hetê dewleta tirke ra ameyî qetilkerdene la dima ra serekê Iraqî şi verê Erdoganî de milê xo kerd çewt. Nêrazîbîyayîş nêmojna ra. Coka dewleta tirke rehet hêriş kena.  La narey bitaybetî şarê Iraqî nêrazîbîyayîşo erjîyaye ramojna.  Şarê Iraqî vat hinda bes o. Pê nê serebûtî hinda da çala qirrike.Seba ke şarî wina tewir girewt selahîyetdaranê Başûrê Kurdîstanî û Iraqî zî eşkerayîye daye û na çarçewe de hetê hukmatan ra nêrazîbîyayîş vejîya werte.

Her çiqas kêmîya ci bibo zî nê nêrazîbîyayîşî muhîm ê. Eke verî ra biamêyene mojnayene dewleta tirke wina yew qirkerdiş nêkerdêne. Eke verê dewleta tirke mero girwetene a her çî kena. Seba ke dewleta tirke wazenê bibo hakîmê herême leşker-sîvîl cîya nêkena, dana piro.

Dewleta tirke inkey înkar kerd, vat înan qirkerdiş nêkerdo û eşt milê PKKyî ser. Rixmo ke Iraqî îspat kerd ke dewleta tirke qirkerdiş kerdo, înan înkar kerd. Tirkîya tim wina kena. Kurdîstan de teror kena la ma rê vana ''terorîst''. Şarê ma qetil kena û bi hewayêkê zelalî vana ''ez sîvîlan qetil nêkena''. Xora şarê kurdî înkar kena, çîn hesibnena. Raştîya dewleta tirke înkar, qirkerdiş û zûrîye ya. Dewleta tirke terorê dewlete ana caardene. Sey tim no serebût zî înkar kerd. Selahîyetdarê Iraqî tespîtkerde vanê ''şima kerdo'' la ê qet goş pa nêkewnê.  Mesele yew cewab zî nêda Iraqî. Yew zî senî ke qican de qisey kenê vat 'xapa mekewnê bêrê ma pîya wertaxe şirîk''. Hurmetê înan zî çîn o. Bi nê serebûtî rîyê dewleta tirke bineyna ame naskerdene.

Zafê tesbîtê selahîyetdaranê Iraqî raşt ê la humara ke daye kêm a. Belka ê tam nêzanê. Raşt a; nizdê 100 nuqtayê leşkerî yê dewleta tirke Başûrê Kurdîstanî de est ê la herra Iraqî e hûmara leşkeranê tewr tay 30 hezar leşkerê ci est ê.  Heme tugayê pîsporî yê dewleta tirke nika Başûrê Kurdîstanî yanî Iraq de ameyî cakerdene. Babeta bîne zî 14ê nîsane ra heta 14 temmuze pê teyarayanê şerî 2 hezar 574  rey herra Iraqî ameye bombardumankerdene. 933 rey zî pê hêlîkopteran hêriş ame kerdene.

Xora eşkera yo ke dewleta tirek rîyê kamî ra wina rehet hêriş kena. Ez hinda tiway mevajî. Çîyo muhîm oyo ke nika şar û dewletê û hukmatê raqî û vera nê hêrişan tewir bîgêrê. No semedê Hukmatê Başûrê Kurdîstanî û PDKyî zî firsatê newe yew destpêkerdişî yo. Eke biwazê eşkenê vera vera kolonyalîzmê tirkî tewir bigêrê.Yanî vera kolonyalîzmê tirkî hem Kurdîstan de hem zî Iraq de tewiro neteweyî eşkeno bêro averberdene. Vejîyayîşê neweyî eşkenê bêrê kerdene. Xora na mana de qismêkê sîyasetê Başûrê Kurdîstanî tewir geno. La ê ke tewir nêgenê û heta hemkarîye kenê ê zî eşkenê yew vejîyayîşê neweyî bikerê. Na çarçewe de ma bawer kenê ke do averberdişê neweyî bêrê qewimîyayene.

Tayî bi vatişê ''Şerê xo û Tirkîya kirişt Başûr'' PKKyî sûcdar kenê. Şima na rewşe senî ercnenê?

Na babete de parlamentoyê Iraqî de zî muneqeşeyî ameyî kerdene. Çew vano qey PKK Başûrî ra şino Vakur de dano dewleta tirke ro peyser agêreno Başûrî. Inkey wina yew çîn o. Des serranê peyênen de çîyo winayên nêbîyo. Des serrî verî mabênê ma dewleta tirke de yew adirbirnayîş ame kerdene ke di serrî û nêm kerd derg. Ma goreyê nê adirbirnayîşî tay hêzê xo antê Başûrê Kurdîstanî. Gama ke ma hesîyayî pê dewleta tirke goreyê şertanê adirbirnayîşî tênêgêrena ma antiş vindarna. Xora o wext Hukmatê Başûrê Kurdîstanî zî no qebul kerdbi. Reyna hayîya Iraqî zî bibî û înan zî qebul kerdbi. Her kes naye zano. Gerîla semedê çareserî ancîya Başûrê Kurdîstanî. Dima ra dewleta tirke pêkerdiş xeripna û 24ê temmuza 2015 de vera Başûrê Kurdîstanî dest pê hêrişî kerd. O wextî ra nata dewleta tirke sey yew hetî her ca de hêrişê hêzanê ma kena. Ma sey meşûrî hem xo hem zî herra xo ya Başûrê Kurdîstanî pawenê. Şer na çerçewe de yeno kerdene. Ma şer nêard Başûr. Dişmenî şer ard tîya.

Eke sebebê şerî tim ma yê; o wext Beşîka de çi gureyê baregehê leşkerî yê tirkan est o ? Mesele hukmatê Iraqî 3-4 serrî verî waşt ke wa leşkerê Beşîka peyser biancîyê, qey dewleta tirke leşkerê xo nêantê? Hem nêantî hem zî inkey wazena bi hewayêk mîyanî Kerkuk zî pê leşkeranê xo pirr bikero. Pê leşkeranê sîvîlan û endamanê MÎTî wazena uca zî îşxal bikero. Uca hêzanê xo ca kena û perwerde kena. Hesabê dewlet tirke semedê na herre est ê; ganî no bêro vînayene. Beno ke hetêkê na mesele PKK yo la heme mesele PKK nîya. Ganî na raştîye bêro vînayene.

24ê temmuze serrgêra Pêkerdişê Lozanî û despêkerdişê hêrişê dewleta tirke yê badê prosesê çareserî bi. 7 serrî yo konseptê şerê topyekunî dewam keno. Dewleta tirke waştişê xo fîna dest?

Her çîya ver ez nê vajî ma bi têkoşînê xo wazenê Pêkerdişê Lozanî û texrîbatanê ci werte ra wedarê. Pêkerdişê Lozanî şarê kurdî înkar keno ke planê hêzanê emparyalîstan o. Pê nê planî têna kurdan rê nê heme şaranê herême rê xirabîye ameya kerdene. Sere masa de plan kerd erebî kerdî 22 parçe û Kurdîstan  kerd çar parçe. 99 serrî Kurdîstan de gonî nêvindete. Dewleta tirke her caardişê xo yê vera ma de wina tarîxanê winayênan vîjenena. Îqtîdarî vat do heta nîsana 2017î PKK biqedîyo la inkey 5 serrî ravêrtî, şero tewr pîl ho qewimîyeno. Inkey yew serre wextê ci mendo, îqtîdar şansê xo yê peyênî şuxulneno. Rixmê paştîdayîşê teberî û heme teknîkê ci dewleta tirke nêeşekena vera hêzanê ma ser bikewo. Prosesê 7 serran reyna mojna ke sîyasetê qirkerdişî çare nêbeno, qebulkerdişê estbîyayîşê kurdanî ra ber yewna rayîr çîn o.

Vera Rojawanî her roje hêrişî zêdîyenê. Dewleta tirke tim sûîkastan kena.  Gelo dewleta tirke hêzanê bînan ê herême ra paştî gena?

Seke yeno zanayene çend rojî verî Tahran de pêvînayîşêk ame kerdene. Bi metodê fermîyî eseno ke dewleta tirke hêzanê mîyanneteweyîyî ra paştî nêgirewta. Bano ke pêkerdişê mîyanî kerdî. Dewleta tirke vera Rojawan û Sûrîye şer dayo destpêkerdene. Şerêko sîyasî-dîplomatîk yeno rayraberdene. Pê droneyan hêriş kenê; operasyonanê îstîhbaratî kenê; pê topan danê piro. Pêrunê gorayê koordînatan kenê. Her roje Şehba, Cizîre, Kobanê, Eyn Îsa û her ca de dewan danê bombayan ver. No yew şer o; wa şikê çewî/e çînêbo.

Dewleta tirke wina kena ke hêzê herême zî wa cewabê ci bidê. No yew kay o. Ganî hêzê Îdareyê Xoserî, QSD û hêzê bînî yê Rojawanî na raştîye bivînê. Xora nika yew şer yeno rayraberdene. Dewleta tirke tim hêrişê sîvîlan û fermandaranê ke vera DAÎŞî şer kerd, kena. Senî ke Şingal de kesanê ke vera DAÎŞî şer kerd şehîd kerdî, Rojawan de zî eynî çî kena. Tewr peynî de Jîyane Tolhildan û di embazê ci şehîd bîyî. Ez şexsê fermandare Jîyane Tolhildan de heme şehîdanê ma bi hurmet yad kena. Hêzê Koalîsyonî ganî bêveng memanê. Rojawan de ganî karê dîplomasî bêro averberdene. Fermandarê ke vera DAÎŞî şer kerdo û şaro sîvîl yenê hedefgirewtene. Ganî her kes vera nê tewir bîgêro. Dewleta tirke vera Rojawanî şero taybeto ke serê ci girewteyo rayra bena. Şarê Rojawanî ganî hîşyar bo, ganî tedbîranê xo bigêro û xo bipawo.

Daristanê Kurdîstanî yenê qirkerdene. Şima sey têgêrayîşî hêrişê vera daristananê Tirkîya zî rexne kerdbî. Şima rewşa ewroyêne senî ercnenê?

Rêxitinêka bi nameyê Înîsîyatîfê Domananê Adirî est a. Çend serî verî amebî ronayene. Grûbêka welatperweran a. Pê çeke nê metodê vêşnayîşî şuxulnenê. Vanê ê do dişmenî ra hesab bipersê û qesasê şehîdan bigêrê. Sey rêxistinkî ê pabesteyê ma nîyê. Metodê vêşnayîşî vera daristanan zî şuxulna. Ma ê rexnê kerdî. Ma nêwazenê wa daristanî bêrê vêşnayene. Dişmen sere de Botan, Garzan, Dêrsim, Amed û daristananê heme Kurdîstanî birneno la Tirkîya de zî daristanan paweno. Heskerdoxê xoza yê Tirkîya zî vera qirkerdişê xozaya Kurdîstanî bêveng ê. Seba ke dewleta daristanê Kurdîstanî talan kena û vera nê qirkerdişî bêvenîye est a. Înîsîyatîfê Domananê Adirî zî xo semedê veşnayîşê daristanê Tirkîya heqdar vînena. Ganî roşnvîr û heskerdoxê xoza wayîrê daristanê Kurdîstanî bivêjîyê.

Semedê ciwananê ke wazenê tewrê gerîlayan bibê la rayîrê ci nêvînenê, şima wazenê çîyêk vajê?

Embazê ma yê ke wazenê tewrê gerîlayan bibê eşkenê eyelatan reyde tekîlîya xo rone  û zere ra tewr bibê. Ganî gerîlayê eyaletan zî tewirê xo yê nêgirewtişê şerwananê neweyan caverdê. Ez peynî wazenê nînan vajî; ma prosesêkê stratejîkî ra ravêrenê. Ganî her her embaz/e her welatperwer/e wezîfeya xo bîyaro ca. Şarê Kurdîstanî wina eşkeno ser bikewo.