Tarîxê gerîlatîye de di dewrê girîngî estê; prosesê 1991-93î û prosesê 2013-15î. Nê prosesan de ciwananê kurdan verê xo da koyan. Şoreşî vayê xo afernabi coka her kes ver bi ci şîyêne.

Ulaş Dêrsim (Ulaş Dogan) 1997 de zanîngehî ra pa 6 embazanê xo reyde eyaletê Dêrsimî de tewrê gerîlayan bi. O çax gerîlayî marjînal bîyî û tewrbîyayîş kêm bi. Ulaş û embazê ci wextê winasênî de tewrê gerîlayan bîyî. Şehîd Merxas Dorşînî wina qala na hîkaye kerdêne: ''Yewî vat tay embazî ameyî noqtaya ma û tewrê ma bîyê. Nê pêro embazan pîya wendbi û pîya tewr bibî. 7ê ci zî pê hîşmendîya şorişî dekerde bîyî. 7 hêvî û 7 bawerî bîyî.''

Fermandar Mêrxas Dorşînî serê sibayî 7 ciwanî hewna ra şîyar kerdî û reyna lew na înan ro, verar şi înan. 7 embazî mat manenê, fam nêkenê. Fermandar Mêrxas Dorşîn semedo ke nê gonîyê tezeyî tewrê têgêrayîşî bîyê kelecanîn bi. Nê 7 embazan bara xo vila kerde, têkişt şîyî. Ulaş Dêrsim mîyanê înan de oyo tewr înat û isrardar bi. Seba ke vernî ra şoro tim şer kerd.

Embaz Ulaşî 13 serrî Dêrsim de serranê bînan de cayanê bînan ê Kurdîstanî de gerîlatîye kerde. Ey heqê cuya raştikêne, şerwanîye, gerîlatîye, fermandarîya gerîlayan daye. Ey kamca de estbi fek û pirnikanê dişmenî ra ardêne. Coka dişmenî zî tim o kerd hedef. 

Ma zanenê ke ti do xo vîr a nêkerî; no erd sey roja tewrbîyayîşê to tim do bibo aîdê hêvîyan ê pîlan. Her kerre, her koy do bibê Ulaş, bibê hêvîya şarê ma, bibê serfîrazîya şarê ma, bibê ameyoxê şarê ma û dişmenî biqehirnê. Cayê xo de asan be embaz, embazanê ciwanan nobeta to ya şorişî dewr girewte.