Tirkîya red kerdbi la Swîsre îsbat kerd: Fosforo sipî ame xebitnayene

Enstîtuyê Cigêrayîşî yê Wesslingî yê Swîsre bi dokumentan îsbat kerd ke Tirkîya Rojawan de fosforo sipî xebitna.

Hema zî yeno muneqeşakerdene ke Tirkîya îşxalê Rojawan de fosforo sipî xebitna. Netîceya cigêrayîşê laboratuwarê yê Enstîtuyê Cigêrayîşî yê Weslslingî yê ke hetê Înîsîyatîfê Pawitişê Rojawanî ra ameyî kerdene de bi dokumentan îsbat bi ke dewleta tirke hêrişanê vera Rojawanî de fosforo sipî xebitna.

Fosforo Sipî ame eşkerakerdene

Enstîtuyê Cigêrayîşî yê Wesslingî dima ke şerwanê QSDyî yê birîndarî ra parçeyêk girewt laboratuwar de parçe ser o cigêra û raporê 4 rîpelan amade kerd. Rapor de wina ame vatene:
''Ma ercna ke artêşa tirke şerê vera Rojawanî de çeka kîmyewîye (sey reaktîfanê fosforî) xebitnaye yan ney. Bi nê armancî şerwanê birîndarî ra numuneyêk ame girewtene. Numune de mîktaro zêde yê fosforî vejîya meydan ke qasê mîktarê normalî yê bedenê merdimî ra zêde yo. Vêşayîyê numuneyî yê bedenî zî mojnenê ke çekan de fosforo sipî ame xebitnayene."

Dr. Mansouranî: Delîlê ma qîm ê

Dr. Abbas Mansourano ke Swêdî ra yo û babete nêzdîye ra teqîb keno ANF reyde qisey kerd û îfade kerd ke cigêrayîşanê dima eşkera bi ke dewleta tirke hêrişanê vera Rojawanî de bombayê kîmyewîyî û fosforo sipî xebitnayî. Mansouranî vat: "Ma tay numuneyê ke ma birîndaran ra girewtî Ewropa de laboratuwaranê girîngan de dayî cigêrayene. Raporê Wesslingî îsbat kerd ke mabênê semptoman û bombayanê kîmyewîyan de yew korelasyon (pabestî) esto. Hînî Tirkîya red zî bikera derheqê xebitnayîşê çekanê kîmyewîyan de delîlê ma yê qîmî estî.''

Dr. Mansouranî da zanayene ke înan raporê laboratuwaran  Rêxistina Qedexekerdişê Çekan ê Kîmyewîyan (OPCW) û dezgehanê selahîyetdaran ê Neteweyanê Yewbîyayeyan rê erşawitî.

'Ganî sucdarî bêrê hukmkerdene'

Dr. Mansouranî bale ante ser ke ganî rayaumûmîye vera xebitnayîşê çekanê kîmyewîyan ê dewleta tirke bêveng nêmana. Dr. Mansouranî vist vîrî ke xebitnayîşê çekanê kîmyewîyan ê sey fosforê sipîyî sucê vera merdimîye, huqûqê mîyanneteweyî yo û vat: "Sere de Neteweyê Yewbîyayeyî, Diwanê Edelatî yo Mîyanneteweyî, Mehkemeya Ceza ya Mîyanneteweyîye pêro dezgehî û rêxistinê sivîlî ganî vera na babete  têbigêrê. Sucdarî ganî mehkemeyanê mîyanneteweyan de bêrê hukmkerdene.''

Tirkîya red kerdbi

Wezîrê Pawitişê Neteweyî yê dewleta tirke Hulusî Akarî verê cû red kerdbi ke dewleta tirke ya îşxalkere çekanê kîmyewîyan xebitnena û vatbi: "Seke her kez zaneno ke destê artêşa tirke de çekê kîmyewîyî çin ê.''