Herêma Efrînî de bi virazîyayîşê şorişî reya ewilêne 2011 de perwerdeyo bi Kurdkî ame dayene. Perwerdeyo Kurdkî ke hetê tayê ciwanan ra tayê keye û dewan de ameyêne dayene, mîyanê 7 serran de açarîya sîstemêk ke mekteba ewilêne ra dest pêkeno heta unîversîte. Endam û mamosteyê Komîteya Perwerdeyê Cimatkî ya Demokratîke (KPC-Demokratîke) ANF’yî rê qalê perwerdeyê Efrînî kerd.

Serra 2011’î rah eta 2018 Efrîn de karê perwerdeyî de gamê xeylî pîlî erzîyayî. Vero ke Efrîn bêro îşxalkerdene tede 50 hezarî wendekarî estbî. Endamanê Rayberdişê KPC-Demokratîke ra Zinar Eloşî yo ke destpêkê şorişî ra mîyanê xebatanê perwerdeyî û ziwanî de ca gêno, ard vîrî ke verê serra 2011’î tayê ciwanan tayê keyeyan de bi nimitkî perwerdeyê Kurdkî dayêne. Eloşî qalê halê serra 2011’î yo ke dimayê şorişî vejîya werte kerd. 

'MA BI ÇAR CIWANAN DEST PÊ KERD'

“Prosesî bi çar ciwanan dest pêkerd. 6’ê Êlule 2011 de dewa Dûrakli ya qezaya Şera ya Efrînî de mekteba ewilêne ya Kurdkî amî akerdene. Pîya bi naye ame waştene ke Sazîya Ziwanê Kurdkî (SZK) bêro awankerdene. Her qeza de komî ameyî awankerdene û ciwanê ke eşkenê perwerde bidê înan dir ame qiseykerdene. Hûmara mamosteyanê ma xeylî kemî bî. Mabênê serranê 2012-2013 de mektebanê Erebkîyan de hîrê-çar saetî dersê Kurdkî ameyî dayene. No çîyêko newe bi û seba nê şarê Efrînî dir heyecanêko pîl virazîyabi. Rixmê bêîmkanîyan de zî seba sinifanê yewin, dîyin û hîrêyinan mamosteyî ameyî perwerdekerdene. Ma hêdî-hêdî sîstemê xo awan kerd.”

'ŞORIŞÊ ZIWANÊ KURDKÎ VIRAZÎYA'

Endamanê KPC-Demokrate ra yewe Berîhan Mistefaye zî vist vîrî ke wextê rejîmî de înan mektebanê Erebkîyan de wendêne, la înan ancî zî seba awankerdişê sîstemê perwerdeyî yê bi Kurdkîyî cehd kerdêne. Mistefaye vat, “Bi şorişê Rojawanî dir şorişê Kurdkî zî bica ame” û wina dewam kerd: “Qezaya Şera de bi nameyê Şehîd Fewzî mektebêka ewilêne amî akerdene ke na yewe seba Kurdkî gamêka pîle bîye. Bi na mektebe perwerdeyê Kurdkî 7 qezayan de vila bi. La hûmara mamosteyan kemî bîye. Ma sere de dest bi perwerdeyê xo kerd. Bi nê hawayî SZK awan bi. Ganî komel zî biameyêne îqnakerdene, heta ê wextî înan perwerde bi Erebkî dîbi. Serra 2012 de ma ziwanî ser o xeylî qisey kerd.”  

AKADEMÎYÎ AWAN BÎYÎ

Mistefaye nê ardî ziwan, “Ma mamosteyî perwerde kerdî ke bieşkê seba sinifanê yew, di û hîrêyinan dersan bidê. Seba naye îhtîyacîya ma bi akademîyanê ziwanî estbî. Serê nê bingeyî de 2013 de Akademîya Şehîd Ferzad Kemangerî amî awankerdene. Her perwerdeyî de 30 mamoste ameyêne perwerdekerdene. Akademîye de derheqê gramer û edebîyatê Kurdkî de perwerde ameyêne dayene. 650 mamosteyî na akademîye de perwerde bîyî. Pîya bi naye Akademîya Şehîd Arîn Mîrkane amî awankerdene.”

ÎHTÎYACÎYA BI MEKTEBA BERZE

Mistefaye dewam de nê vatî: “Seba ma o prosesêko xeylî muhîm bi ke reya ewilêne Rojawan de mektebêka berze ya ke do bi Kurdkî perwerde bido abîyêne. Na yewe zereyê Efrînî de zî zaf veng da. Rixmê zor û zehmetîyan de zî hetê perwerdeyî ra ma aver şîyê û perwerdeyê bi Kurdkî hendî zereyê komelî de zî ame qebûlkerdene.”  

HÛMARA DERS Û ZIWANAN AMÎ ZÊDEKERDENE

Mistefaye bale ante serê konferanso ke serra 2015 de dereceya kantonanê Rojawanî de ame viraştene û vat, “Bi nê konferansî SZK bi KPC-Demokratîke. Xebate hîna zaf amî hîrakerdene. Bi nê konferansî qerar dîya ke perwerdeyê Kurdkî sinifa yewine ra heta 6’ine nê, heta sinifa 12’ine dewam bikero. Bêguman na yewe seba Kurdkî gamêka xeylî muhîme bîye. Heman wextî de ma ziwanê bînî teberê sîstemî de nêverdayî. Mektebanê Kurdkîyan de dimayê sinifa 4’ine dersê bi ziwanê Erebkî û Îngilîzkî zî ameyî dayene. Mektebanê Erebkîyan de zî sinifa 4’ine ra tepîya dersê Kurdkî û Îngilîzkî ameyî dayene. Dimayê sinifa 7’ine dersê Franskî zî sîstemê perwerdeyî ser o ameyî zêdekerdene.”

AKADEMÎYAN RA HETA MEKTEBANÊ BERZAN

Zinar Eloşî vat ke wextê şerê Kobanê de hîrê embazê înan ê serkêşî şehîd bîyî û vat, “Seba ke ma vîrardişanê înan rê wayîr vejîyê, ma qerar da ke xebata xo hîna bikerê hîra. Qerar ame dayene ke Akademîya Şehîd Zozane bêro akerdene. Sewbîna mektebanê berzan de beşê Zîrat, Komputer, Mekanîk û Edebîyatî ameyî akerdene. Mabênê serranê 2016-2017’î de heme materyalê ma bi Kurdkî bî. Akademîya Şehîd Zozane de 400 mamosteyan perwerde girewt. Mamosteyê ke tîya perwerde dîbî sinifa 7‘ine ra heta 12’ine rê dersî dayêne. Seba ke wendekarî bieşkê perwerdeyê xo bidomnê unîversîteya ewilêne Rojawan de amî akerdene. Na unîversîteye de beşê Edebîyatê Kurdan, Mekanîk û Ekonomî ameyî akerdene.”

HETKARÎYA MEXMÛRÎ

Eloşî ard vîrî ke no sîstemê perwerdeyî verê înan Kampa Mexmûrî de amebi bicaardene û vat, “Na yewe ra gama awankerdişê nê sîstemî de xeylî mamosteyî Mexmûr ra ameyî û hetkarî daye ma.”  

Do dewam bikero…