Çakas: Oyo ke yeno sûcdarkerdene têgêrayîşê kurdan o

Sîyasetmedar Mehmet Çakaso ke serrêke ra nata Almanya de yeno tepiştene vat: ''Îdîanameyî ra bi rehetî fam beno ke oyo ke yeno sûcdarkerdene eslê xo de têgêrayîşê kurdan o modern o.''

Sîyasetmedaro kurd û Mehmet Çakas serrêke ra nata şaristanê Hannoverî yê Almanya de tepişte yo. Roniştişo peyên ê dewaya vera Çakasî 3yê nîsane de Mehkemeya Eyaletê Berzî ya Celle de ame kerdene. Çakasî mehkeme de pawitişê xo yê bi 43 rîpelî pêşkêş kerd.

Mehmet Çakaso ke Çewlîgî ra yo xebatanê xo yê sîyasîyan ra bi waştişê Almanya Îtalya de kanûna 2022yî de  tepişîyabi û dima adara 2023yî de  teslîmê Almanya amebi kerdene. Çakas madeyê 129/byî ra yeno muhakemekerdene.

18ê Adare Roja Tepişteyanê Sîyasîyan a Mîyanneteweyîyî

Çakasî da zanayene ke 6 serran o Almanya de mendo, ey qetî çîyêko îlegal nêkero la rixmê ney zî bi 'terorîzmî' yeno sûcdarkerdene û vat: ''Îdîaname seba ke Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdan sey sûcdaran hesibneno ma zî wina mojneno. La raştîye wina nîya. Şarê kurdî şarêko mezlûm o, mexdûr û bêsûc o.

Têgêrayîşê Kurdan hetê ehleqî û huqûqî ra nê, rîyê sebebanê ekonomîk-polîtîkan ra sey 'têrorî' yeno pênaskerdene. Coka sey bi mîlyonan kurdan ê masûman ez zî pê 'terorî' yena sûcdarkerdene. Nê semedî ra seba ke ez xo bipawî ganî ez şarê xo û heqê xo pawitişê şarê xo yo ke estbîyayîşê ci bi seserran o yeno muneqeşekerdene, bipawî. Xora eslê xo de problemê muhakemekerdişê mî zî tam nê ra yo: Merdim bieşko xo bipawo ya zî meeşko xo bipawo.

Meseleya kurdan meseleya netewebîyayîşî ra zêdeyêr meseleya netewenêbîyayîşî ya. Sebebê na mesele zî a ya ke kurdî wayîrê statuyêkê sîyasîyî nîyê û Rojhelatê Mîyanênî de erdê kurdan nêdîyeno înan. Meseleya kurdan meseleyêka seserre ya.

Împaratorîya Asurî ra heta DAÎŞî heme rewşanê îşxalî ramojna ke Rojhelatê Mîyanênî de şerto esasî  est o: Êyê ke xopawitişê xo bi hêzê xo nêkenê çîn benê. Sey heme şaranê bînan heqê kurdan zî est o ke xo bipawê. No heq pêkerdişanê huqûqî yê mîyanneteweyî de zî est o. Kurdê ke heqê tayînkerdişê qederê ci nêdîya ci vera hêrişanê înkar û îmhayî yê seserran xo pawenê, qey no sey terorî yeno hesibnayene?''

Mehmet Çakasî vist vîrî ke madeyê 129/byî Almanya de vera kesayet û dezgehanê kurdan seba krîmînalîzekerdişê înan şuxilîyeno û vat: ''Çareserîya meseleya kurdan bi zaf rayîran yena astengkerdene. Nînan ra yew zî no yo ke têgêrayîşê kurdan binê nameyê 'terorîzm'î de yeno krîmînalîzekerdene. Bi taybetî rejîmê Erdoganî nê krîmînalîzekerdişî ra îstîfade keno. Dewletê Ewropa seba ke têgêrayîşê kurdan sey terorîzmî pênase kenê dewleta tirke bi rehetî eşkena Rojawanî bida bombayan ver. 

Zerrî wazena ke ez nê sûcdarîkerdişan ser o pawitişê xo bikera. La mi qet yew bêhuqûqîye nêkerde. Îdîaname de şexsê mi de têgêrayîşê kurdan yeno sûcdarkerdene.  Îdîanameyî ra bi rehetî fam beno ke oyo yeno sûcdarkerdene eslê xo de têgêrayîşê kurdan o modern o. Têgêrayîşê kurdan seba çareserîya demokratîke ya meseleya kurdan têkoşîn keno. Rixmê ney zî dewletanê Ewropa û Amerîka têgêrayîşê kurdan dekerd lîsteya terorî. Coka çaresernêkerdişê meseleya kurdan de bara Amerîka û Ewropa zî est a.''

Celle 3ê nîsane verê mehmeke

Mehmet Çakasî dîyar kerd ke o bi xo mexdûrêkê terorê dewleta tirke yo û vat: ''Serra 1985î ra nata sey kurdêkî ez raştê polîtîkaya înkar û îmha ya dewleta tirke ameya. Teyna ez ney pêro kurdî nê halî de yê. Ma sey kurdan teyna wazenê ke erdê xo ser de bi azadî, nasnameyê xo û rûmetê xo biciwîyê. Pêro xîretê ma seba nînan ê.''

Çakasî peynîya pawitişnameyê xo de vat: ''Ma dewletanê Ewropa bitaybetî zî Almanya ra tewirêkê dahîna edîl û bêhet pawenê. Çunke huqûq û erjê demokratîkî yê înan ke tim qala ci kenê, nê hewce kenê. Sûcdarê esasî serbest gêrenê la ma tîya yenê muhakemekerdene û mecbur manenê ke xo bipawê. Ma goreyê menfeatê ekonomîk-polîtîk ê dewletan yenê sûcdarkerdene ke no huqûqî nîyo. Ganî mehkemeyî goreyê qeraranê polîtîkan ê hukmatan têmegêrê. Eke derheqê mi de qeraro huqûqî bêro girewtene,  têna semedê mi nê semedê kurdan ke Almanya de ciwîyenê û wazenê polîtîkaya krîmînalîzasyonî ra bixelisîyê, bena gamêka qije la muhîme.''

Mehmet Çakasî tewr peynî de bale ante têkoşînê cinîyan ê kurdan ser û vat: ''Yew qele est a. Vanê cinîyî do dinya bibedilnê. Cinîyan ê kurdan bi felsefeya Jin Jiyan Azadî na têna qale de nêverda, prtatîk de arde ca. Cinîyê kurdan bi têkoşînê xo komelê kurdan bedilna û dest pêkerd ke dinya zî bibedilnê. Nê cinîyan ke hole, rindîye û cuye azade waştiş de nêverdayî ardî ca, ez înan selam kena.''

Sîyasetmedarê kurdan Mehmet Çakasî pawitişê xo yo ke mehkeme de  bi xo wend bi vatişê Jin Jiyan Azadî qedîna. 

Vatişê Jin Jiyan Azadî ser o êyê ke mehkeme teqîp kenê wiriştî payan ser pawitişê Mehmet Çakasî yo ke tede têgêrayîş û şarê kurdî ame pawitene bi çapikan selam kerd û yew fekî ra bi slogana Jin Jiyan Azadî qîrayî.