Hemserekê Konseya Rayberdişî ya KCKyî Cemîl Bayikî beşê çarinî yê roportajê xo de rijîyayîşê rejîmê Sûrîye, serebûtê Sûrîye û hêrişê vera Rojawanê Kurdîstanî ercnayî.

Qiseykerdişê Bayikî ra tayê noqtayê girîngî wina yê:

''Rejîmê Sûrîye nişka ra nêrîjîya, no yew proses bi. Hêrişê Hamasî yê 7ê teşrîna verêne ya 2023yî ra dima Amerîka, Îngilîstan û Îsraîlî planê xo yê serê Rojhelatê Mîyanênî pratîze kerdî. Îsraîlî bi lzî hamas, Hîzbullah û Hûsîyî yanî paramîlîterê Îranî kerdî hedef. Cora dima ke Hîzbullah kewt, Sûrîye zî kewte. Hetê bînî ra Îran zî qels bi. Nê prosesî de tewr zaf hêzanê Îranî zerar dî. A raşte dîzaynê dinyaya newîye bi şerê Ukrayna dest pêkerd. Dinya vatêne qey Rûsya cade bieşka Ukrayna îşxal bikera la Amerîka nêverda. Çinbîyayîşê Îran û Rûsya ra Sûrîye zî rijîyaye. Axir rewşa Sûrîye kerd ke Rojhelato Mîyanên newe ra bêro dîzaynkerdene.

Nê dîzaynî de rol nêdîya Tirkîya coka Tirkîya qerqilîyena. A raşte hêrişê Hamasî bi destê Erdoganî dîya kerdene. La gelo Erdogan qestî ra xo da şuxiknayene yan xebera ey zî çin bîya? Çîyo eşkera no bi; Tirkîya hêrişê Rojawanî kena. Xora dewleta tirke çeteyê Artêşa Milî ya Sûrîye (SMO) û ê bînî seba ney amade kerdbî. Mîyanê SMOyî de fermandarê tirkî est ê û ê nê çeteyan îdare kenê. Armancê dewleta tirke îşxalê Rojawanî û çinkerdişê Îdareyê Xoserî yo.

Şehba û Til Rifet bi pêkerdişê QSDyî ameyî vengkerdene; çunke hetê çeteyan ra gêrîyabî binê ablûqa. La dewleta tirke wina mojna ke seke înan wird cayî zî girewtê. Vera hêrişanê nikayênan xoverdayîşê QSDyî û şarî dewam keno. Tişrîn de, Qereqozax de xoverdayîşêko pîl est o. Dewleta tirke fam kerd ke do ser nêkewa coka bi rayîrê SMOyî tedaya HTŞyî kena.

Çîyo ke ameyoxê Rojawanî do dîyar bikero tewirê Hêzanê Koalîsyonî net xoverdayîşê hêzanê şorişgêran û şaran o. Hêzanê Koalîsyonî heta nika verê hêrişanê Tirkîya de çîyêk nêkerd. Coka nînan ra çîyêk wa nêro pawitene. Wa şar her ca de pawitişê xo bikero. Ganî şarê ma yo bîn û dostê ma zî paştî bidê Rıjawanî, tim mîyanê çalakîyan de bibo.

Rixmê hendê hêrişan zî Şorişê Rojawanî payan ser de yo. Rejîmî rijîyenê, dewletî çin benê. Şorişê Rojawanî goreyê paradîgmaya dewletpereste nêno îdarekerdene. Şorişê Rojawan3i de cuya têdûşte, azade û ekolojîke esas ê. Verê Şorişê Rojawanî de tehlukeyo esas de dewleta tirke yo.  Eke hêrişê dewleta tirke bêrê şiknayene o çax şoriş do aver şoro û pêro Sûrîye rê beno nimûne. 

Iraq zî binê serebûtanê Rojhelatê Mîyanênî de maneno. Xora meseleya Iraqî zî çareser nêbibî. 2003 de rejîmê Baasî rijîyabi la herinda ci de  modelêko mende nêame caardene. Dewletê bînî bi taybetî tirkîya û Îran tim qayîl bîyî ke Iraqî ser o serdest bibê. Ganî Iraq rewşa Sûrîye ra dersan bigêro. Esad bi destê Erdoganî ame binkewtene. Ganî Iraq têkilîyanê xo yê bi Tirkîya de baldar bibo. 

PDKyî û Barzanîyan cara qederê xo teslîmê dewleta tirke û îqtîdarê AKP-MHPyî kerdo. Barzanîyî û PDK madîyatî ra ber çîyêkî nêfikirîyenê. Dewleta tirke ha Başûrî îşxal kena, PDK û Barzanîyî zî paştî danê îşxalî. Destekê nînan ra nêbîyêne xora dewleta tirke zî nêeşkayêne hendê bikewa zereyê Başûrî. Başûr de şar xizanîye ra koç keno la no eynê PDKyî de nîyo. No tewirê PDKyî û sîyasetê ci yo hemkar û xayîn seba şarê Kurdîstanî tehlukeyîn o. Ganî Başûr de pêro partî û hêzî xeta yewîye de bêrê yewca û îxanetî bişiknê.

Rojhelatê Kurdîstanî û Îran de bi serewedaritişê Jin, Jiyan, Azadî têkoşîn derbazê prosesêkê neweyî bi. Îranî heta nika serebûtê Rojhelatê Mîyanênî çin hesibnayî û vat qey nê serebûtî do tesîrê ci nêkerê. La her ke şino Îran beno qels. Hinî Îran mejbur o ke xo bivurno. Ganî Îran zî sey Îraqî xo dewleta tirke ra dûrî bigêro. Rojhelatê Mîyanênî rê demokrasî lazim o. Îran sere de meseleya kurdan ganî pêro meseleyanê xo bi demokrasîy çareser bikero. Nêbo ameyoxê ci do tarî bibo. Îran wa biranê îdamî ra fek vera bido û biranê Îdamî betal bikero.''