Deklarasyonê Newroze: Ma do ser bikewê!

Amed de Deklarasyonê Newroze yo bi şîarê ’Ma do ser bikewê, tecrîdî bişiknê’ ame eşkerakerdene. “Wisar tena têrabîyayîşê xozaye, qedîyayîşê zmistanî nîyo. Wisar, hem şexsê merdiman de hem zî şexsê xozaye de yeno manaya newebîyayîşî û şabîyayîşî.''

Kongreya Komelê Demokratîkî, Partîya Şaran a Demokratîke û Partîya Herêmanê Demokratîkan, Demîr Otelî yo ke qezaya Amedî ya Sûrî de yo de, bi kombîyayîşê çapemenîye, Deklarasyonê Newroze kerd eşkera.

Hemserekê Pêroyî yê DBP’yî Mehmet Aslan, aktîsîvta Têgêrayîşê Cinîyan ê Azadan Gulcîhan Şîmşeke, serekê Partîya Komunîste ya Kurdîstanî   Sînan Çîftyurek, Sekretera DDKD’yî Nesrîn Askare, verfekê Têgêrayîşê Azadîye Ayetullah Aşitî û parlamenterê HDP’yî Pero Dundare û Musa Farisogullari beşdarê kombîyayîşî bîyî. Deklarasyon hetê parlamenter Berdan Ozturkî ra bi Kurdî, hetê parlamentere Pero Dundare ra zî bi Tirkî ame wendene.

Hemserekê Pêroyî yê HDP’yî Sezaî Temellîyî kombîyayîş de wina qisey kerd: ”Leyla Guvene, grevê vêşanîye de kewta roja xo ya 126’ine. Hepisxaneyan ra, bi hezaran embazê ma bi grevê vêşanîye venga dinyaye danê. Rewşa weşîya 335 embazanê ma resta asta krîtîke. Her hetê dinyaye de grevê vêşanîye ameyê destpêkerdene. Ma nêwazenê ke qet yew embazê ma bimiro û ma wazenê ke Newroze de ê zî ma het de bê û ma do Newroze pîya pîroz bikê. Seke yeno zanayene, grevê vêşanîye, çalakîye aştîyaneyî yê. Tam zî goreyê ruhê Newroze yê. Nê çalakîyî vera zulimkaran û zaliman ameyê destpêkerdene. Berê awanîya ma ameyo şikitene û 4 embazê ma yê çalakwanî ameyî tepîştene. Nê embazî çira ameyê tepiştene? Qanûnan de cayê nê çin o. Ewro qanûnnasnêkerdiş û hiqûqnêşinasnayîş bîyo çiyêko normal. Vera nê bêhîqûqîyan û bêqanûnîyan, ganî şar bêro têhet û hiqûqê haştîye înşa bikero.”

DEKLARASYON

 “Wisar tena têrabîyayîşê xozaye, qedîyayena zmistanî nîyo. Wisar, hem şexsê merdiman de hem zî şexsê xozaye de yeno manaya newebîyayîşî û şabîyayîşî. Sebebê pîrozkerdişê nê roşanî no yo: Ziwanî bi azadîye veng danê, gamî seba cuya baş û weşe, qisayî seba ameyeyê demokratîkî yenê vatene. Çunke seba şaranê ma Newroze yena manaya azadîye. Bi no munasebet, Newroze problemê şarî yê ke bi mucadele ameyî çareserkerdene û azadîye ke sey destkewteyanê şarî ameyê cakerdene îfade kena.

Newroze serkewtişê azadîye ya, xoverdayîşî ana rê ma vîrî. Nameyê xoverdayîşî Kawayo Asinkar o. Îqtîdar û rijnayox-çinkerdoxî yê ke bi maskeyê dewlete xo nimnenê zî Dehaq ê. Dehaq temsîlê kulturê ke aîdê şarî nîyê, merdim û xozaye ra dûrî yê yo. Dehaq seba ke weşîya xo biramo mezgê ciwanan wazeno û bi nê têgêrî keno ke ameyeyê şarî çin bikero. No zî musneno ma ke Dehaq dişmenê şarî yo. Xoverdayîşê Kawayî yê vera Dehaqî, wextanê verî ra heta ewro bi Newroze ameyo û no xoverdayîş israr û waştişê şarê Rojakewtena Mîyanêne ra wet çiyêk nîyo. Newroze do 21’ê Adare de, sey roşanê şaranê Rojakewtena Mîyanêne, dolima 2631’ine bêro pîrozkerdene. Newroze serê de hetê şarê Kurdî ra, seba pêro şaranê Rojakewtena Mîyanêne, yena manaya xoverdayîşê hezaran serran û emser zî hetê partîya ma ra do bi şîarê ‘Ma do ser bikewê, tecrîdî bişiknê’ bêro pîrozkerdene.

Newroze roja zanayîşî ya. Ewro roja xoşinasnayîşî ya. Karakterê Newroze yo tewr zelal, xoverdayîş o. Rûhê Newroze yê azad û xoverdayoxî tena Kurdî nêvurnayê û aver nêberdê. Xoverdayîşê 40 serre, pêroyê dinyaye de xeylî çiyî vurnayê. Newroze ewro seba pêroyê şaranê bindestan, mazluman û bênasnameyan yena manaya xoverdayîşî û pêro şarî bi no mana wayîrê nê rûhî vejîyenê. Newroze seba Dehaqanê ewroyî yê  ke wazenê komelî bê hafıza biverdê, qir bikerê re bîya tersêko pîl. Newroze seba şaranê Rojakewteya Mîyanênî û pêroyê şaranê bindestan bîya bayraq û roşanê azadîye. Na çarçewa de, serra 2019’î de ma hîna zêde muhtacê rûhê xoverdayîş û azadîye yê û dewro winasî de ma vera Newroze şonê. Heto yew ra kapîtalîzm seba ke alozîye ra raxelesîyo Rojakewtena Mîyanêne bi Şerê Dinyaye yê 3’yinî rijneno; heto bin raîtîfaqê AKP-MHP’yî bi polîtîkayanê qeyûmî keno ke îradeyê şarê Kurdî û mucadeleyê ci yê  azadî û demokrasîyî  biqedno, çi dest ra yeno keno û dewrêko winasî de ma do vera Newroze şorê.

Îtîfaqê AKP-MHP’yî hêrişê destkewteyanê Kurdan keno, netewperestîye pîjîkneno û mabênê şaran de dişmenîye fîno kar. Îqtîdarê AKP-MHP’yî ekonomîyê Tirkîya seba şerî xerc keno û bin o qeyde keno ke payan ser o vindero. No îtîfaq bi talan, bi rant, bi şer û netewperestîye vîneno ke êdî nêeşkeno bibo sekewte û naye ra zî her ke şono beno xedar. Îqtîdarê AKP-MHP’yî pêro hêzê dewlete yê sey burokratîkî, okonomîkî,leşkerîyî û çapemenîye seferber kerdê û keno ke zafrengîye û cîyayîya şaran talan bikero û yewrengî û yewvengîye bikero wayîrê hukmî. La reyna zî xoverdayîşê şaran nêşiknayo û coka handê bîyo har. Bi taybetî zî grevê vêşanîye yê ke bi serkeşîya Leyla Guvene ameyê destpêkerdene, vera sîstemê zulimkarîye de, mûcadeleye pêroyê şaran temsil kenê. Nê grevê vêşanîye yê ke her roje hîna zêde benê vila û ewro rewşa krîtîke de yê, tena seba yew babetî yenê kerdene; seba şikitişê tecrîdî. Ganî dewlete nê vengî biheşno û goreyê qanûnan tê bîgêro.

21’ê Adare de, senî ke 8’ê Adare de kerd, bi mîlyonan merdimî do seba ke tecrîdê serê Birêz Abdullah Ocalanî bêro şikitene, bivejîyê meydanan û vengê xo bikerê berz. Erkanê dewlete zî baş zano ke bi şikitişê tecrîdê serê Birêz Ocalanî faşizm beno binkewte û rayîrê azadî û demokrasîyî a beno. Coka ver de vindenê û tersenê. Ganî nêro xo vîrî kerdene ke, ewro tecrîd her hetê welatî ra bîyo vila. Tecrîd rijyayîşê ekonomîyî yo, şer o, qedîyayîşê zîreetî yo, vera şarê xo zurkerdene yo, hîna zêde dewlemendbîyayîşê dewlemendan o, zêdebîyayîşê bêkarîye yo, sifreyanê ma de kêmîbîyayîşê nanî yo. Nê pêro bi dişmenîya Kurdan nênê nimitenê. Çunke ewro mucadeleyê estbîyayîşî her ca ra bîyo vila. Dewa Baxozî ya Dêra Zorî ra bigîrê heta Kobanê. Cizîre ra bigê heta Cerrahtepe, her kes vera nêheqî û xirabîye do xo ver dano.

Îqtîdarê AKP-MHP’yî teber de ameyo tecrîdkerdene û zerê de zî rijîyo de û tehdîdê ke keno zî senî ke tarîx de zî yeno dîyayene, tehdîdê dîktatoran ê û peynîya ci nişan danê. Îqtîdarê AKP-MHP’yî hêrişê îradeyê Kurdan keno. Weçînitoxanê ma hedef gêno, qeyûman tayînê şaredarîyanê ma keno û her çiyî ra ver keno ke sazîyanê cinîyan ê Kurdan mabên ra wedarno. Kreşanê Kurdîyan pa dano, park û baxçeyê ke nameyê şexsîyetan Kurdan ê pîlan nîyê pa vurneno, nameyê tax û sukan ê Kurdîyîyan û tabelayan bi ziwanê Kurdîyan keno berz. Ma do kerdenanê zîhnîyetê qeyûmî do, 31’ê Adare de çin bikê û serkewteyanê şarê xo newe ra bidê şarî dest.

21’ê Adare de bi desan bajaran de, bi seyan qeza û nahîyeyan de, ma do pîya Newroze pîroz bikerê û roja Newroze seba ma bibo roja yewîye. Ma soz danê ke ma do bi rûhê Kawayê Asinkarî xo ver bidê û vera Dehaqê zalimî mucadeleyê xo hîna bikê berz. Wezîfeyê ma o yo ke ganî ma Dehaqanê ewroyî ver mucadele bikê. Naye ra zî,ma her keso ke girêdayîyê rûhê azadîye yo, ma pêro şaran dawetê Newroze kenê û vanê bêrê ma yewbînî ra vajê merheba û bi renge wisarî bipulisîyê yewbînan ra. Newroze hêvî ya, cesaret a, roja yewbîyayîşî ya. M abi mîlyonan, hêvî û cesaretî her ca ra bikê vila. Newroze pîroz bo.”