Bi vengdayîşê Trûmpî, Almanya de, derheqê çeteyanê DAÎŞ’î yê ke destê YPG‘yî de esîr ê de munaqeşeyî her ke şonê benê zêde. Tayê sîyasetmedarî vanê wa heqê hemwelatijîye ya çeteyan dest ra bêro girewtene.
Zêdeyêrê xo cinî û domanî, nêzdîyê 200 hemwelatijê Almanya yê endamê DAÎŞ’î destê YPG‘yî de yê. Nêzdîyê 40 çeteyê DAÎŞ’î yê hemwelatijê Almanya xeylî sûcê giranî kerdê. Hukmatê Almanya heta nika na rewşe peygoş kerda û bi peyamê Serekê DYA Donald Trûmpî yê peynîya hewteyî, na babete amî rojdem. Trûmpî peyamê xo yê twîtterî ser wina vatbi: “DYA Qralîyetê Yewbîyayeyî, Fransa, Almanya û hemkaranê xo yê bînan ê Ewropa ra wazeno ke, seba mahkemekerdişê 800 şervananê DAÎŞ’î yê ke Surîye de ameyê pêgirewtene, game bierzê.“
Îdareyê Berlînî heta nika vatenê; “Sûrîye de temsîlkarîya ma ya fermîye çin a, no sebeb ra zî derheqê hemwelatijanê Almanya yê Sûrîye de, ma xeberanê zelalan nêgênîme.“ Serekê DYA Trûmpî na babete arde rojdem û Almanya de na mesela ser munaqeşeyî bîyî zêde.
HIQÛQNASÊ ALMANYA: GUANTANAMO Û DEN HAAG NÊBENÊ
Medyaya Almanya de tayê şîroveyî yenê kerdene û tayê sîyasetmedar û pisporî wazenê ke wa sey Guantanamoyo ke DYA vera El Qaîdeyî viraştbî, yew hepisxane bêro viraştene, yan zî wa Mahkemeya Sûcanê Şerî yê Mîyanneteweyî yê Den Haagî de bêrê muhakemekerdene.
La hiqûqnasî vanê qanûnê bingehên ê Almanya de, nê di versîyonan rê ca çin o. Wezîrê verî yê pawitişî û dadgerê ceza Prof. Rûpert Scholzî va: “Qanûnanê ma de qetîya Guantanamo rê ca çin o. Çunke ma heta ke mevejê mahkeme, nêeşkenê yew sûcdarî bierzê hepisxane. La Almanya ver de wezîfeyêko xeylî bizehmet esto û ganî hemwelatijanê xo peyser bigîro.“
Pisporê Qanûnê Bingehênî Prof. Ûlrîch Battîsî zî nîşan da ke qanûnê Almanya destûr nêdanê ke wa hemwelatijê xo ci vejîyê verê Mehkemeya Şerî ya Mîyanneteweyî ya Den Haagî. Prof. Battîsî ard ziwan ke eke îmkanê viraştişê mehkemeye welatêk de çinêbo, o wext mehkemaya sûcanê şerî ya Den Haagî eşkena bêro pêser. Battîsî reyna va: Mehkemeya winasîye Den Haag de nê, ganî Almanya de bêra ronayene."
MA DO HEQÊ ÎNAN A HEMWELATIJÎYE BETAL BIKÊ
Wezîrê Karanê Zereyî yê eyaletê Baden- Wurttembergî Thomas Stroblî zî waşt ke, heqê hemwelatijîya Almanya yê çeteyanê DAÎŞ’î bêro betalkerdene. Stroblî rojnameyê Bîldî rê qisey kerd û wina va: “Goreyê qanûnan, yew kes eke bikewo mabênê yew rêxistinê xerîbî, o wext no yeno na mana ke ganî heqê hemwelatijîya ey bêro betalkerdene. No qanûn seba endamanê DAÎŞ’î zî ganî bêro bicaardene.“ La goreyê tayê pisporan zî, betalkerdişê heqê hewelatijîye hende asan nîyo.
Wezîrê Karanê Zereyî Horst Seehoferî zî nîşan da ke qebûlkerdişê DAÎŞ’îyan ganî goreyê şertan bo û rojnameyê “Suddeutschen Zeîtungî“ rê wina qisey kerd: “Hîna ke teyareyî rê nêameyê siwarkerdene, ganî dosyayê sûcî yew bi yew bêrê cigêrayîş û goreyê ney bêrê qebûlkerdene.“
Nê munaqeşeyî pêroyê Ewropa de yenê kerdene. Çend rojî naye ra ver, temsîlkaranê hukmatê Danîmarka û Îngilîstanî zî kerd eşkera ke, ê do hemwelatijanê xo yê ke endamê DAÎŞ’î yê qebûl nêkerê. Heta nika Fransa, Endonezya, Rûsya, Fas û Sûdanî hemwelatijê xo yê endamê DAÎŞ’î yê ke destê YPG’yî de yê waştî.
