Dewlete xora mergê esîran waştêne

Leşker û polîsanê esîran 7ê hezîrana 2018î de kamerayan rê qisey kerd û pare kerd ke dewlete înan peygoş kena û cuya înan visnena binê tehlukeyî.

Artêşa tirke herêma Garê de kampa esîran daye bombayan ver û bîye sebebê mergê 13 kesan.Dewleta tirke, îqtîdar, artêşa tirke û medyaya tirkan PKK sûcdar kerd. Fermandarîya Qerargehê Merkezê Pawitişê Şarî (MPŞ) da zanayene ke operasyonî xelisnayîşê esîran nê îmhaya înan armanc kerdbi. Hukmatê tirkî heta nika vengdayîşê keyeyanê esîran, xîretê rêxistinanê komelê sivîlî mîyan û peygoş kerdî. Nika zî hukmatî têkilîyanê teber û zereyî de xebatan keno. Labelê nê esîrî verî venga îqtîdar û dewlete dabi.

9 leşker û polîsan 7ê hezîrana 2018î de ANFyî rê qisey kerdbi û eşkera kerdbi ke dewlete înan peygoş kena û cuya înan visnena binê tehlukeyî. Esîran wina qisey kerdbi:

Sedar Sorgun: Ez Erziromij a û mi Zîndanê Wanî de leşkerîye kerdêne. Îzîn de 13ê tebaxe de gerîlayanê PKKyî kontrolê rayîrî de ez esîr kerda. 3 serrî ez tîya de ya.Heta nika çew nêgêra ma nêpersa. Ma zanenê ke ne hukmat ne partîyî ne zî TSK gêreno ma, wayîrê ma vejîyenê. Meseleya kurdan de wa wird terefî zî mesuldarî bigêrê û mesele safî bikerê.

Umît Gicir: Ez Balikesîrî ra ya. 21ê êlula 2016î de Colemêrg de PKK ez esîr girewta. 2 serrî vîyartî. Ganî sîyasetmedarî, rêxistinê komelê sivîlî, selahîyetdarê dewlete seba ma çîyêk bikerê. Ma HDP û CHP û partîyanê bînan ra pawenê ke seba ma çîyêk bikerê.

Semîh Ozbey: Ez Meletî ra ya. 17ê êlula 2015î de wexto ke ez Dêrsimî ra şîyêne Meletî esîr bîya. Ez nêzanena seba ma xîret yeno kerdene yan nê. La wa destê kamî ra çita yeno bikero.Komeleya Heqanê Merdiman yan zî komeleyê bînî seba ma çîyêk bikerê.

Adîl Kabakli: Ez Osmanîye ra ya. Wexto ke ez şîyêne yewîna westeyan Dêrsim de PKK ez esîr girewta. 3 serrî yo çewî ma ra behs nêkerd. Ma dewlete ra, her kesî ra çîyêk pawenê. Ma venga CHP, AKP û pêro partîyan danê. Çira ê seba ma çîyêk nêkenê?

Muslum Altintaş: Ez Riha ra ya. 2ê teşrîna verêne ya 2015î de Dêrsim de tepişîyaya. Ez venga hukmat û dewlete dana ke wa seba ma têbigêrê. Hende wezîr û wekîlî çira qey ma çîyêk nêkenê.

Mevlut Kahveci: Ez Eskîşehîrî ra ya. 21ê êlula 2016î de ez Colemêrg de esîr bîya. Seba ma xîretêk nêno kerdene. Nika wextê weçînayîşî yo la reyna behsê ma nêno kerdene.

Sedat Yabalak: Ez Mersînî ra ya polîs a. 28ê temmuza 2015î de wexto ez Erziromî ra şîyêne Riha Amed de esîr bîya. Ez venga selahîyetdaranê dewlete dana ke wa seba ma çîyêk bikerê. Ma zî wazîfedarê dewlet ê wa dewlete ma peygoş nêkera.

Suleyman Sungur: Ez Sêrtî ra ya. Rayîrê Licê-Amedî de ez esîr bîya.Ma HDP, AKP, CHP û AKPyî ra çîyêk pawenê. Çend roşanî vîyartî xebera ma pê keyeyanê ma çin a. 40 serrî yo no şer dewam keno. Wa hînî haştîye bêra.

Huseyîn Sari: Ez Maraşî ra ya, çawişo pispor a. 13ê tebaxa 2015î de Qers de esîr bîya. 16ê tebaxe de qaşo mi veyve kerdêne. 3 serrî yo ez cinî û keyeyê xo ra cîya ya. Heta nika çew wayîrê ma nêvejîyê. Ez nêzanena ma do biresê keyeyê xo yan nê.

HPGyî hîşyar kerdbi

Fermandaranê HPGyî ra Mahîr Denizî 17ê êlula 2019î de ANFyî rê pare kerd ke îqtîdarê AKP-MHPyî seba esîran xîret nêkeno û seba ke pê hêrişê hewayî bikişo wazeno cayanê înan tesbît bikero.

Fermandar Mahîr Denîzî vatbi: ''Dewleta tirke û rayaumûmîye nê esîran peygoş kenê. Dewlete wazena nê esîran pê hêrişê hewayî bikişa. Çunke dima ê do vajê 'PKK polîs û leşkerê ma înfaz kerdî' ma sûcdar bikerê. Eke keyeyê nê esîran wazenê domanê ci weş û war abigêrê wa AKP û Erdoganî ra bipersê ke seba domananê înan se kerdo. Xora keyeyî do nêeşkê cewabêk bigêrê çunke dewlete wazena esîran bikişa. Eke çîyêk bêro sereyê nê esîran mesuldar Erdogan û rejîmê AKP-MHPyî yo.

Mektubê ke Mahîr Denîzî destûr daye esîran keyeyanê xo rê binusê Merkezê Pêroyî yê Komeleya Heqanê Merdiman (ÎHD) de ameyî verdayene. Keyeyî seba mektuban ameyî Anqara. Keyeyan dima Hemserekê ÎHDyî Ozturk Turkdoganî û îdarekar Racî Bîlîcîyî reyde 29ê gulana 2019î de kombîyayîşê çapemenîye kerd.

Turkdoganî vist vîrî ke înan 2015 de HPGyî rê esîrêk teslîm girewt û ê amade yê ke reyna mabênçîtî bikerê. Turkdoganî ard ziwan ke înan keyeyanê esîran reyde xeylêk carî selahîyetdaranê dewlete reyde pêvînayîş kerd la gamêke aver nêerzîyaye. Turkdoganî pare kerdbi ke ganî her kes seba teslîmê esîran xîret bikerê. Tukrdoganî dabi zanayene ke Wezîrê Karanê Zereyî cewab nêda muracatê seba pêvînayîşî. Tukrdoganî vatbi: ''Rayaumûmîya Tirkîya ganî nê 13 kesan ra behs bikera ke 4 serrî yo keyeyê xo nêdîyî.''

Keyeyan veng da

Heman kombîyayîşî de babîyê Muslum Altintaşî wina qisey kerdbi: ''Mi lajê xo kerd pîl, şawt leşkerî. 4 serrî vîyartî. Ez venga dewlete dana ke şima çita wazenê? 4 serrî yo nê merdiman leşkerê to girewtî la dewlete vana 'Ez pê nêkena.' Wa ê bimirê? Dima şima do merasîm bikerê û madalya bikerê pa? Nê çîyan war verdê. Ma doman nîyê.''