Heyetê Teqîbkerdişê Grevê Vêşanîye, derheqê Leyla Guvene û xoverdayoxanê grevê vêşanîye yê ke hepisxaneyan de yê de yew rapor amade kerd. Heyetî raporê xo, bi yew kombîyayîşî, Şûbeya ÎHD’yî ya Stenbolî de kerde eşkera. Parlamenterê HDP’yî Zeynel Ozen zî beşdarê kombîyayîşî bi û rapor hetê Sereka Şûbeyê Stenbolî Gulseren Yolerî ra ame wendene.

Bi game nêeştişê hukmatî mergî benê zêde

Yolerî bale ante rewşa weşîye ya çalakwananê grevê vêşanîye ser û va kesê ke 1’ê Adare ra ver kewtê grevê vêşanîye, rewşa weşîye ya înan bîya girane û wina dewam kerd: ”Leyla Guvene û xeylî çalakwanê bînî, hetê rewşa weşîye ra astêko xetere de yê. Merdimî seba ke bale biancê talebanê xo ser kewtê grevê vêşanîye. Çunke ci rê rayîrêko bîn nêameyo verdayene. Ûgûr Şakarî 21’ê Sibate Almanya de, Zulkuf Gezenî 17’ê Adare de, Hepisxaneyê Tîpê F’yî yê Tekîrdagî de, Ayten Beçete 22’yê Adare de, Hepisxaneyê Tîpê M’yî yê Cinîyan ê Gebze de, Zehra Saglame 24’ê Adare de, Hepisxaneyê Tîpê T’yî yê Oltuyî de, Medya Çinare zî 25’ê Adare de, Hepisxaneyê Tîpê E’yî yê Mêrdînî de bi çalakîya fedaîyîye peynîya cuya xo arde û Wezîrê Edaletî seba çareserîye qet çiyêk nêkeno û mergê girewteyan temaşe keno.

Hukmatî qanûnî û huqûq binpay kerdî û Îmrali de Abdullah Ocalan û girewteyanê bînan rê polîtîkayanê tecrîd û îzolasyonî kerdî dewre û ewro nê tecrîdî krîzê merdimahîye veto meydan. Ma Sey Heyetê Teqîbkerdişê Grevê Vêşanîye, sere ra nat prosesî teqîb kenê. Ma taleb kerd ke wa heyetê bêhetî bêrê awankerdene û girewteyan de seba çareserîye pêvînayîşî bêrê kerdene. La ewro rewşe vejîya teberê kontrolî û her roje hepisxaneyan ra cenazeyêka neweye vejîna.

Ma yewîyê Heyetê Teqîbkerdişê Grevê Vêşanîye vanê heqê cuye heqêko pîroz o û ganî çalakîyê winasîyî nêrê kerdene. La her çiyî ra ver ma wazenê ke wa talebî bêrê qebulkerdene û tecrîd mabên ra bêro wedaritene. “

Yolerî ra dima, endamê Heyetê Rayberdişî yê Odaya Tabîpan a Stenbolî Mûrat Ekmez o ke Heyetê Teqîbkerdişê Grevê Vêşanîye de zî ca gêno, raporo ke ameyo amadekerdene kerd eşkera. Qaso ke rapor de ca dîyayo ci, rewşa weşîye ya çalakwananê Hepisxaneyê Bolu, Bakirkoy, Gebze, Sîlîvrî, Bandirma, Duzce û Edîrne bîya girane. Goreyê raporî Gebze de 1’ê Adare ra ver 11, nika 31 kesî; Bolu de 1’ê Adare ra ver 5, nika 88 kesî; Bakirkoy de 1’ê Adare ra ver 6 nika 29 kesî; Sîlîvrî de 1’ê Adare ra ver 17 nika 193 kesî; Maltepe de 1’ê Adare ra ver 4, nika 23 kesî grevê vêşanîye de yê.

Rewşa girewteyan

Rapor de derheqê rewşa girewteyan de beyanatê winasîyî ameyî dayene:

“Bolu: Şekir, lîmone, û sole dîyena girewteyan la qaso ke ci rê bivejo nê, kêmî dîyena înan. Reyna îhtîyacîya înan a karbonatî nêna dîyayene. Girewteyan de qasê kêmîbîyayîşê 17 kîloyan ameya tespîtkerdene.

Bakirkoy: Çalakwananê grevê vêşanîye de, hîre ci şîyayîş, vindbîyayîşê sencî, dejê sêneyî, dejê zereyî, dejê mobike, dejê sereyî, ranêkewtiş û kêmîbîyayîşê kîloyî ameyo tespîtkerdene.

Sîlîvrî: No hepisxane de 193 girewteyî grevê vêşanîye de yê. Qaso ke xebere ameya girewtene, ekîbê weşîye wexto ke şonê kontrolan vanê “Wezaretê Edaletî ferman dayo ma, eke rewşa şima ke bibo girane ma do mudaxaleyê şima bikê. Ma ke mudaxale nêkerê, ma do wezîfe ra bêrê eştene.” Naye ser çalakwanan Wezaretê Edaletî rê waştişname nuşto û waşto ke înan rê mudaxale nêro kerdene. La îdareyê hepisxaneyî nê waştişnameyî nêgirewtê û red kerdê. Çalakwanan de nêweşîyê sey virtişo gonin, destawa pîle ya gonine, hetê dîyayîşî ra kêmbîyayîş, dejê zereyî, adiro berz, û kîlo kêmkerdişî ameyê tespîtkerdene.

Bandirma T1: Vîtamînê B’yî nêno dayene, sey nêweşîya girewteyanê binan tîya de zî eynî nêweşîyî peyda bîyê û xerepîyayîşê rîtmê qelbî  zî ameyo tespîtkerdene.

Duzce: Qaso ke xebere ameya girewtene girewteyî pêroyê cugehanê şîrigkîyan ra ameyê tecrîdkerdene. Girewteyî yenê îzolekerdene. Nê hepisnaxeyî de îdarekarî goreyê xo şonê girewteyan ser û memurê pawitişî yê înfazî girewteyan rê tedayanê psîkolojîkan kenê. Heqê girewteyan yenê îxlalkerdene û eke wina şoro, rewşe do hîna bibo xirab. Girewteyî erzînê hucreya tek kesine, bê refaqatkar yenê girewtene. Reyna kêmîbîyayîşê kîloyî zaf zêde ameyo tespîtkerdene û virtişo gonin, destawa pîle ya gonine, tansîyono berz ameyo dîyayene.

Edîrne: Nê hepisxaneyî de zî doktorî roja 60’yine ra dima vîtamînê B12’î nêdayo nêweşan û çalakwanan 10 rojî no vîtamîn nêgirewto. Teqîbo tibî wext de nêno kerdene. Hetê Wezîrê Weşîye ra yew heyeto ke 3 doktoran ra ameyo ronayene hepisxane de girewteyî muayene kerdê û nimûneyê gonîye girewtê. Nîmûneyan de erjê gonîye normalî ra kêmî vêjîyê û reyna virtişo gonin, destawa pîle ya gonine, tansîyono berz ameyo tespîtkerdene.

Fîncanci: Rewşe zaf giran a

Wendişê raporî ra  dima, Serekeka Weqfê Heqanê Merdiman ê Tirkîya Prof. Dr. Şebnem Korur Fîncanci qisey kerd. Fîncanci va rewşe zaf giran a û menga Kanûne ra nat hepisxaneyan de şert û mercî her ke şonê benê xirab û giranî. Fîncane va sîstem 300 çalakwananê grevê vêşanîye rê nêvejeno la nika 5 hezarî girewteyî grev de yê û bi nê sîstemî îhtîyacîya nê çalakwanan do nêro dîyayene. Fîncanci va Tirkîya derheqê grevanê vêşanîye de wayîrê tecrubeyî ya û wina dewam kerd: ”Qilawizî estê. Nê qilawizî her tim hekîman rê yenê erşawitene, la zaf bale nêdîyena ci. Sey nimûne karbonat tayê cayan de nêno tedarikkerdene.

Reyna doktorê hepisxaneyan vanê ganî roja 60’yîne ra dima vîtamînê B12’î nêdîyo çalakwanan. La qilawizê ma de beyanatêko winasî çin o. No vîtamîn ke nêro dayene, o wext sînîran de xisar peyda beno û beno vila. Xora Yewîya Tabîbanê Dinyaye zî vana bi taybetî vîtamînê B12’î bêro girewtene.”

Ganî tecrîd bêro wedaritene

Fîncanci wina dewam kerd: ”Çi heyf ke rewşe nika resta astêka bîne. Merdimî  xo kişenê û peynîya cuya xo anê. Ganî ma bizanê ke ciwîyayîş zaf biqîymet o. Ma doktorî ganî heqê ciwîyayîşî bipawê. Reyna ganî ma baş bizanê ke mudaxele exlaqê hekîmîye nîyo. Ma hekîmî ganî hurmet bimusnê tercîhê înan ê tedawîye û çalakîyanê înan.Seba ke merdimî nêbê seqet çi ma dest ra yeno ganî ma ey bikê. Ganî ma sebeban mabên ra wedarê. Kesê ke wazenê xo bikişê, ganî ma înan îqna bikê û sebebanê xokiştişî fehm bikê û mabên ra wedarê. Yanî ganî ma tecrîdî mabên ra wedarê. Îşkenceyo ke hepisxaneyan de yeno kerdene, ganî ma ê îşkenceyî wedarê. Ganî girewteyî bi vêşanîye û bedenê xo, seba ke veng bivejê çalakîyan nêkerê. Ganî ma înan rê bibê veng û nê sebeban mîyan ra wedarê.

Ganî heyetê bêhetî û teqîbkerdoxî bibê

Girewteyî doktor û hekîmanê hepisxaneyan, sey memurê wezîrê edaletî vînenê û bawerîya xo pê nêanê. Ganî yew heyeto bêhet ê hekîman bêro ronayene û tedawîyî hetê nê heyetî ra bêrê kerdene. La hukmat serra 2012’î ra nat nêverdano ke heyetê bêhetî bikewê hepisxaneyan. No çiyêko baş nîyo. La pêroyê dinyaye de rêxistinê sivîlî nê çiyan de wezîfe gênê.”

Tecrîd her kesî ser esto

Fîncanci ra dima parlamenter Zeynel Ozelî qisey kerd. Ozelî wina va: ”Ma ke vajê tecrîd tena Îmrali de esto, ma xeletîye kenê. Na polîtîkaya pêroyîye ya. Dewlete bi na polîtîka şona karkeran, kedkaran, Kurdan ser. Ganî ma naye rast bivînê. Merdim vera faşîzmî ancax bi mucadeleyê pêroyîyî eşkeno vindero.”