Zîndananê Tirkîya de bi temamî 314 hezar û 502 tepişte û hukmwerdeyî est ê. Qaso ke ÎHDyî tesbît kerdo nînan ra 604 tepişteyê nêweşê giranî yê, hezarêk û 605 tepişteyî nêweş ê û nêeşkenê zîndan de bimanê. Xeylêk tepişteyê nêweşî zî seba ke îmkanê pakîye çin ê, werd nêdîyeno û nênê tedawîkerdene, dinyaya xo bedilnenê. Her roje tepişteyêk/e bi şikdarî zîndan de mireno/a. Rayaumûmîye rê yeno vatene ke 'xo kişto' yan zî 'meseleya weşîye ra merdo.' Rixmê muracatê hende dezgeh, avûkat û keyeyan zî mergê şikdarî yê tepişteyan heta nika nêameyî cigêrayene û babete nêameye ercnayene.

Serra 2002yî ra nata wextê îqtîdarê AKPyî de zîndanan de 978 tepişteyan dinyaya xo bedilnaye. Goreyê serran hûmara tepişteyanê ke zîndan de dinyaya xo bedilnaya wina ya:

2002: 31

2003: 20

2004: 32

2005: 18

2006: 17

2007: 6

2008: 46

2009: 42

2010: 41

2011: 41

2012: 83

2013: 33

2014: 50

2015: 227

2016: 21

2017: 22

2018: 28

2019: 70

2020: 60

2021: 52

2022: 35

Hemserekê Komeleya Heqanê Merdiman (ÎHD) ya Anqara Fatîn Kanatî derheqê babete de ANFyî rê qisey kerd.

Kanatî vat: ''978 hûmarêka zaf a. Nînan ra tayî nêweşîye ra merdê bi la taybetî serranê 2010an ra dima xeylêk tepişteyan netîceya kerdişanê xiraban û îşkenceyî de dinyaya xo bedilnaya. Coka na bîlanço bîlançoyêka zaf tehlukeyîn a. Bîlançoya şermî ya. Na bîlanço pratîkê dewlete eşkera kena.''

Kanatî bale ante rewşa tepişteyanê nêweşan ser û vat: ''Tepişteyê nêweşî ge terkê mergî benê, ge zî odayêka nêweşxaneyî yan zî revîrê zîndanî de mirenê. Nê kerdişî îşkence, rîyê îşkenceyî ra mergî, cigêrayîşê rûtî, îstîsmarê cînsîyî, cezayê dîsîplînî, astengkerdişê pêvînayîşan, polîtîkaya tecrîdî; nê pêro nîşaneya metodê îdareyê welatî yê zîndanan eşkera kenê.''

Kanatî ard ziwan ke sey ÎHDyî ê derheqê rewşa tepişteyanê nêweşan û merganê şikdaran de raporan amade kenê. Kanatî vat: ''Ma derheqê ney de notê tarîxî û ameyoxî gênê. Ma wazenê rewşa zîndanan hetê heyetêkê xoserî ra bêra cigêrayene la cewab nêdîyeno waştişê ma.''