YE bi kamyew bahaneyan PKK mîyanê lîste de ca kerd?
Dima ke Dîwanê Edaletî yê Ewropa bahaneyê ke PKK mîyanê lîsteya terorî de verdayî, kêm dîyî, Yewîya Ewropa lîsteya Amerîka û Îngilîstanî de çare dîye.
Dima ke Dîwanê Edaletî yê Ewropa bahaneyê ke PKK mîyanê lîsteya terorî de verdayî, kêm dîyî, Yewîya Ewropa lîsteya Amerîka û Îngilîstanî de çare dîye.
Hedefê kampanyaya ke keyepelê ''Justice For Kurds'' ((https://justiceforkurds.info) arêdayîşê çar mîlyon îmzayan o. Îmzayî Konseya Wezîran a YE û Wezîrîya Karanê Teberî ya Amerîka rê erşawîyenê.
Seba ke polîtîkaya krîmînalîzekerdişî ya vera kurdan biqeda ganî PKK lîsteya terorî ra bêro vetene. La YE bi kamyew sebeban PKK kerd mîyanê na lîste?
Prosesê bira qedexeyê Almanya
Hêverî 1993 de dewleta Almanya 'qanûnê komeleyan' kerd sebeb û xebatê PKKyî qedexe kerdî. O çax Almanya hema PKK sey 'rêxistinêka terorî' nêdîyêne zî berê dezgehanê kurda kilît kerdî û cezaya zîndanî û pereyî daye aktîvîst û sîyasetmedaranê kurdan.
Amerîka 10ê tebaxa 1997î de PKK mîyanê 'organîzasyonanê terorîstan ê xerîban' ca kerd. Na bire ra dima Îdareyê Almanya gama verêne ya Komployê Mîyanneteweyî eşte. Wezîrîya Karanê Teberî ya Amerîka serebûtê wextê şerê gemarinî yê serranê 90an û birê mehkemeyanê dewleta tirke kerdî bahane û PKK mîyanê lîsteya terorî de ca kerd. 3 serran ra dima bi heman bahaneyan Îngilîstanî 20ê temmuza 2000î de zî heman çi ard ca. Kanada û Japonya serra 2002î de, Avusturalya 2005 de, Zelandaya Newîya 2010 de bi heman bire PKK kerd mîyanê lîsteya terorî.
Lîsteya yewine ya YE de PKK çinbi
Hêrişanê 11ê êlula 2001 ra dima îdareyê Washingtonî bi bahaneya 'astengkerdişê terorîzmê mîyanneteweyî' tedaya YE kerd. Goreyê Amerîka, YE derheqê 'têkoşînê vera terorîzmî' de qels manena. Naye ser o kanûna 2001î de YE bi tedaya Amerîka 'lîsteya rêxistinan ê terorîstan' awan kerde.
Lîsteya verêne Ye 28ê kanûna 2001î de eşkera kerde ke tede 12 rêxistinî estbîyî la PKK çinbi. La dima ke dewleta tirke û hêzê dinya kewtî mabên Konseya Wezîran a YE 2ê gulana 2002î de PKK zî mîyanê na lîste de ca kerd.
Brukselî wextê muzakerayanê endamîya YE yê bi Tirkîya de tewirê xo vurna û bi biranê mehkemeya tirkan waşt PKK mîyanê lîste de bêro cakerdene. Goreyê cigêrayîşanê ANFyî mabênê 2003-2013î de PKK mesuldarê 68 serebûtan ame dîyene. La balkêş o zafê nê hêrişan wayîrê doneyanê eşkerayan nîyê û têna goş ame dayene îdîayanê dewleta tirke.
YE sûcê ke dewleta tirke kerdbî eşt milê PKKyî. Mîsal teqayîşê mayînî yê 27ê gulana 2009î ra PKK mesuldar dîya la mesuldar leşkerê payeberzê artêşa tirke bi û heta nê sûcî ra nê kesî ceza girewte.
29ê êlula 2007î de dwwa Hemanî ya Elkê de wesayîtê sivîlan dîyabi guleyan ver û 7 qoricîyî kişîyabî. Raporê Mazlum-Derî û ÎHDyî de eşkera bibi ke yew eleqeyê PKKyî bi nê hêrişî çin o û plansazîya nê hêrişî leşkeranê tirkan kerda. La YE no zî eşt milê PKKyî ser.
2018 ra nata qet yew argumano eşkera yê YE çin o
Vera nehuqûqîyanê YE 2014 de îdarekaranê PKKyî Murat Karayilan û Duran Kalkanî bi rayîrê avûkatanê xo yê holandayîjan muracatê Dîwanê Edaletî yê Luksemburgî kerd. Organê muhakemekerdişî bira xo 15ê teşrîna peyêne ya 2018î de daye.
Dîwanê Edaletî yê Ewropa bahaneyê YE kêm dîyî û bire daye ke PKK bi nê sebeban nêeşkeno mîyanê lîsteya terorî de bêro cakerdene. Bire ra dima Îngilîstanî seba ke PKK mîyanê lîste de bimano reyna muracat kerd û 9ê çeleyê 2019î de PKK reyna lîste de ame cakerdene.
Narey Konseya Wezîran a YE bira serebûtanê verçiman mîyanê bahaneyan ra vete. Herinda ci de YE lîsteya Amerîka û Îngilîstanî xo rê kerde binge. Konseya Wezîran sibata 2021î de seba ke lîste newe bikera dewa akerde. Nika Luksemburg de derheqê PKKyî de 3 dewayî estê, Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdan 19ê temmuza 2021î ra nata ke PKK newe ra lîste de ame cakerdene kampanya geşêr keno.
Çarçewa kampanya de heta nika bi hezaran kesan, wekîlan, hunermendan, senatoran, serekanê partîyan, rojnamegeran, huqûqnasan ûsn. venga YE û Amerîka da ke PKK mîyanê lîste ra bêro vetene. Înan ard ziwan ke heta ke PKK mîyanê na lîste de bêro cakerdene tedaya vera kurdan do nêqeda.