Cinîyan ra vengdayîş: Ma her ca de kurdkî qisey bikerê

Cinîyê ke tewrê komxebata ziwanî bîyî semedê wayîrvejîyayîşê ziwanê kurdkî veng da û waşt ke wa her cayê cuye de kurdkî bêro qiseykerdene.

Platformê Ziwanê Kurdkî ke 9 partîyanê sîyasîyan ra pê yeno, komxebatêk viraşte û derheqê ziwanî de qerarê muhîmî girewtî. Cinîyan komxebate ser o dîyar kerd ke ganî kurdî ziqaqan de, keye de, cayê karî û dezgehan de Kurdkî qisey bikerî, binusî û biwanî.

Çend rojî verî temsîlkarê Partîyê HDP, DBP, OSP, PDK, PDK-T, PSK, PAK, Partîya Merdim û Azadîye, Tevgerê Azadîye seba ke ziwanê Kurdkî aver şêrî û ziwan bibo ziwanê fermî Platformê Ziwanê Kurdkî awan kerd.

Platformî peynîya hewteyî de Komxebata Ziwanî viraşte û komxebate 2 rojan dewam kerde. Cinîyê ke beşdarê komxebate bîyî, derheqê komxebate û xebatê ke bêrî kerdene ser o qisey kerdî. Cinîyan ra Fahrîye Adsaya ke Weqfê Îsmaîl Beşîkçîyî de xebetîyena û açarnayîşan kena, dîyar kerd ke ziwan çîyo tewr muhîm o ke nasnameyê merdimî temsîl keno.

Adsaye va ‘Amed de zaf tay merdimî Kurdkî qisey kenî’ û wina dewam kerd: “Merdimî her ke şono hîna zaf benî marjînal. Ziqaqan de, otobusan de û cayê karî de zaf tay merdimî Kurdkî qisey kenî. Zerrîya Kurdîstanî de Kurdkî nîna qiseykerdene. Cok ra goreyê mi na komxebate xebatêka ereymende ya. Mabênê ziwan û sîyasetî de têkilîyêka muhîme esta. Eke dewlete rê bimano, dewlete wazena ma hemînan çin bikera. Cok ra ganî ma dewlete ra nê çîyan nêpawî. Labelê partîyan zî na babete de her tim pawitî û minet kerdî. Helbuk ziwan çîyêko ke merdim destûr bigîro û bikar bîyaro nîyo. Ganî ewil ma bi xo meşrûîyetê ci qebul bikerî ke wa kesê bînî zî rêz bigîrî.”

‘Wa herkes bi ziwanê xo biwano û binuso’

Hemsereka MED-DERî Mîne Karakaşe zî da zanayene ke ê do sey MED-DERî destek bidî xebatanê ziwanî û wina va: “Heme xebatê ma ziwanî ser o yî. Verê cû Kurdî-Der estbi, labelê badê ke ame padayene, ma berpirsîyarî girewte milê xo. Heta ke ma dest ra yeno, ma hewl danî bihêz bikerî. Ma hertim ‘gelo ma senî eşkenî ‘ziwanê xo aver biberî, bikerî ziwanê perwerdeyî û sewbîna’ ser o munaqeşeyan kenî. Waştişê ma o yo ke wa ziwanê ma bibo ziwanê fermî û bibo wayîrê statuyî. Kurdan ra zî waştişê ma o yo ke wa bi ziwanê xo qisey bikerî, biwanî û binusî.”

Seba ma çîyo esasî statu yo

Aktîvîsta Tevgerê Cinîyanê Azadan (TJA) û Ziwannas Mulkîye Bîrtane zî va ‘ziwan ziwanê herkesî yo, ameyîşê têhet ê 9 partîyan çîyo ke merdim şaş bibo, nîyo’ û wina domnaye: “No xaftila nêvejîya orte. Verê cû zî ziwanî ser o munaqeşeyî ameyî kerdene. Labelê gamêk nêameye eştene. Dewletî ziwanê xo kenî fermî û mecbûrî. Naskerdeyê Çînî Konfuçyusî ra persê ‘xebata sifteyîne ke ti bikerî çi ya?’ kerda. Konfuçyusî zî cewabê ‘ziwan o’ dayo. Wexto ke sebebê ci ey ra ameyo perskerdene, Konfuçyusî vato ‘çimkî şima ancax bi ziwanê xo eşkenî fikiranê xo vajî, bixebitî û edalet temîn bikerî’. Kurdî zî nika aye nuqta de yî.”

Wa bibo ziwanê fermî û wayîrê statuyî

Bîrtaneye dewamê qiseykerdişê xo de wina va: “Heta nika dewlete û şaran estena kurdan înkar kerdî. Nika zî vanî ‘Kurdî estî, labelê ziwanê înan çin o’. Eke şima Kurdkî qebul kenî, ganî şima ziwanê ci zî qebul bikerî. Dinya de nimuneyê çareserbîyayîşê problemê ziwanî estî. Eke estîya ma yena qebulkerdene, ganî ziwanê ma zî bêro qebulkerdene. Ma bawer kenî ke  têhetameyîşê partîyanê sîyasîyan do seba yewîya neteweyîye zî bibo gamêk. Seba ma çîyo esasî wa ziwanê ma bibo ziwano fermî û statuyêk qezenc bikero.”