Kurdîstan de şîdetê hêzanê çekdaran ê dewlete-II

Sereka Komeleya Cinîyan a Rosa Adalete Kaya pare kerd ke Kurdîstan de şîdetê hêzanê çekdaran ê dewlete û hêrişê cînsîyî têna vera cinîyan nê vera nasnameyê neteweyî yê kurdan yenê kerdene.

Sereka Komeleya Cinîyan a Rosa Adalete Kaya derheqê şîdet û hêrişanê cînsîyan ê hêzanê dewleta tirke de ANFyî rê qisey kerd.

Kaya da zanayene ke serranê peyênan de şîdet û hêrişê cînsîyî yê hêzanê dewleta tirke zêdîyayê û nê polîtîkayî camîyan de camêrdan rê yenê musnayene.

Kaya vat: ''Camêrdî waezê ke camîyan de goşdarî kenê benê zereyê keyeyan. Nê fikrî keye û dibistanan rê vila benê. Marîfetê xopawitişî yê komelî a raşte yew kultur o. Ma rê xopawitişo tewr girîng no yo ke kulturê xo biresnê ameyoxî. Cinîyî serkêşê nê kulturî yê. Yeno xîretkerdene ke komel erjan, vîr û tarîxê xo ra bêro dûrîvistene. No zî mojneno ke kulturê ma yê xopawitişî senî qels bîyo. Xopawitiş xocaardiş, xoaverberdiş, pêhesîyayîş û vilakerdiş o. Ma na babete de tay qels ê la ma seba ney zî xebatanê xo rê dewam kenê.

Tay keyeyî vanê qey eke xo û domananê xo teberê şîdetî de verdê eşkenê xo bipawê. La çîyo winasên çin o. Nê hetî de zî nê kesî maruzê şîdetê sîstemî manenê. Yanî şîdetî ra yew felat çin o. Coka ganî her kes wayîrê vîr, nasnameyê xo vejîyo.''

Kaya da zanayene ke a raşte pêro hêrişê vera kurdan hêrişê vera nasnameyê neteweyî yê û vat: ''Kurdî  bi se serran o erjan, ziwan û kulturê xo war nêverdenê. Şîdeto ke yeno kerdene şîdeto psîkolojîk o coka merdimî pê nêhesîyenê. Ganî komel bivîno ke wexto ke yew unîformakerde cinîyêka kurde rê şîdet keno a raşte nasnameyê ci yê kurdayetîye rê keno. Ganî cinîya ke maruzê şîdetî manena ney bivîna.

No şîdet têna seba ke a kese cinî ya nêna kerdene. Seba ke nê cinîyî cinîyê na cografya yê maruzê nê şîdetî manenê. Seba ke cinîyî şermayenê ke nê şîdetî eşkera bikerê mîyan kenê. Coka girîng o ke ma şîdetî eşkera bikerê. Keye bi keye bo zî ganî ma cinîyan rê qala ney bikerê. Hînî wexto ke ma înan de qisey kenê cinîyî eşkenê şîdetê hîsî û fîzîkî pênase bikerê. Mîsal cinîyî hînî zanenê ke xizanîya înan şîdetêko ekonomîk o. Têna naye nê ganî şîdetê polîtîkayanê şerê taybetî zî bêro behskerdene. Ez vana ma eşkenê ney bikerê. Çunke şarê kurdî qetî sereyê xo nêano war, hesas o û erjanê xo ra fek vera nêdano.''