Almanya hemwelatijê xo derheqê şîyayîşê Tirkîya de hîşyar kerdî

Wezaretê Karanê Teberî yê Almanya, rîyê gefanê Soylû û dergnêkerdişê wextê kartanê rojnamegeran ê çapemenîya Almanî ra hîşyarîyêka çetine daye hemwelatijanê xo yê ke do seba betlaneyî şirê Tirkîya.

Wextê kartê çapemenîye yê şefê buroyê ZDF'yî yê Stenbolî Jorg Brase, xeberdarê rojnameyê Tagesspiegelî Thomas Seibertî û rojnamegerê NDR'yî Halîl Gulbeyazî bîlasebeb hetê îqtîdarê AKP'yî ra nêamebi dergkerdene.

No tewirê Enqereyî ke seba vernîya xebata rojnamegeranê Almanan ê Tirkîya bigîro ramotibi, bi sebebê razînêbîyayîşê çetinî yê îdareyê Berlînî.  Labelê rejimê Erdoganî herinda ke game peyde bierzo, wezîrê Karanê Zereyî yo Tirk Suleyman Soylûyî gefî hemverê hemwelatijanê Almanan de werdî ke gama ke seba betlaneyî bêrê Tirkîya do bêrê tepiştene.

Soylûyî vatibi, "Êyê ke Ewropa de yê, Almanya de tewrê kombîyayîşanê organîzasyonanê terorî benê û dima ra zî yenê Antalya, Bodrûm û Mugla de boya xo danê, ma hemverê înan de tedbîr girewt. Ke înan ra yena wa bêrê, wa teyaregehî ra bikewê zere." Nê gefê Soylûyî cayêkê hîrayî çapemenîya Almanan de girewtibi.

HÎŞYARÎYA 'HAYÎYA ŞIMA ŞIMA RA BIBO'

Wezaretê Karanê Teberî yê Almanan dimayê her di qewimîyayîşan, serê keyepelê xo ya înternetî yê fermîyî de seba welatîyanê xo yê ke plan kenê seba betlaneyî şirê Tirkîya hîşyarîya xo kerde newe. Wezaretî hîşyarîya xo ya derheqê geyrî de hîna kerde çetine û seba Almanan vat, "Seba ke Tirkîya de şima nêrê destbendkerdene wa xeylî hayîya şima şima ra bibo."

Wezaretî da zanayene beno ke astengîyê neweyî vejîyê vernîya temsîlkaranê cimatê sivîlî û medyaya Almanan û vat, "Babetê ke goreyê qanûnanê Almanan çarçewaya azadîya fikir û îfadeyî de yê, Tirkîya de beno ke bibê sebebê astengkerdişê meslekê şima û cezakerdişê şima.  Wezaretê Karanê Teberî eşkera kerd ke kesê ke serê medyaya cimatkîye ra hemverê hukmatê Tirkîya de krîtîkan kenê, beno ke bêrê destbendkerdene.

Nê mabênî de, pîya bi hîşyarîya derheqê geyrê Tirkîya de, wezîrê Karanê Teberî yê Almanan Heîko Maasî derheqê astengkerdişê rojnamegeranê Almanan de Enqere bi çetinî krîtîk kerd.  Maasî rojnameyê "Tagesspiegel am Sonntag"î rê qisey kerd û vat, "Vernîgirewtişê xebata rojnamageranê Ewropayij û Almanan nêno qebûlkerdene."

Tirkîya de tewr tay 5 hemwelatijê Almanî rîyê sebebanê sîyasîyan ra hetê rejimê Erdoganî ra yenê tepiştene. Mîyanê hemwelatijanê Almanan ê ke Tirkîya de tepişte yê de hunermenda Kurde Ozan Canê zî esta. Ozan Canê wextê weçînitişê 24'ê Hezîrane de seba paştîdayîşê HDP'yî şîbî Tirkîya, la amîbî tepiştene. Mehkemeya Tirkî 14'ê Teşrîna peyên a 2018'î de 6 serrî û 3 mengî ceza dabî Ozan Canê.