Nurî û Selîmî Kurdê û Newala Bekaa de ciwîyenê. Xeylî serrî naye ra ver Mêrdîn ra bar kerdo û şîyê Lubnan. Serranê 1980’yî de kadroyê PKK’yî şîyî a herême û Nurî û Selîmî zî nê kadroyî nêzdî ra şinasnayî û şahîdîya pêroyê faalîyetan ê PKK’yî kerda. Kadroyê PKK’yî yo ke verî nas kerdo Kemal Pîr o Gumuşhaneyij o. Kemal Pîr Hepisxaneyê Dîyarbekirî de kewt girevê vêşanîye û bi şehîd. Nurî û Selîmî, kedkarê tewr verî û peyî yê Akademîya Mahsûm Korkmazî ya Bekaa yê…

Newala Bekaa yan zî El Beka. Na newale mabênê sînoranê Lubnan, Sûrîye û Îsraîlî de ca gêna û no sînor de cayêko zaf stratejik o. Newala Bekaa girêdayîyê Lubnanî ya, la Beyrutî ra zîyaderî Şamî rê hîna nêzdî ya. Erdê ci bi hîr û bereket o û her çeşit fekî û zerzewat yeno ramitene. Coka nika bîyo cugehêko bêemsal. Dewî û nahiye yê  ke yewbînî ra nêzdîye û kampê multecîyan ê ke nê serranê peyênan de bîyê zêde kewtê têrêze. Tîya de erazîyo veng, hema vaje qet çin o.

Newala Bekaa, seba şarê herême bimanaya tarîxîyî ya. Na herême serranê 1970-80’yî de binê kontrole Filîstînijan de bîya.  Erdê welatê Filîstînî yo ke ameyo îşxalkerdene, nêzdîyê Newala Bekaayî de yo û cîranê ci yo. Coka Bekaa sînorê Îsraîlî de yo zî. Girê Golanî hetê Vakurê Newale de ca gênê.

Kampê Filîstînijan ê serranê 1970’yî nika veng ê. La Sûrîye ra xeylî multecîyî ameyê tîya û nê multecîyî kampanê çadirinan de manenê. Newala Bekaa nika bi giranîye binê kontrolê hêzanê  Hîzbullahî de ya. Bitaybetî zî hetê sînorê Sûrîye û Îsraîlî, pêro destê Hîzbullahî de yo. Helbet Hîzbullah tîya de eşkera nêaseno. Hêzê Hîzbullahî yê çekinî bi giranîye “nêasayî” yê la herême binê kontrolê înan de ya.

Bajarê Baalbekî

Baalbek Lubnan de heta Rojakewtene de bajaro antîk o tewr muhîm o û Bakûrê Newala Bekaa de ca gêno. Baalbek sey sentezê kulturanê  Fenike û Romayî yo û dinyaye de sey  bajarê bawerîye yo tewr pîl yeno zanayene. Baalbek herême de merkezê turîzmî yo. Baalbek bi tarîxê xo yê 5 hezar serreyî, sey verî nêbo zî hîna payan ser o û her serre xeylî merdimî ziyaret kenê. Nameyê bajarî, nameyê homayê Fenîkeyîjan Baalî ra yeno. Qaso ke kitabanê tarîxîyan de ca girewto Yunanijan zî tîya ra vato Helîopolîs. Goreyê texmînan Baalbek disey serran de ameyo înşakerdene.

Goreyê tayê cigêrayoxan Baalbek dinyaye de bajaro tewr efsunî yo û blokê kemeran ê tewr pîlî dêsanê Baalbekî de ameyê ronayene. Her kemere nêzdîye 500 tonî giran a û tayê dêsan de reyna kemerê 100 ton giranî ameyê ronayene. Nê kemeri çiqas xorî de yê kes nêzano. Mabetê Jupîterî 84 estunanê 22 metre dergan ra ameyo viraştene. La nê estunan ra tena 6’ê xo nika estê.

UNESCO’yî Baalbek serra 1984’î de girewto binê pawitişê xo, la serra 2006’î de bîyo hedefê bombardumanê Îsraîlî û zerarêko cidî dîyo.

Seba Kurdan muhîmîya Bekaayî

Newala Bekaa tarîxê Kurdan ê nêzdîyî de cayêko muhîm gêna. Çunke 1980’î de kampa PKK’yî ya merkezîye tîya de bîya. Kadroyê PKK’yî serranê 1980’î de ameyê tîya. Nê kadroyan ra yew zî Kemal Pîr o. Kampa PKK’yî sînorê Surîye de ca gêna. Kampe, dewa Durzîyan a Helve ra tayê dot a.

PKK heta serra 1992’yî na kampe de mendo û nika yew hetê na kampe de hêzê Hîzbullahî, yew hetê kampe de zî leşkerê Surîye manenê. Herême sey “warê leşkeri” ameya îlankerdene û sivîlî nêeşkenê bikewê ci. Merdim ganî Hîzbullah û leşkeranê Surîye destur bigîro û wina bikewo ci. Şehîdgehê PKK’yî yo ke tîya de bî ra xebere çin a û aqubeta xo nêna zanayene. Şehîdgeh de 16 mezelî estê. Tewr pey di serrî baye ra ver şehîdgeh ameyo zîyaretkerdene.

Nurî û Selîmî rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan û pêro kadroyanê verênan nas kenê. PKK o wext bi nameyêko bîn kampa Bekaa da faaliyet keno. La şehadete Mahsûm Korkmazî (Egîd) ra dima nameyê ey dîyeno kampe. Netîceyê peymana mabênê Sûrîye û Tirkîya de, kampe serra 1992’yî de yena girewtene.

PKK her çiqas ke herême de nêbo zî tesîrê xo hîna zî yeno dîyayene. Çend serrî naye ra ver, dewî û nahîyeyanê Newala Bekaa de seba azadîya Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî 60-70 hezar îmzayî ameyê arêdayene.

Wextê rêxistinanê xoverdayîşî yê Filîstîn, Kurd û Tirkîya na herême de  faalîyetê xo ardêne ca û herême sey qerargehê şorişgêrî bîye. Nika her vîncewa erde Bekaayî de kampê çadirinî ameyê ronayene û keyeyî û bax û baxçeyî ameyê viraştene.