Endamê Komîteya Rayberdişî ya PKKyî Murat Karayilanî derheqê hêrişê vera Herêmanê Pawitişî yê Medya yê 17 nîsane û hemkarîya ci ya bi PKDyî de persê ANFyî cewab kerdî.
Dewleta tirke 17 nîsane de vera Heremanê Pawitişî yê Medya hêrişêko hîra da destpêkerdene. Bi nê hêrişî çi wazenê?
Verî ganî no bero vatene; no hêriş sey hêrişanê ke tim yenê kerdene nîyo. Dewleta tikre 2016î ra nata bi konseptêkê newî têgêrena. Xo rê stratejîyêke esas girewta. Armancê na stratejî no yo; seba ke verê têkoşînê azadîye yê Kurdîstanî bigêro qerarê pîlkerdişê Tirkîya girewto. Wazenê Iraq û Sûrîye zî bigêrê binê kontrolê xo. Kenê ke programê Osmanîyî bidê ciwîyayenê. Coka her hetî ra hêrişê kurdan kenê. Pê heme îmkananê xo yenê ma ser. Seke yeno zanayene 2021î de Başûrê Kurdîstanî de hêrişê waranê gerîlayan kerd û vera xoverdayîşê gerîlayan bin kewtî. Dima ra hêrişê Zap,Avaşîn û Metîna kerd reyna bin kewtî. Ma zanayênê ke ê nê binkewtişî xo vîr a nêkenê. Hukmatê AKP-MHPyî ver bi rijnayîşî şino. Coka hêrişanê xo zafêr keno. Xora ma zanayêne ke dewleta tirke mîyan amadekarîya hêrişî kena. Eslê xo de 14ê nîsane de dest pêkerd. Cunkê verê ci 3 rojî hêrişê hewayî ameyî kerdene. Bi ziwanî şerî naye rê vanê 'nermkerdiş'. No yew operasyon nê şerêko pîl o. Qet yew welat wina rehat yewbînan de şer nêkeno. Ez bawer nêkena ke Ukrayna de wina yew şer est o. Şerêko pîl o. dewleta tirke ya qirkere verî zî teknîk û çekê kîmyewî şuxulnayî. La narey teknîk zafêr şuxulnena. Eynî wext de helîkopter, teyarayê şerî û keşîfî firdanê. Erdî ra hêrişî yenê kerdene û qereqolanê sînor ra obusî yenê eştene. Bi qala kilme her hele bombarduman est o.
Herême ke nika hêrişê ci kenê herême normal nîyê. Zap û Avaşîn mekanê têkoşînanê tarîxîyan ê. Wa şarê ma û her kes naye bizano; şer do giranêr bo. Ê bêsînor têknîk şuxulnenê. La embezê ma wayîrê tecrubeyî yê. Coka şerêko tarîxî do bêro qewimîyayene. Di rojî yo şer dewam keno. Ma embazan rê mektûb şawit û ê pîroz kerdî. Her prosesî de rojê verênî muhîm ê. Embazî nê rojanê verênan de ser kewtî. Xora dişmenê şerê taybetî rayra beno. Bi xeberanê zûran şarî xapîneno. Raştî de wina nîyo. No şer semedê înan zaf muhîm o. Eke Erdogan û Bahçelî nê şerî vînî bikerê, têna bin nêkewnê ê do bikewê zîndan zî. Hende sûcî û dizdîye kerd ke ê do bêrê muhakemekerdene. Coka heme îmkanê Tirkîya seferber kerdî. Her çî girewto çim, çîyo ke destê înan ra yeno kenê. No şer têna şerê PKK û dewleta tirke nîyo. Tay hetî wina îda kenê. Raşt o, hedefo verên ê nê şerî PKK yo la hedefê ci yê bînî zî est ê. Kenê ke heme destkewteyanê kurdan tesfîye bikerê. Dima ra zî şarê ereban bigêrê binê tesîrê xo. Têna koyanê Kurdîstanî nê wazenê Hewlêr û Baxdadî bigêrê binê tesîrê xo. Coka no şer semedê şarê kurdî stratejîk o, semedê kurdan şerê merg-mendişî yo. Eke ê ser bikewê heme Kurdîstan do bikewo binê sîyasetê qirkerdişî.
Her çîyê Tirkîya semedê şerî xerc kerd. Tirkîya de qey şar vêşan o? Tirkîya welatêko zengîn o la rîyê înan ra şar feqîr o. Nika şar înan ra hesab perseno. Coka Erdogan û Bahçelî seba ke îktîdarê xo bidê domnayene û merê muhakemekerdene ganî vera ma ser bikewê. Eke stratejî înan tepiş statuyê kurdan kewno tehluke. PDKyî xapînenê vanê 'şima îdareyê kurdan ê' la eslê xo de kurdan nas nêkene. Şima ça de îdareyê kurdan ê? Xora Kurdîstanî qet nas nêkenê. Wa şarê ma naye bizano; ma nê prosesî sey prosesêkê îstîsnayî genê dest. Yanî seferberîye, ganî her kes çîyo ke destê ci ra yeno bikero. Ma wextêkê zaf muhîm û krîtîkî ra ravêrênê. Ganî ma pêlê hêrişê dişmenî bişiknê. Eke no bêro şiktene Kurdîstan, Tirkîya û herême de do dewrêko newe bêro destpêkerdene. Çareserî, azadîye û demokrasî do aver şirê. Na mana de no têkoşîn têkoşînê demokrasî û azadîye yo. têkoşînê estbîyayîşê kurdan o, têkoşînê azadîye yê şarê kurdî yo, têkoşînê azadîye yê şarê herêm o.
Nê hêrişî de rol û mîsyonê PDKyî çî yo? PDK senî tewrê nê operasyonî beno?
Na babete muhîm a. Par PDKyî paştî daye na stratejî. Hemkarîya ci kerde. No senî kerd? Dormeyê gerîlayan girewt, ambargo na ro. Hetê bînî ra îstîxbarat pare kerd, rêxistinanê îstîxbaratî reyde gureya. Reyna gerîlayan rê xap kerd, damî nayî ro. Xelîfan de di rey hêriş kerd gerîlayî şehîd kewtî. La senî ke eseno semedê Tirkîya no qîm nêkeno. Coka selehîyatdaranê PDKyî reyde pêvînayîşî kerdî. Wina yeno vînayene ke PDK emser do zafêr paştî bidê înan. Gama ke ma nînan vanê ma îftîra nêerzenê PDKyî. Heqîqat no yo. Xora ê çiwext dewleta tirke reyde pêvînayîşan kenê, dewleta tirke bi xo nînan eşkera kena. Mesela bajarê Munihî yê Almanya de dişmenê kurdan Hulusi Akarî reyde pêvînayîş kerd. Dima ra Akarî vat, 'Ma heme meseleyan de û meseleya PKKyî hemfîkîr ê û hemkarîya xo kerda.' Eynî wextî de Erdoganî zî xeylêk rey çîyê winayên vatî. Pêvînayîşê peyênî de hevêr hêrişê hewayî dima ra erdî ra dest pêkerd. No çîyo ke nimite nîyo. Ma nêwezanê ê wina vera ma, vera şarê kurdî bê. Heta nika hema gerîlayan reyde pêkewtiş nêkewtî la vizêrna hêzanê xo kom kenê. Se kenê ma zî nêzanê. Seba ke şerê kurdî bi kurdî mebo çîyo ke destê ma ra yeno ma kenê. 2017 de gama ke hêrişê Xanesorê Şingalî kerd, embazê ma û embazê YBŞyijî şehîd bîyî. O wext zî serê ma de zext bibê ke ma cewab bidê la îdareyê ma verê nê girewt. Dima ra 2020 de herêma Zêbarî de hêzêko pîl şawit. Ma ewnîyayî pêkewtiş vejîyeno ma embazê xo ûca ra antî. Şar dahîna hole zano; par 5ê hazîrane de bi waştişê şerî qilanê Metîna de hêzê xo ca kerdî, temasê kilmî bîyî û pêkewtiş vejîya. Ê hêzî bi hêzê xo ê qilan de xo ca nêkerd, ma hêzê xo peyser antî. Qey? Çunke wa şerê kurdî bi kurdî mebo. No projeyê dewleta tirke yo kurdan rê nêdano qezenckerdene. Ma nêwezenê çîyo winayên wa biqewimîyo la sînorê her çî est o. Coka ganî welaperwerê kurdan, sîyasetmedar, roşnvîr û hunermendî wayîrê berpirsîyarîya xo vejîyê. No wina nêşeno. Ma hêzêkê fedayî yê, çewî ra nêtersenê. Ma nêwezanê şerê kurdî bi kurdî bêro qewimîyayene.
Tekîlîya şima bi PDKyî esta? Eke esta, merheleya senî de ya?
Eslê xo de par payîz Avaşîn de dewleta tirke bin kewt. Bêşik dewleta tirke dewletêka qij nîya; hende teknolojî û çekê kîmyewîyî şuxulnayî la ser nêkewt. Ez eşkera vajî ma vatêne Kek Mesûd qerarê xo bedilneno. Coka mi ey rê mektûb nuşt. Spas kena cewab da la cewabê ci de çareserî çînebî. Nika ma vînenê înan hemkarîya xo bi dewleta tirke gamêke aver berda. Senî aver berde? Mesele înan destûr da ke hêzê dewleta tirke yê ke herra Başûrê Kurdîstanî de yê, cayê xo ra vejîyê û hêrişê hêzanê ma bikerê. Roja verêne seba ke hêzê xo hewayî ra ûca nênayî ro peyê Şêladizê ra hêzê xo yê baregehê Sîrê fînayî dewre. Eynî qeyde hêzê xo yê Bamernê pê helîkopteran sewq kerdî. Bêşik no pê tesdîqkerdişê PDKyî beno û no zî ramojneno ke hemkarîya înan aver şîya. Verî nê hêzê dewleta tirke yê ke zere de yê îstîxbarat dayêne arê la nika aktîf mudaxale zî kenê. No semedê ma muhîm o. Qey? Çunke gerîlayî hem başûr hem zî vakurî ra gerîyenê binê ablûqa. No zî firsato pîl dano dewleta tirke. Ma çîyo winayên nêfirkirîyaybî la cewabo ke pratîk de yeno dayene wina yo. Ma naye vanê na stratejîya dewleta tirke vera kurdan a. Ganî PDK paştî ci medo. Ma nê zanê nê de çi menfaatê ci est o la semedê ameyoxê kurdan tehluke pîl beno. Çunke ê wazenê cayanê stratejîkan ê Kurdîstanî de xo ca bikerê. Dewleta tirke bikewo ça ûca ra nêvejîyena. Ê zî naye eşkera vanê. Mîlyonan xerc kenê rayîran virazenê. Hinî çew nêeşkeno înan ûca ra vejê. Qey wina kenê? Beno ke vajê 'PKK est o coka yenê' şima paştî medê ma biewnî eşkenê bêrê? Qala ma pratîkê ma yo. Ma propaganda nêkenê. Ma pê giranîya barê xo qisey kenê. Ma eşkenê heqê nê dişmenî ra bêro. Ganî PDK paştdayîşê Tirkîya caverdo. Na stratejîya Tirkîya vera heme kurdan a. PKK semedê federasyonê Başûrê Kurdîstnaî garantoro pîl o. Eke PKK çînêbîn dewleta tirke çok federasyonî ya nêkewna. Eke PKK çînêbîn dewleta tirke çirey rayberanê kurdan reyde pêvînayîş nêkerdêne. Seba ke PKK semedê înan tehdît o, tersê xo ra pêvînayîşan kenê. Şima paştî bidê ci û wa PKK bibo zehîf û wext şima vînenî ê selam danê şima ya nê. PDK gileyo ke serê ci de yo birneno. Wezeno dara cuya xo bibirno.
Şima tewirê şarê Başûrê Kurdîstanî senî ercnenê?
Şarê Başûrê Kurdîstanî zaf bedelê giranî dayî. Raştê enfalan ame. Xeylêk qrikerdişî dîyî. Şarêko welatperwer û fedakar o. Aye ro ma şarê Başûrê Kurdîstanî rê hurmet kenê. mesele 2008 de Zap de aperasyon ame kerdene. O wext dewleta tirke waşt Bamernê ra, Amedîyê ra têbigêro. La nê cayan de şar vejîya serê tankan û destûr nêda ê dormeyê gerîlayan bîgêrê. Serkewtişê Zapî de rolê şarê ma yê Başûrî zî est o. Sebi? Dewleta tirke bin kewte. Heta o wext tekîlîya bi Başûrê Kurdîstanî xeta înan a sûre bî la mecbur mendî û xete wedarite. Badê serrêke tekîlîye na ro. Yanî eke serkewtişê Zapî çînêbîn belka înan na tekîlîye nênayêne ro. Şarê Şêladizê zî bi hewayêkê qehremankî dewlet tirke protesto kerd û eşt baregehê înan ser û vêşna. Nika zî vera hêrişê Tirkîya wina yew serewedaritiş hewce keno. Şarê ma yê Başûrî ganî wirzo payan ser. Senî ke yeno vînayene teberê PDKyî de Başûr de her kes vera hêrişê îşxalî vejîyeno. No hêrişê vera kurdan o, dişmenîya vera kurdan a. Coka kurdî qebul nêkenê vera ci vejîyenê. Dewleta tirke tarîxê xo ra kam ke înan reyde hemkarîye kerda ê zî tesfîye kerdî. Mesela Dêrsim de heme eşîrî tewrê pêkewtişan nêkewtî. Panc eşîran pêkewtişî kerdî. Eşîranê bînan paştî dayêne dewlete. La bado ke têkoşîn ame şiknayene heme Dêrsim ame surgunkerdene û raştê qirkerdişî ame. Ma nêvena wa tekîlîya PDKyî bi Tirkîya çînêbo, ma vanê wa tewrê hesabanê vera kurdan mebo. Vera kurdan şer kenê ê zî paştî danê ci. Ez bawer kena ke şarê Başûrê Kurdîstanî zî naye vîneno. Ez reyna vana; wa ma têna meverdê her hetî ra paştî bidê ma. Waştişê ma oyo ke wa şer mebo şerê kurd-kurdî û PDK hemkarîya xo ya bi Tirkîya biqedîno. Waştişê ma noyo û ganî no bibo waştişê heme kurdan.
Şarê kurdî û dostanê ci ra pawitişê şima çî yo?
Ma şerêkê meşrûyî rayra benê. Çend serrî yo ma Zap de yê. Nika îşxalkerê tirkî wazenê ûca îşxal bikerê ke Başûrê Kurdîstanî bigêrê binê kontrolê xo. Ma zî vera naye vejîyenê. Ma ganê xo danê, her sanîye bombayî teqênê, hêrişê hewayî estê. Ma vera dişmenî şer kenê. ganî kam ke wayîrê wîjdanî yo paştî bido ma. Dişmen bi heme îmkananê xo yê teknîkî yeno ma ser. Ma xo pawenê, ercanê nê şarî pawenê. Têna Zap de ma rê hêriş nîno kerdene. Hêrişo tewr pîl nika Imrali de vera Rayberîya ma yeno kerdene. Des hezar embazê ma nika zîndan de yê. Ma ser o zulmo pîl esto. Ma vera dişmenê têkoşîn kenê wazenê ke wa kurdî paştî medê dişmenê xo. Ma mal û mulkî dima nîyê. Teberê tifingê mi de qet çîyêkê mi çîn o. Rayber Apo 73 serre yo qet çîyê ci yo şexsî çîn o. Kurdî unîversîteyanê xo caverdenê yenê Zap de tewrê xoverdayîşî benê. Ma pê naye sereberz ê. Tîya manevîyat est o, erc est o. Ganî merdim hetkarîye bikero. Ti nêeşkenî hetkarîye bikerî qenî paştî mede dişmenî. Pawitişê ma no yo.
Ma semedê nê şarî şer kenê û her roje şehîdê ma est ê. Ma ganê xo bidê zî milê xo verê dişmenî de çewt nêkenê. Ganî ma meydan dişmenî rê meverdê, ma destûr medê wa herra ma ya bimbareke bêro îşxalkerdene. Ma semedê Başûrê Kurdîstanî ganê xo danê. Wa her kes naye bizano ke eke dişmen bi na hemleya xo ser bikewo zirarê tewr pîlî do Başûrê Kurdîstanî bivîno. Waştişê ma oyo ke wa PDK bêhet biewno rewşe ra. Ma bi serran o tîya de yê. Heta nika mabênê ma de 82 pêkerdişî ameyî kerdene. Hende ma pîya nanê xo barê kerdo, ma şîyî qay yewbînan a, hende çîyî bîyî. Wa hey biewnî xo rê vajê ma hey sekenê? Ma veng danê hunermend, nuştox, sîyasetmedar û heme şarê Kurdsîtanî paştî bidê ma. Destûr medê wa şer bibo şerê kurd-kurdî. Ewropa û heme letaynê Kurdîstanî de şarê ma payan ser o .Ez înan selam kena. La no prosesêko cîya yo. Seba ke kurd kurdî mekişo serewedarê. Nê dewrê tarîxkî de bêveng memanê.
Artêşa Iraq zî bi hewayêkê hemwextî hêrişê Şingalî kerd, şima naye senî ercnenê?
Şarê êzidî heta nika raştê 74 fermanan ame û têna ame verdayene. Seba ke paşta şarî hukmatê Iraqî ra pêt nîya wazeno hêzanê xo yê pawitişî bi xo rono. No qey yeno hedefkerdene merdim fam nêkeno. Nê pêro bi destê dewleta tirke yenê kerdene. Dêsan virazenê. Nê dêsan vera kamî virazenê? Ma tim kişta şarê êzidîyan de yê. Heqê înan xo pawitişî esto. Ganî dewleta Iraqî meseleyan bi dîyaolojî çareser bikero. Gama ke DAÎŞ hêriş kerd artêşa Iraqî ûca nêbî la nika ameyî operasyon kenê. Hêzê YBŞ û Asayîşê Êzidxanî meşrû yê û ma paştî danê înan. Dewleta tirke zûre kena va PKK înan îdare keno, pê bawer mekerê. Hêzê ma ûca çîn ê la ma tim do paştî bidê ci.
Sey qala peyêne şima wazenê çîyêk vajî?
Ma emser serra pancasine ya Newroze pîroz kerde. Ruhêko xurt vejîya werte. Sey dewamê ey serra 2022yî ma bi ruhê adirê Newroze , bi ruhê têkoşînê Zapî bikerê serra rayraşîyayîşê pîlî. Ma bikerê serra rayraşîyayîşê azadîye. Her kesî rê vengdayîşê mi no yo. Ganî her hes her ca de tewrê nê têkoşînî bibo. Ez reyna her kesî zerrîya safî ra selam kena.