Endamê Komîteya Rayberdişî ya PKKyî Murat Karayilanî cewab da persanê ANFyî. Qismo verên ê roportajî wina yo:

Hemleya 1ê Hezîrane yena çi mana û têkoşînê şima de rolê ci çîyo?

Ez sere de şexsê Kasim Engînî û embazê ke pîya bi ey şehîd bîyî de heme Şehîdanê Menga Gulane yad kena. Embaza erjîyayeye Aysele Dogana zî na menge tewrê kerwanê şehîdan bîye. Verî ke şehîde biba ma rê, xoverdayoxanê Zapî rê selam şewitî. Ez do selamanê ci biresnê xoverdayoxanê Zapî. Ez aye bi hurmet yad kena û vana ke ma do xeyalanê şehîdanê xo bîyarê ca. Hemleya 1ê Hezîrane têkoşînê ma de gamêka muhîm a. Ma nika serrgêra 18. ya na hamle de yê.  Sere de Rayber Apo wa hamle heme şar û dostanê ma rê pîroz bo. Bi na wesîle ez şexsê hemra Erdal, fermandar Adil, Nuda, Çîçek û Reşîd Serdaran de Atakan Mahîran ra heta Delale Ameden heme şehîdan yad kena.

Hemleya 1ê Hezîrane rayîrê waştişanê xo dir şîye û wina bi têkoşînê ma yê azadîye têkoşînê azadîye yê Kurdîstanî de rolêko tarîxî kay kerd. Badê komployê mîyanneteweyî yê vera Rayber Apoyî ma watş têkoşînî xurt bikerê la Rayber Apo vat betalkerdişê hêrişê dişmenî esas bigêrê. Ma rê wina yew zanayîş şawit. Rayber Apoyî bi stratejîya xo hemleya mîyanneteweyîye ya dişmenî betal kerde.  Na çarçewe de ma zî 2ê tebexa 1999î de şero çekdar vindarna. Ma çend deklarasyonî weşanayî û veng da zî dewleta tirke game nêeşte.  Semedê tasfîkeridişî têgêraye. Bi grûbêka çeteye mîyanê made tasfîkarîye aver berde. Înan waşt ke ma xeta Rayberîya raqilnê û hêdî hêdî çîn bikerê. Têna vera ma nê vera heme kurdan bê.  Mesela o wext Başûrê Kurdîstanî de beyraqa Kurdîstanî qebûl nêkerdêne, ci rê heqeret kerdêne. Tekîlîya bi îdarkaranê Kurdîstanî sey xeta sûre ameyêne destgirewtene. Vera nê têgêrayîşê ma zî kewt cigêrayîşan dima.  Rayber Apoyî newe ra ronayîşê PKKyî fîna rojdem. Semedê çareserîya pêroyîye PKK xo fes kerdbi û herinda ci KADEK amebi ronayene. Rayber Apoyî newe ra Komîteya Ronayîşê PKKyî na ro. Kombîyayîşê 2. yê KONGRA-GELî de qerarê Hemleya 1ê Hezîrane ame girewtene. No qerarê xopawitişî bi.

Têkoşînê Azadîye yê Kurdîstanî bi na hemle kewt yewn merhale û komployê mîyanneteweyî ame betalkerdene. Hemleya 15ê Tebaxe  meselaya kurdî semedê çareserîya sîyasîye kirişt masa la dewleta tirke nêzdîyê çareserî nêbîye. Coka Hemleya 1ê Hezîre kewte dewre û rolo tarîxî kay kerde. 29 serrî yo Rayber Apo semedê çareserîya sîyasîye têgêreno. Heta nika pêro pîya ma 9 rey adirbirnayîş îlan kerd.  Nizdê hîre serran binê çimdarîya heyetanê mîyanneteweyan de  mabênê dewleta tirke û ma de pêvînayîşê Oslo ameye kerdene. Netîceya nê pêvînayîşan ya ke hetê wird hetan ameye qebulkerdene,  sey protokolî 2011 de teslîmê hukmatê Erdoganî bîyî. 2012 dewleta tirke reyna kewte tengayî. Reyna adirbirnayîş kewt dewre. Narey Îmrali de di serrî û nême pêvînayîşî ameyî kerdene. Ûca zî kerd pêsare. Heyetê wird hetan verê kamareyan de mutabakat wend û îmza kerd. Dima ra Erdoganî masaya Domabahçeyî qeldaye û no mutabakat qebul nêkerd. Çarçewaya konseptê newî de vera ma şêro gird da detpêkerdene. 

Ma haştîye wazenê coka tim wina gaman erzenê. Ma wazenê mesalya kurdî bi rayîr û metodanê dmeokratîkan çareser bikerê. Seba ke dewleta tirke naye nêwezena ewro Kurdîstanî de şer est o. Şero ke ma Kurdîstan kenê, şerê estbîyayîş û pawitişî yo. Şerê azadîye yo. Ma wazenê herra xo de azad biciwîyê.  Ma hêriş nêkenê, dewleta tirke hêriş kena. Ma çareserî wazenê la dewleta tirke wazena ma çîn bikero.  Ma ewro her wextî ra zafêr çareserî û azadîye rê nêzdî yê.

Tecrîdê serê Rayber Apoyî giranêr beno. Şima na bebate senî ercnenê?

Ewro Kurdîstan de şerê qirkerdişî yeno kerdene. No şer Îmrali de dîya destpêkerdene. 25 mengî yo Rayber Apo û hîrê embazê bînê ke Îmrali de yê înan ra xebere nînan girewtene. Nê dewre telekomunîkasyonî de xebere nîna girewtene. Dewleta tirke heme qanûnanê mîyanneteweyî binpay kena. Na dewlete de ne qanûn est o ne vîcdan û ne zî ehleq est o. Heme qanûnî goreyê Erdoganî yenê caardene. Eşkera yo ke heta ke sîstemê Îmraliyî bibo demokrasî nîno Tirkîya. Tirkîya de kam ke demokrasî wazeno gerek verî vera tecrîdî vejîyo.  Meseleya Îmraliyî meseleya demokrasîye ya Tirkîya ya. Eke ewro Tirkîya de şar vêşano, nêeşkeno îdareyê xo bikero rîyê na mesele ra yo. Dewleta tirke heme estbîyayîşê xo şerî rê xerc kena. Ganî şarî semedê ameyoxê xo têkoşîn bikerê û sîstemî bibedilnê.

Mabênê şima û dewleta tirke de şero giran qewimîyeno. Nika rewşe senîna?

Ewro Zap, Avaşîn û Metîna de şero giran est o. Şerêko nêdetûşt est o. Yew perr bi des hezaran leşkerî, tank, top, teyarayê ci est ê û pîya bi çekanê kîmyewîyan her qeyde çekan şuxulneno. Perr bîn de mîlîtanê şarê kurdî est ê. Gerîlayê Azadîye yê Kurdîstanî bi bombayanê destan û çekanê ferdîyan xover danê. La îradeyo ke gerîlayan de est o, dişmenî de çîn o. Ma 38 serrî yo vera nê dişmenî şer kenê. Bêşik ma wayîrê tecrubeyî yê. Ma pê rayîr û metodanê neweyan şer kenê ke teknolojîya dişmenî betal bikerê. Her hele bombarduman est o. Tîya eşqê welatî, xoverdayîşo tarîxî û bimbarek est o.  Vera nê wehşîtîye est a. Her qeyde metodê leyminî yenê şuxulnayene.

Dişmenî verê herême Rêkanî û Nêrwe yê Zapî hedef girewtî. Ûca zor dîya ci, eslê xo bin kewtî. Heta nika hema cayê ke waştî tede nêkewtî la xeylêk cayan de têmîyan de yê. Mesafeyê bomba de şer est o. Şerêko giran est o. Fedakarîyanê girdan wazeno. Yew artêşe heme çekanê dewrî û çekanê qedexeyan şuxulnena. Rixmê naye têkoşîno bêhempa yeno dayene. Ewro şer kewno roja 44-45î. Vera wina yew artêşe payra mendiş bêîmkan o. No çîyêko wina rehet nîyo. Bado ke dişmen kewt tengayî verê xo da  Awa Zapî, Qilê Cûdî, Qilê FMyî û Girê Hakkarî. Newera kewtê Metîna.  Çend rojî yo tîya şer est o la hema cayo ke leşkerê xo tede nayî ro hema ûca de yê. Wazenê aver şirê la derban wenê. Helîkopterê înan derbeyan wenê, belka ginene war zî la ma heta pê çimanê xo mevînê ma nêvanê. Dewleta tirke nê şerî de ziraro pîl vînena la nêvena. Merdeyê înan zaf ê. Erdogan û Bahçelî qicanê kurdan û tirkan kenê qûrbanê îktîdarê xo. Artêşa tirke çekanê kîyewîyan şuxulnena ke netîce bigêra.

 Dewlete 2016 de qerarê konseptê şerê neweyî girewt. Waştişê înan oyo ke kurdan çîn bikerê û Tirkîya girdêr bikerê. No qerar bêşik semedê kurdan tehluke yo. No hinî çîyo nimite nîyo, eşkera vanê ma Rojawan de tay cayî girewtî ma do hema cayanê bînan zî bigêrê. Efrîn de qirkerdiş kerd. Kurdî tira vetî û tede ereb û tirkmenî ca kerdî. Erebê şamî û çeteyî tede ca kerdî. Kurdî û erebî îtîfak kenê, wayûbira yê la êyê ke înan tîya ca kerdî çete yê. Wazanê eynî çîyan Başûr de zî bikerê. Coka tehluke pîl o.

Hem Başûrê Kurdîstanî de hem zî dormeyê sîyasîyî yê leteyanê bînan de bêvengîye est a. Sebebê naye çîyo?

No perso muhîm o. Raşt a  bêvengîye est a. Bêşik ma xo  semedê pawitişê heme Kurdîstanî berpirsîyar vînenê. La teberê ma de xeylêk dormeyê bînî est ê. Gerîlayê Azadîye yê Kurdîstanî vera dişmenî şerê giranî keno. Eslê xo de no şer hîrê serrî yo yeno kerdene. Ê wazenê ke Başûrî îşxal bikerê. Çîyo ke ewro hewce keno, yewîya kurdan a. Dewleta tirke serê welatê ma de heq îdîa kena. Wazena ma werte ra wedaro. Gerek ma zî vera nê ma zî bibê yew erdê xo bipawê. Hem vera hêrişanê vera herême hem semedê dîzaynkerdişê neweyî yê dinya gerek kurdî bibê wayîrê stratejîya hempare.  Yanî yewîya neteweyîye mebo zî gerek sîtratejîya ma ya hempare bibo. La çi heyf wina yew çî çîn o.

PDKyî xora rixmê heme vengdayîşanê ma muneqeşekerdişê ma qerarê xo hetê Tirkîya ra girewt. La Başûr de têna PDK çîn o.  Partîyê bînî est ê. Ewro statuyê Başûrî binê tehlukeyî de yo. Heqîqet oyo ke tewirê sîyasetê Başûrî, hemkarîya PDK û bêvengîya dorûveranê bînan rîyê hêrişkar ê Tirkîya nimneno.  Coka Tirkîya zî rehat kewna Başûr. Heme Şikefta Birîndara nêgirewta la hey rayîr virazenê.  Eke dişmen bikewo cayo wina stratejîk hinî tira vejîyeno? Mîsal Dêrsim de têna panc eşîran xover da la dewleta tirke heme Dêrsim surgun kerd û pêro raştê qirkerdişî ameyî. Eynî çî Sêx Seîd de zî est o, Koyê Agirî de zî.

Dewleta tirke şarê ma qetil kena PDK keno ma mil. Heme çend rojî verê cu di qicî hetê teyarayanê tirkan ra ameyî qetilkerdene. Înan vat PKKyî kerdo. No çîyo nomal nîyo. Muxabîrêk na xebere nêkerde. Walîyê Duhokî bi xo vat. Berpirsîyarê PDKyî zî wina vat. Eyb o! bişarmê! Nimitişê karanê leyminan ê Tirkîya şima rê mendo. Hende zî nêbeno.  Ma semedê nê şarî ganê xo danê. Ma qey şarê xo bikeşê. Destûr nêdanê heyetî berê semedê çeka kîmyewîye cigerayîş bikerê. Hêrişê dişmenî yê vera şarê xo nimnenê. Raşta zî no dejo pîl o. Ez tîya ra veng danê sîyasetmedaranê Başûrî wa vera kerdişanê Tirkîya berpirsîyarîya xo bîyarê ca.