Goreyê raporê Lêşinîya Hewayî ya Dinya Vakurê Kurdîstanî û Tirkîya de şaristanê Îdirî rêzê 46. de yo. Asta Ewropa de zî Îdir hetê lêşinîya hewayî ra şaristano verên o.

Wekîlê HDPyî yê Îdirî Habîb Eksîko ke heman wextî de doktor o, pare kerd ke ke lêşinîya hewayî ra Îdir û dormeyê ci de mîyanê 10 serran de nêweşîyê kanserî se ra se zêdîyayê. 

Eksîkî îfade Îdir de tewr tay 450 merdimî kanserî ra merdî û vat: ''Netîceya ney de domanê astengdarî benê, domanî mirenê, heywan û gandaran rê gewî yenê wendene. Goreyê raporêkê Platformê Heqanê Hewayê Pakî (THHP) Îdir de serranê peyênan de her hîrê kesan ra kesêk netîceya hewayê lêşinî de mireno. Hetê bînî ra herêmanê nêzdîyê Îdir û Armendîstan de zî xesarê cidî yê ekolojîkî est ê. Herêe de Çemê Arasî netîceya projeyanê HESî de ziwa bîyo. Îdiro ke verî şîn bi, bi lezî ziwa û wişk beno. Erazîyê zîretî yê ke hetê qeyûmî ra ameyê xespkerdene tede bînayî virazîyenê.''

Wekîl Eksîkî vist vîrî ke Îdir de lêşinîya hewayî asta tewr pîle de ya la rixmê ney zî tedbîrî nênê girewtene. Eksîkî da zaneyene ke lêşinîya hewayî bena sebebê nêweşîyanê sey kanser, tengîya nefesî, nêweşîyanê sîstemê endokrînî, nêweşîyanê zereyî. Eksîkî vat: ''Ganî seba lêşinîya hewayî ya Îdirî mekanîzmeyêka çareserîye ya taybete bêra afernayene. Seba ke verê nê zerarî bigêrîyo ganî polîtîkayêka leze bêra afernayene.''

Kîmyager Yusuf Abayî zî ard ziwan ke lêşinîya hewayî ya Îdirî çimeyê kanser û nêweşîya KOAHî yo û komiro bêkalîte zî sebebo sereke yê lêşinîye yo. Abayî vat ke şaristan de dezgehê weşîye kêm ê û merdimê nêweşî neçare manenê ke şorê Wan yan zî Erzirom.