Êzidîyanê Rojawanî xo pê Rayberê Şarê Kurdî rêxistin kerd

Suleyman Caferî pare kerd ke pê teşwîq û paştdayîşê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî înan Efrîn û Heleb de bingeyê rêxistinîya êzidîyan na ro û 1994î ra heta nika sey Yewîya Êzidîyan înan xo rêxistin kerd.

Suleyman Caferî ANFyî rê qala dîyalogê xo yê bi Mahsum Korkmaz û Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî kerde. Suleyman Caferî serra 1969î de partîyê kurdî şinasnayî, waştî mîyanê înan de ca bigêro la goreyê qiseyê ci nê partîyan mîyanê xo pêrodayîş kerdêne. 

Caferî serra 1982î de serê sînorê Sûrîye-Lubnanî de fermandaro efsanewî yê Hemleya 15ê Tebaxe Mahsûm Korkmaz şinasna û goşdarî kerd. Caferî wina qala ê vîrameyîşanê xo kerde: ''Mi leşkerîya neçare kerdêne. Uca de xeyma filîstînijan estbî. Yewî mi rê vat tede 6-7 kurdî estê. Ma şîyî cayê înan. Ciwanêkî ma reyde qisey kerd û vat 'Ez çepgîr a, kurd a, welatperwer a.' Ey qala ci kerdêne ke Kurdîstan senî talan û îşxal bîyo, kurdî senî eşkenê xo bixelisnê. Mi waşt ez zî tewra înan biba, ciwanî vat xeyma înan her kesî rê akerde ya. Çeleyê 1983î de ma reyna şîyî xeyme. Mi rewşa kurdanê Efrînî ser o qisey kerd. Mi vat îmkanê ma çin ê, rayberê ma çin o. Ey qebul kerd ke ma rê ardim bikero. Ma nêzanayêne o kam o la 5 embazan goşdarî kerdêne ey qisey kerdêne. Ma pîya fotografê xo girewtî. Serra 1986î de embazê mi mi rê vat ke o ciwan Mahsum Korkmaz bi. Fermandarê hêzanê kurdan bi. Mahsum Korkmazî vatêne 'Ma semedê şarê xo ganê xo feda bikerê.' û raşta zî kerd.

1985î ra pey milîtanê PKKyî hetê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî ra Efrîn û Heleb de ameyî wezîfedarkerdene. Cafer 1988 de Heleb de tewrê karê Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî beno. Caferî vat: ''Milîtananê PKKyî ma rê tim qala Rayberîye kerdêne. Mi Rayber Apo zaf meraq kerdêne. PKKgîran eke çîyêk bivatêne kerdêne. Seba Kurdîstanî canê xo feda kerdêne.

Rojêke embazê bi nameyê Ferhanî ame û ma seba kombîyayîşî şîyî keyeyêk. 145 kesî bîyî. 3ê kanûna 1990î saete 01.00 bîye. Embaz Mehmûdê Reşo kewt zere û va 'Serek ame.' Ma mat mendî. Rayber kewt zere, ber cara û masa de ronişt. Dest pê qala şehîdan kerd. 3-4 saetan qisey kerd. Rayberî vat 'Eke ma yew nêbê Kurdîstan azad nêbeno.' Qala ci kerd ke ma senî eşkenê Kurdîstan awan bikerê, senî bibê yew, senî dişmenî bişinasnê, têbigêrê. Dima ke qiseykerdişê ci qedîya Rayberî vat 'Bêrê ma fotografan bigêrê, xatir biwazê û lez şorê.' Ma pêroyînan reyde fotografî girewtî û yew bi yew ma ra xatir waşt.''

Caferî nê pêvînayîşî ra dima waştişê Rayberê Şarê Kurdî ser o ey reyde pêvînayîşêko taybet kerd. Caferî vat: ''Wextê xatişwaştişî de dora mi de Rayberî vat 'Embaz Zerdeşt ti yî?' Ez şaş menda. Ey senî mîyanê hende merdiman de ez şinasnaya? Dima ke her kes şi Rayberî mi reyde qisey kerd. Rayberî mi rê vat 'Şima êzidîyî kurdê qedîm ê. Eke êzidîyan rê çîyêk bibo kurdî do çin bibê. Şima xezîneyê kultur û ziwanê kurdan ê. Şore komelê xo aver bere. Ez peyê şima de ya û ci hewce keno ez şima rê kena. Hele mi rê tay qala êzidîyan bikere. Rewşa şima senîn a, şima ser o teda esta?' 

O çax nasnameyê êzidîyan ser  o tedaya misilmanan estbî. Mi reya verêne şexsê Rayberîye de dî ke yew ho bawerîya ma şinasneno û paştî dano ma. Mi ca de êzidîyê Helebî dîyî û înan rê mujde da, dima zî mi mujde resna êzidîyanê Efrînî. Kêfê ma zaf pê amebi. 

Pê fermanê Rayberîye ma Efrîn û Heleb de dest pê karê rêxistinîye kerd. Rayberîye hêz û moral da ma. Nêzdîbîyayîşê Rayberîye ra dima kurdê misilmanî zî pê heskerdiş û hûrmetî nêzdîyê ma bîyî. O çax mi 4 reyî Rayberîye dîye. Ey tim paştî daye ma. Serra 1994î de sey êzidîyanê Efrîn û Helebî ma komîteya bi 5 kesan awan kerde. Nameyê komîte 'Komîteya Cigêrayîş û Qeydkerdişê Bawerîya Êzidîyan' bi. Heta ewro zî ma bi nê hawayî yewîya êzidîyan rê dewam kenê.

Rayberîye û Têgêrayîşê Azadîye ra nêbîyêne êzidîyî çin bibîyêne. Ma no 1980-1990 de Efrîn de û 2014 de Şingal de dî.

Qîymeto ke Rayberîye dayo êzidîyan kesî nêda. Ey tim ma şîyar kerd, waşt komelê ma aver şoro. Fermanê 73. ra verî ey ma şîyar kerdbi. PDKyî wextê Qirkerdişê Şingalî de ma teriknayî la 12 fedayîyanê Rayberîye bi se hezaran êzidîyî xelisnayî. Sey êzidîyan ganî ma zî wayîrê Rayberîye vejîyê, xo rêxistin bikerê û bibê wayîrê îradeyêkî.''