Tarîxî de nasnameyê kurdan, heqê kurdan û kulturê kurdan rastê her tewirê qirkerdişan ameyî, la biluskê 19ê Temmuze sey rojêk dinyaya kulturê kurdan de akewt û bi hetkarîya pêroyê netewanê herême kulturê kurdan resa daraxê tewr berzî

Têkildarê averşîyayîşê kulturê kurdkî Mihemed Ebdo Misîyî ANFyî rê qisey kerd.

Endamê Beşê Edebîyat, Estanek û Folklor ê Kultur û Hunerê Baqî Xido Mihemed Ebdo Misî Têkildarê averşîyayîşê kulturê kurdkîyî wina va: ‘‘Kulturê kurdkî her tim binê talûkeyê qirkerdiş û çinkerdişî de bîyî. La biluskê 19ê temmuze ra dima no kultur sey şitlêkî roj bi roje newe ra şîn bî û heta roja ma ya ewroyêne resa daraxê tewr berzî. Kulturê merdiman nasnameyê merdiman o, la seba çinkerdişê nasnameyê kurdan her parçeyê Kurdistanî de kulturê kurdan qirkerdiş û çinkerdişî rê rî bi rî mend. Çunke kultur, nasnameyo bingeyîn ê komelî yo û her netewe bi saya kultur û edebîyatê xo estbîyayîşê xo garantî kena.’’

Misîyî eşkera kerd ke îşxalker her parçeyê Kurdistanî kulturê kurdan seke kulturê înan bibo, hesibnayo û wina dewam kerd: ‘‘Kulturê kurdkî kulturêko kehen o, seba ney rastê her tewir qirkerdişan ameyo. La wexto ke merdim wayîrê kultur û tarîxê xo bivejîyo mumkun nîyo ke rastê qirkerdişan bêrê. Şarê ke wayîrê kultur ê, ê zî bi xoverdayîşî kulturê xo rê wayîr vejîyayê.’’

Mihemedê Kobanêyî ard ziwan ke, verê kesêk bi hewayêkê azadî nêeşkîyayêne deyîranê xo bikero û beşdarê newroze bibo: ‘‘Şîîr û deyîrê kurdkî verê biluskê 19ê Temmuze bi hewayêkê azadî nêvajîyayêne, eke kesêkî bi ziwanê xo deyîrî bikerdêne, ê kesan rê tehda ameyêne kerdene yan kî kişîyayêne.’’

Mihemedê Kobanêyî vat ke, biluskê 19ê temmuze ra dima kulturê kurdkî tarîtî ra vîyart ver bi roşnîye û wina dewam kerd: ‘‘Kulturê kurdkî biluskê 19ê temmuze ra dima sey rojêkî akewt û her roje sey şitlêkî xurt beno. Averşîyayîşê kulturê kurdkî Rojawanî de nêyeno tarîf kerdene. Zordestî averşîyayîşê kulturê kurdan seba xo sey tehtîdêkê girdî vînenê. Coka her cayê dinya de hêrîşê kultur û hunerê kurdan kenê. Parîs de zî Merkezê Kultur û Hunerî yê Ahmet Kayayî xo rê kerd hedefêk û tede Hunermend Mîr Perwer ame qetil kerdene. La herinda Mîr Perwerî de bi seyan Mîr Perwerî do cayê ey pirr bikerê û bi hunerê xo hemverê faşîzmî xo ver bidê.’’

Mîsîyî peynîya qiseykerdişê xo de ard ziwan ke bi saya projeya Netewa Demokratîke kulturê kurdkî resa daraxê tewr berzî û wina va: ‘‘Kultur û edebîyatê kurdkî bi raya estanekê fekkî yê baw û bawkalan û destanê Mem û Zîne, Xec û Sîyabend resayê nê daraxî û bi saya projeya Netewa Demokratîke kKulturê kurdkî  dewlemendêr bî.’’