Irina Fimiçenko bale ante girîngîya vergirewtişê tesîrê rijnayîşî yê dîjîtalbîyayîşî ser û îfade kerd ke keskbîyayîş rîskê dîjîtalbîyayîşî kêmîneno.

Sereka Merkezê Cigêrayîşê Sosyo-Polîtîkan Dr. Irina Fimiçenko tesîrê xirabî yê dîjîtalbîyayîşî yê vera merdimatîye û xoza ANFyî rê ercnayî.

Irina Fimiçenko dîyar kerd ke dîjîtalbîyayîş her prosesêkê teknolojîkî de safhayêke de emîsyonê karbondîoksîtî aferneno û vat: ''Mîyanê 18 serran de hûmara berardoxanê înternetî dinya de 20 qatêr zêdîyaye. Emîsyonê karbondîoksîtî zî 1.5 qatêr zêdîya. 7 serran de nufusê dinya resa 5.3 mîlyar kesan. Goreyê texmînê projeyê Budçeya Karbonî ya Globale ya 2022yî, emîsyonê karbondîoksîtî yê globalî bi 2.1 mîlyar tonî zêdîyenê û resenê 37.5 mîlyar tonî. Reyna goreyê hesaban zêdîyayîşê trafîkê înternetî do bibo sebeb ke rêçê karbonî yê şîrketanê BTyî bizêdîyo.''

Dr. Irina da zanayene ke dîjîtalbîyayîş heman wextî de rîskanê pîlan vera dorme û xoza virazeno û vat: ''Şuxilnayîşê ceyranî bi sereyê xo zerar nêdano dorme û xoza la eke şuxilnayîşê ceyranî paştîya xo bido hîdrokarbonan o çax berardiş do bi emîsyonê karbondîoksît tesîranê xiraban bikero. Çimeyê enerî yê newekerdişî eşkenê bişuxilîyê û teknolojîyê ke teserufê enerjî kenê nê sektorî de verê zêdîyayîşê emîsyonî do bigêrê. Dîjîtalbîyayîşê çimeyan ê seba berardişê cîhazan bi giranî telefonê smartî yê. Cîhazê elektronîkî bi giranî awe zî xerc kenê. Wina pawîyeno ke hûmara cîhazanê mobîlan biresa 4.5 mîlyarî. Reyna çopê elektronîkî awe, herre û hewayî herimnenê.''

Dr. Irina Fimiçenko ard ziwan ke ekolojîkkerdiş pênaseyê tesîrê xirabî yê serê rewşa dormeyî dîyar keno û vergirewtişê tesîrê rijnayîşî yê dîjîtalbîyayîşî îfade keno. Dr. Irina vat: ''Bi nê hawayî keskbîyayîş dîjîtalbîyayîşî format keno, rîskanê vera xoza û dormeyî kêmîneno û keno ke emrderg bibo.''