Prosesanê muhakemekerdişî de wexto ke qereqol yan zî ATKyan de îfade gêrîyeno seba ke açarnayoxê kurdkî çin ê yan zî tay ê bêhuqûqîyî vejîyenê werte û ge ge na rewşe bena sebebê mergî zî.

Bi taybetî dewayanê sey Kobanê, KCKyî de seba ke açarnayoxê kurdkî çin bîyî xeylêk heqî ameyî binpaykerdene.

Serranê peyênan de Fatma Altinmakasa ke raştê tecawuzê birayê mêrdeyê xo amebî, seba ke açarnayox/e çin bi/bîye gerreyê aye nêamebi girewtene û dima Fatma amebî qetilkerdene. Rojanê peyênan de zî sîyasetmedare Sîbele Akdenîz seba ke açarnayox çin ê nêeşkaye bi kirdkî pawitişê xo bikera. Reyna Makbule Ozera 80 serre zî nêeşkaye Dezgehê Tipê Edlîyî (ATK) de xo îfade bikera coka reyna erşawîyaye zîndanî.

Endamê Komeleya Huqûqnasan a Seba Azadîye (OHD) û Avûkat Emrah Baranî derheqê babete de cewab da persanê ANFyî.

Avûkat Emrah Baranî îfade kerd ke mehkeme, îfade û qereqolan de waştişê açarnayoxî/e heqê merdiman o û vat: ''Serebûtanê Fatma Altinmakas û Makbule Ozer de seba ke açarnayoxî çin bîyê mekanîzmayê edaletî nêşuxilîyayî û ma dî ke nê mekanîzmayî çendek girîng ê. Zîndanan de bi bahaneya ke açarnayoxê kurdkî çin ê kitabê kurdkî nêdîyenê, mektubî nêdîyenê. Reyna seba ke açarnayoxî çin ê yan zî açarnayoxî karê xo de hol nîyê pawitişê tepişteyan sey 'kêm' yan zî 'xelet' hesibîyenê.

Goreyê madeya 6. ya Peymana Heqanê Merdiman a Ewropa (PHME) û madeya 36. ya Qanûnê Bingeyî yê Tirkîya ganî mehkemeyan de açarnayoxî est bê. Dewayanê KCKyî de bi israr û xoverdayîşî pawitişê bi kurdkî vejîya vernî û 2013 de îmkanê pawitişê bi kurdkî ame ardene. Yanî eke merdimî tirkî bizanê zî eke vajê ê eşkenê bi ziwanêkê bînî xo hîna hol îfade bikerê, eşkenê bi nê ziwanî pawitiş bikerê. La rixmê ney zî mehkemeyan de pê persê 'tirkî zanenê yan nê' no heq yeno astengkerdene.''

Avûkat Emran Baranî da zanayene ke açarnayoxî 'lîsteyanê Komîsyonê Edalet û Muhakemekerdişê Edlîyî' ra yenê weçînayene la kesê ke bi kurdkî hol zanenê cara yenê muhakemekerdene nêgêrîyenê nê lîsteyan. Baranî vat ke kesê ke kurdkî ser o xebitîyenê sey 'rêxistine de eleqedarî' hesibîyenê coka nê kesî sey açarnayoxan qebul nêbenê. Baranî vat: ''Personelê edlîye, asayîşê edlîye, polîsî sey açarnayoxan şuxilîyenê la nê kesî hekîmê kurdkî nîyê. Coka pawitişî sey kêm yan zî xeletî hesibîyenê. Ma na babete de zaf zehmetîyan ancenê. Na rewşe bena sebebê mexdûrîyanê cidîyan. Mîsal mehkemeyêke de personelêkî açarnayoxîye kerdêne. Ma vat o hol nêaçarneno. Naye ser o personelî vat 'muwekîl bi kurdkîya rêxistine' qisey keno.

Dewlete bêtehemulîya xo ya vera kurdkî prosesanê edlîyan de zî bi nê hawayî eşkera kena. Meqamê edlîyî kenê ke pawitişê bi kurdkî asteng bikerê. Hetê bînî ra qanûnî seba peydakerdişê açarnayoxanê bi kurdkî qîm nêkenê. Eke seba ney qanûnê taybetî vejîyê o çax meseleya pawitişê bi ziwanê dayîke zî çareser bena.''