'Ma seserra newîye de Pêkerdişê Lozanî qebul nêkenê'

Penînameyê konferansê tarîxî yê Lozanî yo ke hetê temsîlkaranê kurdan ra ame kerdene, ame eşkerakerdene.

Bi wesîleya serrgêra 100. ya Pêkerdişê Lozanî  bi şîarê 'Serra 100. ya Pêkerdişê Lozanî de ma sey kurdan û kurdîstanijan Lozan de yê û ma Pêkerdişê Lozanî qebul nêkenê!' Salona Kongre ya  Beaulieuyî ya Lozanî de 22-23yê temmuze de konferansêk ame kerdene. 4 parçeyanê Kurdîstanî ra tewr tay 600 delegeyî tewrê konferansî bîyî.

Peynînameyê konferansê tarîxî yê di rojan verê banê ke tede pêvînayîşê Pêkerdişê Lozanî ameyî kerdene de ame eşkerakerdene.

Peynînameyê Konferansê Lozanî wina yo:

Mabênê tarîxanê 22-23ê temmuza 2023yî de hetê partî û dezgehanê kurdan ra bajarê Lozanî yê Swîsre de bi wesîleya serrgêra Pêkerdişê Lozanî konferans ame kerdene û netîceyê pêkerdişî gerîyayî dest. Konferans de derheqê rewşa herême û mîyanneteweyîyî de ame muneqeşekerdene û wezîfe û berpirsîyarîyî ameyî nîşandayene. Qiseykerdişan de bale ameye antene têkoşînê şarê kurdî yê meşrûyî ser. Konferans de veng dîya dewletanê ke binê pêkerdişî de morê ci est o, wa paştî bidê şarê ma û semedê çareserkerdişê problemê tarîxîyî paştî medê hêzanê îşxalkeranê Kurdîstanî.

Warê Mîyanneteweyîyî rê:

1. Welatanê ke tede Kurdîstan ame letekerdene de gerek paştî bidîyo têkoşînê kurdan ke wa qederê xo tayîn bikerê.

2. Binê serbanê Neteweyanê Yewbîyayeyan (NY) de wa komîsyonêko mîyaneteweyî  bêro ronayene  û semedê çareserkerdişê meseleya kurdan hetanê Pêkerdişê Lozanî dir pêvînayîş bikero.

3. Seba ke kurdî bibê endamê çimdarî yê Neteweyanê Yewbîyayeyan wa xebatî bêrê kerdene.
4-  Seba ke dewletanê ke Kurdîstan lete kerde, mehkemeya mîyanneteweyîye de bêrê muhakemekerdene garek xebatî bêrê kerdene.

5. Semedê xebatanê dîplomasî yê mîyanneteweyîyî ronayîşê Dezgehê Hemparî yê Kudîstanê Neteweyî hewce keno.

6. Bi Pêkeridşê Lozanî vera kurdan sûcê qirkedişî ameyî kerdene. Gerek dewletanê ke morê xo da binê nê pêkewtişî ro tazmînat bidê, garantî bikerê ke sûcê winayênî reyna nêkenê û paştî bidê qedexekerdişê sûcanê mîyannetweyîyî.

 7. Sere de Rojawan gerek hêrişê hewayî yê vera şarê Kurdîstanî bêrê astengkerdene. Wa hêzê kurdan û hêzê haştîye yê mîyanê dewletan sînorê Rojawan û Tirkîya de wezîfeyê asayîşî bikerê.

8. Mehkemeya Heqanê Merdiman ê Ewropa gerek şirê Tirkîya ser ke tepişteyê sîyasîyî bêrê azadkerdene.

Zereyê Kurdîstanî rê:

1. Gerek menfeatê neteweyîyî yê Kurdîstanî bêrê pawitene, averberdene û verê heme menfeatanê şexsê û sîyasîyan bêrê tepiştene.

2.  Gerek xomîyan de têmîyankewtişî ra dûr bêro vindetenê û semedê werêameyîşî bêro cehdkerdene.

3.Herêma Kurdîstanî û îdareyê Rojawanê Kurdîstanî bêrê pawitene. Mabênê îdareyanê Başûr û Rojawanê Kurdîstanî de wa heme astenkerdişî bêrê wedaritene û hetê sîyasî, ekonomî, komelkî û kulturkî ra tekîlî bêro ronayene.

4. Bi tewrbîyayîşê heme dînamîkanê neteweyîyan Yewîya Neteweyîye ya Kurdîstanî bêro Ronayene.

5. Kurdî gerek wezîfeyê xo bîyarê ca û Îtîfaqê Pîlî yê Kurdîstanî ronê û Konferansê Mîyanneteweyîyî yê Kurdîstanî bikerê.

6. Heme şarê ke Kurdîstan de ciwîyenê wa pîya ciwîyayîşê înan bêro pawitene.

7. Semedê hemcuye wa girîngîye bidîyo azadîya cinîyan.

Herêma Kurdîstanî ya ke ameye letekerdene rê:

1. Leteyê Kurdîstanî yê ke mabênê Tirkîya û Sûrîye de ameyî parekerdene wa sey Kurdîstanî fermî bêrê naskerdene.

2.Statuyê Kurdîstanê xoserî wa mîyanê fermîyîya mîyaneteweyîye de Neteweyanê Yewbîyayeyan de bêro temsîlkerdene.

3. Temsîlkarê kurdan zî tede komîsyonê mîyanneteweyîyî binê çimdarîya Neteweyanê Yewbîyayeyan de bêro ronayene û beranê haştîye û dîyalojî biafirno.

4. Seba ke nê waştişê konferansî bêrê caardene do komîsyonêko koordînatîf bêro ronayene.

5. Semedê xebatanê dîplomasyî yê hemparî yê Kurdîstanî komîsyonêko pîspor bêro ronayene û wezîfe bikero.

6. Semedê teslîmîyetê kurdan ê Neteweyanê Yewbîyayeyan xebatê hêzdar û hemparî bêrê kerdene.

7. Semedê teqîpkerdiş û caardişê netîceyanê konferansî do komîteykêko pîspor bêro ronayene.

8. Teberê Tirkîya de heme dewletê ke hetê  Pêkerdişê Lozanî de yê, înan reyde do tekîlîya dîplomatîke bêro ronayene û semedê telafîkerdişê neheqîya tarîxîye û wedaritişê mexdurîyetê şarê kurdî bigurîyo.

9.Semedê kerdişê pêkerdişê mîyaneteweyîyî yê alternatîfî do xebatê aktîfî bêrê kerdene.

10. Hukmatê Tirkîya ra do bêro waştene ke wa sozanê xo yê ke dayê kesanê ke musluman nîyê, bîyaro ca.

 11.Heqê ke dîyenê rum, armenî û suryanî-keldanîyan wa bidîyê êzîdî, yerasan û elewîyan ê kurdan zî.

 12. Hukmatê Başûrê Kurdîstanî û îdareyê Rojwanê Kurdîstanî ra do bêro waştene ke semedê telafîkerdişê netîceyanê Pêkerdişê Lozanî ofîsê taybetî bêro akerdene.

13. Seba ke tekîlîyê mîyanneteweyîyî pîya bêrê rayraberdene organê dîplomasîyî yo hempar ê Kurdîstanî bêro ronayene.

14. Sere de Rayberê KCKyî Abdullah Ocalan do bêro waştene ke heme tepişteyê sîyasîyî yê Tirkîya bêrê veradayene.

 15. Neteweyanê Yewbîyayeyan ra yeno waştene ke wa mabênê Rojawan û Tirkîya de hêzê haştîye ca bikero.

16. Neteweyanê Yewbîyayeyan ra do bêro waştene ke semedê temsîlîyetê Kurdîstanî wa binê serbanê ci de ofîs bêro akerdene.