Derheqê vîrusê Korona de ke menga kanûne de şaristanê Wuhanî yê Çînî de vejîya werte, senaryoyê 'Grîbê Îspanya ra yeno qerqilîyene.

Goreyê Enstîtuyê Pasteure heta nika tewr zêdêr 'Grîbê Îspanya' bitesîr bi ke tira tewr tay 50 mîlyon merdimî merdî. Goreyê doneyanê roja yewşemeyî vîrusê Korona (Covid-19) ra pêro dinya de tewr tay 6 hezar kesî merdî. 163 hezar kesî pê vîrusî kewtî.  Çîn welat o ke twr zêdêr qurbanê vîrusî tede estê. Çîn de 3 hezar û 199 kesî merdî. La nika Çînî ra xeberê weşî yenê. Roja yewşemeyî 20 kesî pê vîrusî kewtî. 16ê ci teberê Çînî ra yê.

Îran

Goreyê hûmarayanê fermîyan 113 kesê bînî Îran de merdî. Bi nê hawayî hûmara qurbananê vîrusî bîye 724. Îran de 13 hezar û 938 kesî zî pê vîrusî kewtî. Qesawet esto ke bîlançoya Îranî do biba giranêr. Çimeyê muxalîfî yê Îranî vanê ke 4 hezar û 500 kesî vîrusî ra merdî.

Îtalya

Rêxistina Weşîye ya Dinya (WHO) pare kerd ke merkezo newe yê vîrusî Ewropa yo. Îtalya de şanê yewşemeyî goreyê eşkerayîya fermîye 368 kesî mabênê 24 saetan de merdî. Bi nê hawayî hûmara qurbanan Îtalya de bîye 1809. Welat de 25 hezar kesî zî nêweşê Korona yê.

Îspanya

Îspanya de heta nika 208 kesî vîrusî ra merdî. Mabênê 24 saetanê peyênan de 2 hezar kesê bînî pê vîrusî kewtî ke bi nê hawayî hûmara nêweşanê Koronabîye 8 hezar kesî. Hukmatê Îspanya rewşa lezabeze îlan kerde, welat binê karantîna de yo.

Fransa

Fransa de 120 kesî Korona ra merdî û 5 hezar û 400 kesî nêweşê Korona yê. Fransa de kafe, restaurantî, dibistanî, marketî pêro girewte yê.  Yeno vatene ke senaryoyê bitehlûkeyî yê ke pêşkêlê hukmatê Fransa ameyî kerdene bîyî semed ke tebdîrê lezabezî bêrê girewtene. Goreyê rojnameyê Le Monde epîdemolojîstan rewşa tewr xirabêre hesab kerde. Pisporan rewşe ercnaye û hîşyarî daye ke eke hukmat tebdîranê radîlan nêgêro hûmara qurbanan do biresa 500 hezar kesî.

Eke tebdîrî nêrê girewtene beno ke bi mîlyonan kesî bimirê

Australian National University senaryoyê wextkimî amade kerdî. Na çarçewe de goreyê cigêrayîşê akademîsyenan Warwick McKibbonî û Roshen Fernandonî beno ke hûmara qurbananê vîrusî biba 15 mîlyon kesî. Goreyê rojnameyê Daily Mial zî goreyê senaryoyê tewr xirabî hûmara qurbanan do biresa 68 mîlyon kesî.

Korona senî eşkena bêra qedînayene: Hîrê senaryoyî

Rojnameyê Le Tempsî yê Swîsre hîrê rayîr û metodanê seba vergirewtişê Korona ser o vindert. Goreyê xebera rojnameyî ya ke çimeyê ci Rêxistina Weşîye ya Dinya û zanyarî yê, vîrus bi hîrê şeklî eşkeno bêro qedînayene:

1- Bi sayê tebdîranê weşîya umûmîye vîrus eşkeno bêro qedînayene. No senaryo pabesteyê polîtîkayanê weşîye yê dewletan o. Se ra 75î yê dinya vera felaketanê bîyolojîkan sey qels yeno dîyene.

2- Jan do nêqedo la serrewextkî bibo. Goreyê pispor Amesh Adalja no jan tewr nêqedo la dermanê ci do bibo.

3- Peydakerdişê dermanêkî: Rêxistina Weşîye ya Dinya rewşa nikayêne de 31 dermanê nazmetî tesdîq kerdî. Goreyê WHOyî mabênê 18 mengan de dermanêk do amade bibo.