Tay mendo ke peynîya dinya bêro!

Yeno texmînkerdene ke germîya globale do serra 2050 de cuya dinya serûbin bikero. Ekspertî derheqê na babete de vanê, ‘senaryoyo tewr xirab’ rew yan zî erey do bica bêro.

Sazîyêka fikrî ya bi nameyê Breaktrough-National Centre for Climate Restoration (Merkezê Averşîyayîşî-Neteweyî seba Restorasyonê Îklîmî) menga ravêrtî de raporêk weşana. Rapor de ame pêhesnayene, eke heta serra 2050 tedbîrî nêrê girewtene do qedîyayîşê dinya dest pê bikero. Rixmo ke rapor bingeyê ‘senaryoyê tewr xirabî’ de ame amadekerdene zî goreyê ekspertan eke hemverê germîya globale de tedbîrî nêrê girewtene do peynîya dinya bêro.

Raporo ke bi îmzaya Davîd Spatt û Ian Dunlopî ameyo amadekerdene, tede ame vatene eke rîyê germîya globale ra tayê herêmanê dinya de do hendî cuye nêmano, neteweyî do vila bibê û sîstemo ke esto do bin kewo. Rapor de ame vatene ke bi nê hawayî 2050 de do peynîya şaristanîya merdimîye bêro.

Senaryoyo Tewr Xirab Çi yo?

Goreyê nê raporî ke sey ‘senaryoyo tewr xirab’ ê derheqê germîya globale de ame pêşkêşkerdene, serra 2050 de do germîya dinya goreyê seserra 19’ine 3 hendeyî bibo zêde. Germîya globale nika bi yew hendeyî bîya zêde. Netîce de do zêdeyê nîmeyê dinya serre de vîst rojan bibo hedefê ‘germê kiştoxî’.

Goreyê raporê Breaktrough-National Centre for Climate Restorationî, rîyê netîceyanê rijnayoxanê ke ekosîstem de virazênê zêdeyê yew mîlyar merdimî yê ke herêmanê tropîkalan de yê do bibê koçberê îklîmî. Seba ke do ê herêman de karê zîretî bi temamî biqedîyo temamê dinya de do zîret panc ra yew parî biqedîyo. Ekspertanê ke radyoyê France rê qisey kerd vat rixmo ke nê vernîvînayîşî ‘zêde nepexyaye’ biasê zî ‘peynîya dinya’ nizd a.

IPCC Çi Pêşnîyar Keno?

Goreyê raporanê Panelê Vurayîşê Îklîmî yê Mîyanhukmatan (IPCC), ke hemeyê endamanê Neteweyê Yewbîyayeyî rê akerde yo, seba ke vernîya felaketanê îklîmî bêro girewtene ganî dereceya germîya globale nisbetê 1,5’î de bêro vindarnayene. Seba naye zî ganî emîsyonê gazî yê bi tesîrê sera heta serra 2050 ganî raste ra bi temamî bêro wedartene. Seba nê zî ganî sewbîna rayîrê bidestfînayîşê enerjî, yê sey awe, roj yan zî va, bêrê şuxulnayene.